15.11.2012

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?

Kiedy przyczyny wypowiedzenia są uzasadnione, a kiedy nieuzasadnione?

W artykule niniejszym omówione zostały poszczególne przyczyny wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę wraz z oceną ich zasadności. Nie da się jednoznacznie określić, czy dana przyczyna ujęta abstrakcyjnie, bez odniesienia do danego przypadku, jest uzasadniona, czy nie. Przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie musi być konkretna i rzeczywista, tj. musi rzeczywiście istnieć i dotyczyć konkretnego podmiotu.

Niespełnione oczekiwania i utracone zaufanie pracodawcy

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronną czynnością prawną zmierzającą do rozwiązania więzi prawnej łączącej pracownika z pracodawcą. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę czynność prawna pracodawcy powinna być uzasadniona. Czy jedną z przyczyn wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę może być utrata zaufania do pracownika? Pracownik powinien wzbudzać zaufanie w pracodawcy, który ponosząc ryzyko zatrudnienia może dobierać sobie pracowników w celu, jak najlepszego realizowania zadań i celów gospodarczych. Przy nawiązaniu stosunku pracy strony obdarzają się wzajemnym zaufaniem, aby móc wypełnić zobowiązania wynikające z nawiązanego stosunku zobowiązaniowego.

Porady prawne

Pracodawca, pozyskując pracownika, dopuszcza go do czynności i wiadomości, o których często, jako osoba postronna, nie miałby wiedzy. Umożliwia pracownikowi poznanie tajemnic produkcji, tajemnic handlowych, itp. To wszystko ma prowadzić do umocnienia zaufania pomiędzy pracownikiem i innymi zatrudnionymi, a przede wszystkim między pracownikiem a pracodawcą. Mimo oczywistości wyżej wymienionych aspektów tej przyczyny, sprawa oceny zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w oparciu o ogólne stwierdzenie pracodawcy „ten pracownik nie spełnia moich oczekiwań, gdyż nie mam do niego zaufania”, nie jest wcale prosta.

Pomocne jest orzecznictwo Sądu Najwyższego. W licznych orzeczeniach na ten temat Sąd Najwyższy np. wyrok z dnia z dnia 14 października 2004 r., sygn. akt I PK 697/2003 stwierdzał, że w pojęciu zaufania, z samej definicji, zawarty jest element subiektywny.

Jest to stan wyrażający się przekonaniem o możliwości polegania na kimś, poczuciem pewności, a więc stan z pogranicza sfer racjonalnej (intelektualnej) i psychicznej (emocjonalnej). Zaufanie jest przy tym stopniowalne - od absolutnego (bezwzględnego, bezwarunkowego itp.) do ograniczonego. Ogólnego, powszechnego wzorca „zaufania" nie ma i utworzyć się go nie da. Pełna jego obiektywizacja nie jest wobec tego możliwa. Nasilenie elementów obiektywnych i subiektywnych charakteryzujących indywidualny stan „zaufania" może mieć znaczenie w zakresie jego oceny w kontekście skutków, jakie prawo z nim łączy. To właśnie podczas trwania stosunku pracy pracownik może swoim działaniem bądź zaniechaniem spowodować sytuację, w której pracodawca utraci zaufanie, którym go obdarzył. Utrata zaufania stanowi konsekwencję aktualnych w danym czasie zdarzeń lub wiedzy o nich, jeśli nawet dotyczą przeszłości. Jednak skutki utraty zaufania dotyczą przyszłości. Katalog zachowań pracowniczych, które mogą doprowadzić do utraty zaufania jest dość pojemny, choć nie jest nieograniczony.

Przykład:

  • Jan Kowalski, kierownik działu sprzedaży, nieprawidłowo rozliczył się z pracodawcą z powierzonego mu mienia. Działanie takie może stanowić przyczynę utraty do niego zaufania przez pracodawcę i uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę. Stanowisko kierownika działu sprzedaży, który ma za obowiązek wyliczenia się z powierzonego mienia, jest związane z zaufaniem pracodawcy do osoby je sprawującej.

„Utrata zaufania” ma się zatem odnosić do konkretnego przypadku, konkretnej sytuacji i ma negatywnie rzutować na przydatność pracownika w przyszłości z uwagi na stanowisko zajmowane, z którym związane jest zaufanie. I tak, w stosunku do pracownika materialnie odpowiedzialnego, któremu powierzono mienie o znacznej wartości, jednorazowe uchybienie w wykonywaniu rzetelnego i dokładnego wydawania towarów może - na tle konkretnych okoliczności - podważyć zaufanie zakładu pracy do tego pracownika i uzasadniać wypowiedzenie mu umowy o pracę (wyrok z dnia 2 marca 1983 r., sygn. akt I PRN 25/83).

Przyczyna podlega ocenie i weryfikacji w ewentualnym postępowaniu przed sądem z punktu widzenia obiektywnego pomimo subiektywnej przyczyny, jaką jest „utrata zaufania”.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 listopada 1997 r., sygn. akt I PKN 385/97 podkreślił, „że utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej”. Wskazanie w piśmie wypowiadającym pracownikowi umowę o pracę utraty zaufania pracodawcy do pracownika wystarczająco konkretyzuje tę przyczynę w kontekście znanych pracownikowi zarzutów, postawionych mu wcześniej przez pracodawcę. Sytuacja konkretyzuje czy sama utrata zaufania jest wystarczającą przyczyną wypowiedzenia. Podkreślić warto z całą stanowczością, że wskazanie faktów i rzeczowych okoliczności dotyczących osoby pracownika bądź jego zachowania w procesie świadczenia pracy lub zdarzeń, spełnia warunek podania konkretnej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Czego może się domagać pracownik w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę?

Czego może się domagać pracownik w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę?

Czego może się domagać pracownik? Zasadą jest, że pracownika do zwolnienia wybiera pracodawca. Jednak dokonany wybór nie może być sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Istotne jest tylko, aby pracodawca podał rzeczywistą, uzasadnioną przyczynę i dokonał wypowiedzenia (...)

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)

W jaki sposób uniknąć rozwiązania umowy o pracę?

W jaki sposób uniknąć rozwiązania umowy o pracę?

Przepisy prawa pracy przewidują szereg przypadków, kiedy nie jest możliwe złożenie przez pracodawcę pracownikowi oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. Urlop wypoczynkowy a rozwiązanie umowy o pracę Okolicznością uniemożliwiającą pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę jest (...)

Dostępne tarcze antykryzysowe

Dostępne tarcze antykryzysowe

Z jakich rozwiązań mogą korzystać przedsiębiorcy? W okresie epidemii wywołanej COVID-19 wprowadzono instrumenty mające na celu wsparcie utrzymania działalności i miejsc pracy w przedsiębiorstwach. Sprawdź, które instrumenty wprowadzane w kolejnych tarczach antykryzysowych pozostają (...)

Jak rozwiązać umowę o pracę w zależności od jej rodzaju?

Jak rozwiązać umowę o pracę w zależności od jej rodzaju?

  Prawo przewiduje różne sposoby rozwiązywania umów o pracę: na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (...)

Chałupnictwo - uprawnienia zatrudnionych w systemie nakładczym

Chałupnictwo - uprawnienia zatrudnionych w systemie nakładczym

Biorąc do ręki gazetę z ogłoszeniami pracy, w ofercie niekiedy rzuca nam się w oczy hasło “chałupnictwo”. Dla jednych praca taka może wydawać się mało atrakcyjna, szczególnie dla osób przyzwyczajonych do ciągłego kontaktu z ludźmi, czy też bycia w ciągłym ruchu. (...)

Składamy wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym...

Składamy wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym...

Wniosek o emeryturę w obniżonym wieku można już składać Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn. Od 1 września br. można złożyć wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) (...)

Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?

Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?

Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach (...)

Kiedy stosunek pracy ustaje?

Kiedy stosunek pracy ustaje?

Ustanie stosunku pracy następuje w następstwie: rozwiązania stosunku pracy na podstawie oświadczeń woli (czynności prawnych) albo wygaśnięcia stosunku pracy, które jest spowodowane określonymi zdarzeniami prawnymi. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie (...)

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)

Jak przeprowadzane są zwolnienia grupowe?

Jak przeprowadzane są zwolnienia grupowe?

Zwolnienia grupowe to szczególny tryb rozwiązywania umów o pracę z grupą pracowników, z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Przeczytaj, w jaki sposób przeprowadzić zwolnienia grupowe i jakie obowiązki ma pracodawca, który to robi. ##baner## Co to są zwolnienia (...)

Młodzież w pracy

Młodzież w pracy

Okres wakacji sprzyja podejmowaniu przez młodzież zatrudnienia. Dla wielu z młodych ludzi jest to okazja nie tylko do zarobienia pieniędzy, ale także do zdobycia doświadczeń zawodowych czy przeżycia czegoś nowego. Młodzi ludzie, wkraczający na rynek pracy, powinni być przy tym świadomi (...)

Zwolnienia grupowe (stan prawny obowiązujący do 31 grudnia 2003 r.)

Zwolnienia grupowe (stan prawny obowiązujący do 31 grudnia 2003 r.)

  Co to jest zwolnienie zbiorowe? Zwolnienie zbiorowe ma miejsce wówczas gdy w zakładzie pracy zmniejszenie zatrudnienia następuje: z przyczyn ekonomicznych, w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi albo technologicznymi, w celu poprawy warunków pracy lub warunków (...)

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia

Umowa o pracę może zostać rozwiązana na różne sposoby:   na mocy porozumienia stron (pracownika i pracodawcy), przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (oznacza to, że umowa o pracę rozwiązuje się nie w chwili złożenia samego oświadczenia o rozwiązaniu (...)

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.

W jakich przypadkach może nastąpić rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika? Pracownik nie zawsze ma świadomość, iż również jemu przysługuje prawo do rozwiązania umowy o prace bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Co ważne, pracownik nie może arbitralnie korzystać (...)

Jak zakończyć umowę pracodawcy z pracownikiem?

Jak zakończyć umowę pracodawcy z pracownikiem?

Przeczytaj, w jaki sposób może zakończyć się współpraca z pracownikiem i co wziąć pod uwagę, ustalając tryb rozwiązania umowy o pracę. Sprawdź, kiedy pracownik może odwołać się do sądu, a kiedy to pracodawca może mieć roszczenia względem pracownika. ##baner## Jak można (...)

Jak pracownik dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę – opinia prawna

Jak pracownik dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę – opinia prawna

Stan faktyczny W tej chwili jestem 35 dzień na zwolnieniu lekarskim. Od samego początku pracodawca kontrolował zasadność zwolnienia lekarskiego. Odbyła się nawet kontrola w ZUS-ie, na której zakwestionowano jedno ze zwolnień (od następnego dnia po kontroli kazano mi się stawić w pracy) ja (...)

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)

Czy można wypowiedzieć umowę o pracę

Czy można wypowiedzieć umowę o pracę "za całokształt"? - opinia prawna

 Stan faktyczny Chcemy dać wypowiedzenie umowy o pracę (czas nieokreślony) jednemu z naszych pracowników, z zachowaniem terminu i wszelkich innych wymogów. Pracownik został już o tym nawet uprzedzony. Nie zgadza się jednak z uzasadnieniem tego wypowiedzenia. Negatywnie oceniamy (...)

Szczególna ochrona pracy kobiet zatrudnionych na umowę o pracę

Szczególna ochrona pracy kobiet zatrudnionych na umowę o pracę

  Których prac nie może wykonywać żadna kobieta oraz kobieta w ciąży i w okresie karmienia? Przepisem stosowanym w odniesieniu do wszystkich kobiet jest zakaz zatrudniania ich przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla ich zdrowia. Do najważniejszych prac wzbronionych (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

W jaki sposób mogę się ochronić przed zwolnieniem z pracy?

W jaki sposób mogę się ochronić przed zwolnieniem z pracy?

Witam serdecznie, pół roku temu urodził mi się niepełnosprawny syn. Od czasu porodu jestem urlopie macierzyńskim oraz rodzicielskim, dodatkowo chciałabym wziąć zaległy urlop wypoczynkowy. Na moje miejsce na podczas mojej nieobecności zatrudniono inną osobę. Obawiam się że mój pracodawca (...)

Wypowiedzenie umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę

Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę pracy z pracownikiem zatrudnionym na pełnym etacie bez podania przyczyn zwolnienia, jeśli firma nadal istnieje, nie ma zwolnień grupowych, w pracy pozostają inni pracownicy na takich samych stanowiskach, a do pracownika zwalnianego nie było wcześniej żadnych (...)

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Witam serdecznie, chcę zakupić mieszkanie z licytacji komorniczej. Nie ukrywam że natrafiłem na naprawdę ciekawą ofertę i chciałbym jak najszybciej stać się jej właścicielem. Dlatego pisze do Państwa z prośbą o pomoc w przygotowaniu się na procedury związane z zakupem mieszkania przez (...)

Wypowiedzenie umowy w czasie urlopu wychowawczego

Wypowiedzenie umowy w czasie urlopu wychowawczego

Jestem zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony od czerwca 2006 r. W październiku 2007 r. urodziłam dziecko, a od maja 2008 r. do sierpnia 2009 r. złożyłam wniosek o urlop wychowawczy, czyli obecnie jestem na urlopie wychowawczym. W dniu 15.04.2009 r. otrzymałam z firmy pismo zatytułowane (...)

Ochrona przedemerytalna prezesa zarządu

Ochrona przedemerytalna prezesa zarządu

Prezes zarządu zatrudniony na umowę o pracę, umowa podpisana przez pełnomocnika. Prezesowi brakuje 3 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego i po osiągnięciu tego wieku nabędzie prawa do emerytury. Jak wygląda ewentualna ochrona przedemerytalna takiego pracownika w dwóch przypadkach: 1. Pełnomocnik (...)

Czy można wypowiedzieć umowę najmu lokatorowi bez podania przyczyny?

Czy można wypowiedzieć umowę najmu lokatorowi bez podania przyczyny?

Czy można wypowiedzieć umowę najmu lokatorowi bez podania przyczyny? Chcę się pozbyć niechcianego lokatora, niestety wcześniej podpisałam z nim umowę najmu na czas nieokreślony z dwu miesięcznym wypowiedzeniem.   Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie przepisów ustawy (...)

Wypowiedzenie umowy najmu lokalu

Wypowiedzenie umowy najmu lokalu

Wynajmuję mieszkanie na podstawie umowy najmu zawartej na czas określony 1 roku. W umowie istnieją zapisy, że wynajmujący ma prawo wypowiedzieć umowę ze skutkiem na koniec miesiąca jeśli najemca zalega z opłatami za media za conajmniej 2 miesiące, jeśli oddaje w używanie przedmiot najmu (...)

Wypowiedzenie umowy po urlopie macierzyńskim

Wypowiedzenie umowy po urlopie macierzyńskim

Czy pracownicy wracającej z urlopu macierzyńskiego i po wykorzystaniu zaległego urlopu wypoczynkowego (lub przebywająca bądź wracająca z udzielonego urlopu wychowawczego), która zastała po przyjściu wypowiedzenie umowy o pracę (np. 3 miesięczne) z przyczyn ekonomicznych zakładu pracy (redukcja (...)

Pracodawca nie chce mnie ponownie zatrudnić.

Pracodawca nie chce mnie ponownie zatrudnić.

Od 4 lat pracuję w drukarni. Podczas wakacji, doznałam poważnego urazu kolana, który wymagał operacji i długotrwałej rehabilitacji. W sumie na zwolnieniu lekarskim byłam 180 dni, do tego później na zasiłku rehabilitacyjnym. W tym czasie mój pracodawca rozwiązał ze mną umowę, przy czym (...)

Wypowiedzenia umowy o pacę a odprawa

Wypowiedzenia umowy o pacę a odprawa

Dyrektor publicznego ZOZ ma zamiar wypowiedzieć umowę o pracę swojemu zastępcy d/s technicznych (jest on zatrudniony na czas nieokreślony). Dyrektor stracił do niego zaufanie, ale główną przyczyną jest reorganizacja zakładu pracy, którą dyrektor planuje - stanowisko zastępcy d/s technicznych (...)

Sytuacja emeryta w zakładzie pracy

Sytuacja emeryta w zakładzie pracy

Zakład pracy zatrudnia na cały etat, na czas nieokreślony pracownika od kilku lat pobierającego jednocześnie emeryturę. Zakład pracy chce wypowiedzieć temu pracownikowi umowę o pracę, gdyż zakład rozwiązuje się. Czy można wypowiedzieć umowę o pracę bez podania przyczyny? Jaki okres (...)

Odprawa i odszkodowanie u małego pracodawcy

Odprawa i odszkodowanie u małego pracodawcy

Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników dotyczy nie tylko zwolnień grupowych, ale również zwolnień indywidualnych (zastosowanie ma min. art. 8). Odprawa nie wyłącza odszkodowania dochodzonego na podstawie art. 36[1] (...)

Zmiana wymiaru czasu pracy kobiety w ciąży

Zmiana wymiaru czasu pracy kobiety w ciąży

Czy można zmienić wymiar czasu pracy pracownicy z widoczną ciążą z pełnego etatu na jedną czwartą oraz proporcjonalnie do czasu pracy zmienić wynagrodzenie? Co może zrobić pracodawca w sytuacji, gdy pracownica odmówi podpisania aneksu o takiej treści? Pracodawca nie może wypowiedzieć (...)

Wypowiedzenie zmieniające dla pracownicy w ciąży

Wypowiedzenie zmieniające dla pracownicy w ciąży

Spółka z o.o. zatrudniająca ponad 20 osób, wypowiedziała umowę o pracę pracownicy zatrudnionej na stanowisku księgowej, będącej w ciąży. Wypowiedzenie umowy o pracę nastąpiło za 3 miesięcznym okresem wypowiedzenia z powodu likwidacji 2 osobowego działu księgowości w spółce. Pracownia (...)

Wypowiedzenie umowy o świadczenie usług

Wypowiedzenie umowy o świadczenie usług

Zamawiający bez podania przyczyn wypowiedział Wykonawcy umowę na usługi porządkowe, zawartą na czas nieokreślony (z uwagi na zmianę opcji politycznych w gminie). Z tego tytułu straciło pracę 18 osób z umowami o pracę na czas określony do 2009 r, którym należało wypłacić odprawę, zgodnie (...)

Ochrona praw lokatorów

Ochrona praw lokatorów

Jestem najemcą lokalu mieszkalnego należącego do gminy. Lokal wynajmuję na podstawie umowy najmu na czas nieokreślony. Jestem osobą samotną, a wynajmowany przeze mnie lokal składa się z 3 pokoi o łącznej powierzchni mieszkalnej 65 m2. Czy gmina ma prawo, wbrew mojej woli, zmusić mnie do zamiany (...)