Czy Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej postępuje prawidłowo wyłączając z kosztu uzyskania (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 grudnia 2013 r. (data wpływu do tut. BKIP 16 grudnia 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów renty na rzecz pacjenta zasądzonej przez sąd prawomocnym wyrokiem (stan faktyczny) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2013 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów renty na rzecz pacjenta zasądzonej przez sąd prawomocnym wyrokiem.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej (zwany ?Zespołem?) jest wyodrębnionym organizacyjne zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia. Podmiotem, który utworzył Zespół jest Powiat. Zespół uzyskał osobowość prawną w 1998 r. po wpisaniu do rejestru publicznych zakładów opieki zdrowotnej postanowieniem Sądu Rejonowego. Od 23 lipca 2001 r. Zespół jest zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez Sąd Rejonowy. Jednocześnie Zespół wpisany jest do rejestru zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego przez Wojewodę. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. nr 112, poz. 654 z późn. zm.) oraz statutu. Głównym płatnikiem za świadczone usługi medyczne jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Najważniejszym celem statutowym Zespołu jest ochrona zdrowia, dlatego też zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Zespół korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w części przeznaczonej na te cele.

Wyrokiem z 26 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy Wydział Cywilny w sprawie z tytułu odpowiedzialności cywilnej szpitala za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych zasądził na rzecz powoda m.in. comiesięczną rentę płatną do 10-tego dnia każdego miesiąca. Kwota renty nie stanowiła kosztu uzyskania przychodu i od w/w wydatku jednostka co miesiąc naliczała i nalicza oraz odprowadzała i odprowadza podatek dochodowy od osób prawnych. Jednak w świetle pojawiających się interpretacji podatkowych pojawiła się wątpliwość czy Zespół postępuje prawidłowo wyłączając koszt wypłacanej co miesiąc pacjentowi renty z kosztów uzyskania przychodów i odprowadzając podatek dochodowy od osób prawnych tytułem w/w wydatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej postępuje prawidłowo wyłączając z kosztu uzyskania przychodu wypłacaną na rzecz pacjenta rentę i odprowadzając podatek dochodowy od osób prawnych tytułem w/w wydatku? (stan faktyczny)

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty renty będące konsekwencją popełnionych błędów przy wykonywaniu świadczeń medycznych mogą stanowić koszt uzyskania przychodów i tym samym będą zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych. Według Zespołu kwota wypłacanej renty wpisuje się w ryzyko związane z działalnością ustawową i statutową Zespołu świadczącego usługi w zakresie ochrony zdrowia, w związku z tym w/w wydatek można uznać za koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż stanowi wydatek w celu zachowania źródła przychodów. Ponadto świadczenia rentowe wypłacane za szkody spowodowane działalnością personelu medycznego nie zostały ujęte w katalogu wyłączeń z kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 u.p.d.p.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

O tym, co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, lecz nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodu i jako taki podlegać odliczeniu od postawy opodatkowania. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania albo zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Zatem, wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu lub zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej (zwany ?Zespołem?) jest wyodrębnionym organizacyjne zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia. W dniu 26 listopada 2008 r. Sąd wydał wyrok, zgodnie z którym Zespół jest zobowiązany do wypłaty na rzecz powoda comiesięcznej renty. Wypłacanej renty Zespół nie zaliczał do kosztów uzyskania przychodów. Jednak ostatnio pojawiła się wątpliwość, czy postępuje prawidłowo wyłączając koszt wypłacanej co miesiąc pacjentowi renty z kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, kosztów uzyskania przychodu nie stanowią koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 18 tej ustawy, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar.

Z kolei przepis art. 16 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy, stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

• nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska,
• niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
  
  

Natomiast w myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów zostały kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z powyższego wynika więc, że inne wydatki o charakterze odszkodowawczym skoro nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić - co do zasady - koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W kontekście rozpatrywanej sprawy, wskazać również należy na uregulowania na gruncie prawa cywilnego. Zgodnie z art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121), w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Natomiast art. 444 § 2 ww. Kodeksu stanowi, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W świetle powyższego, mając na uwadze specyfikę działalności Zespołu Opieki Zdrowotnej, stwierdzić należy, że z powyższych uregulowań wynika, że wypłata renty wynika wprost z przepisów prawa i powinna zostać zakwalifikowana jako wydatek związany z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjenta, co w konsekwencji stanowi, że jest to wydatek związany z funkcjonowaniem Zespołu Opieki Zdrowotnej. Ponadto należy dodatkowo nadmienić, że Zespół Opieki Zdrowotnej - jako jednostka, której celem jest szeroko rozumiana ochrona zdrowia ludzkiego - jest zobowiązany do należytej staranności, jak i stosowania zasad etyki zawodowej.

Jak wynika z treści art. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 159 ze zm.), przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Z kolei art. 8 ww. ustawy stanowi, że pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych.

Z powyższego wynika, że Zespół Opieki Zdrowotnej ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody spowodowane działalnością personelu medycznego. W konsekwencji, przyjąć należy, że wydatek z tytułu renty ma związek z zachowaniem źródła przychodów Zespołu Opieki Zdrowotnej i co do zasady może stanowić jego koszt uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy należy zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.