Stwierdzić należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym Apartament został nabyty w ramach egzekucji (...)

UZASADNIENIE

W dniu 06.11. 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia Apartamentu przez Wnioskodawcę jako powiernika w ramach egzekucji sądowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

E. I. Sp. z o.o. (dalej: ?E.? lub ?Spółka?) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. E. przysługuje w stosunku do spółki C. K.-H. Sp. z o.o. (dalej ?C.? lub ?Dłużnik?) wierzytelność prawomocnie zasądzona przez sąd. Innym wierzycielem CKH jest T. I. Sp. z o.o. (dalej ?T.?), która również jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Dłużnik jest właścicielem apartamentu (dalej ?Apartament?) będącego lokalem mieszkalnym położonym w W. przy ul. L. . Dłużnik jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W dniu 4 lipca 2012 r. w ramach egzekucji sądowej odbyła się licytacja komornicza Apartamentu. Licytację wygrała E. oferując cenę 750.000 zł. T. zamierza nabyć Apartament wykorzystując w tym celu posiadaną wierzytelność w stosunku do C.. Zgodnie z planem, nabycie Apartamentu miałoby nastąpić na podstawie art. 968 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej ?kpc?). Zgodnie z powołanym przepisem ?za zgodą wierzyciela, którego wierzytelność znajduje pokrycie w cenie nabycia, nabywca może tę wierzytelność zaliczyć na poczet ceny?. Na podstawie art. 968 § 2 kpc nabywcą Apartamentu w licytacji komorniczej będzie E., która, za zgodą T., wykorzysta do pokrycia ceny nabycia Apartamentu wierzytelność T. w stosunku do C. Z analizy przepisu art. 968 § 2 kpc wynika, iż nabywca ?płaci? wierzytelnością osoby trzeciej w sposób powierniczy. Zgodnie z tym przepisem pomiędzy wierzycielem płacącego cenę nabycia a wierzycielem, którego wierzytelność jest ?wykorzystana? do zapłaty ceny, powstaje stosunek prawny powiernictwa.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest zdefiniowana w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej ?kc?) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Najczęściej podstawą do utworzenia stosunku powiernictwa jest umowa zlecenia, którą reguluje art. 734 i następne kc. Umowa taka może stanowić, iż przyjmujący zlecenie będzie działał w imieniu własnym, lecz na rachunek dającego zlecenie. W konsekwencji przyjmujący zlecenie może zostać zobowiązany do przeniesienia praw nabytych w swoim imieniu ale dla dającego zlecenie.

W świetle powyższego T. i E. zamierzają zawrzeć umowę zlecenia, zgodnie z którą T. zleci E. powiernicze nabycie Apartamentu w imieniu własnym, lecz na rachunek T.. E. nabędzie ten Apartament w wyniku przeprowadzonej licytacji, płacąc za niego wierzytelnością T. przysługującą jej w stosunku do C. przy wykorzystaniu regulacji art. 968 § 1 kpc. Zapłata wierzytelnością T. za Apartament tj. uiszczenie ceny nabycia nastąpi w okresie po przybiciu w terminie ustalonym przez sąd. Po uzyskaniu przysądzenia przez sąd nabycia Apartamentu, E. zobowiązana będzie przenieść na T. własność przysądzonej nieruchomości gdyż zgodnie z art. 740 kc, przyjmujący zlecenie powinien wydać dającemu zlecenie wszystko co uzyskał dla niego, choćby w imieniu własnym. Za wykonane czynności E. otrzyma od T. stosowne wynagrodzenie.

Jeśli przeniesienie własności Apartamentu dokonywane w ramach egzekucji sądowej będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wówczas faktura VAT dokumentująca dokonanie dostawy Apartamentu zostanie wystawiona przez komornika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w wyniku powierniczego nabycia Apartamentu w imieniu własnym, lecz na rachunek T. oraz późniejszego przeniesienia własności Apartamentu na T. w wyniku wykonania umowy zlecenia, powstanie dla Spółki przychód w świetle art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ?Ustawa o CIT?)?
2. Czy jeśli w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ?Ustawa o VAT?), przeniesienie własności Apartamentu dokonywane w ramach egzekucji sądowej będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej ?podatek VAT?), to E. będzie przysługiwało prawo do obniżenia jej podatku należnego VAT o kwotę podatku VAT wynikającego z faktury VAT wystawionej przez komornika i dokumentującej przeniesienie własności Apartamentu w wyniku egzekucji (z punktu widzenia E. będzie to VAT naliczony), gdy późniejsze przeniesienie Apartamentu na T. przez E., w wyniku wykonania umowy zlecenia, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, a więc gdy Apartament będzie wykorzystany przez E. do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT?
3. Czy w świetle ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej ?Ustawa o pcc?) nabycie Apartamentu przez E. jako powiernika dokonywane w ramach egzekucji sądowej będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej ?pcc?)?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle ustawy o pcc, nabycie Apartamentu przez Spółkę jako powiernika dokonywane w ramach egzekucji sądowej nie będzie podlegało pcc.

Przepis art. 1 ust. 1 Ustawy o pcc zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. PCC podlegają też zmiany umów wymienionych w tym przepisie, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania pcc oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o pcc zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone (taki wniosek został zawarty w: M. Waluga, Komentarz do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, LexisNexis, Warszawa 2009, oraz T. Nierobisz, A. Wacławczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz praktyczny, C.H. Beck, Warszawa 2011, publ. Legalis).

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowana w prawie polskim. Zatem powiernictwo należy do katalogu umów nienazwanych. Podstawą do skonstruowania stosunku powiernictwa pomiędzy T. a E. będzie umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów kc o zleceniu. Zgodnie z planowaną umową E. nabędzie Apartament jako powiernik w imieniu własnym, lecz na rachunek T. jako zlecającego. W tym przypadku nabycie Apartamentu przez E. będzie miało charakter powierniczy, a do zapłaty za Apartament zostanie użyta wierzytelność przysługująca T. wobec C. zgodnie z regulacją art. 968 § 2 kpc.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach stosunku powiernictwa nie zostały wymienione w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 Ustawy o pcc i podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym ? z powyższych przyczyn ? czynności dokonywane w ramach realizacji stosunku powiernictwa nie podlegają opodatkowaniu pcc, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu pcc. Opodatkowaniu tym podatkiem nie będzie zatem również podlegało nabycie Apartamentu przez Spółkę jako powiernika dokonywane w ramach egzekucji sądowej. Dodatkowo należy przywołać przepis art. 2 pkt 3 ustawy o pcc, stanowiący, że nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Apartament będący lokalem mieszkalnym należy w świetle art. 45 i 46 kc zaliczyć do kategorii rzeczy. W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro w opisanym zdarzeniu przyszłym nieruchomość stanowiąca lokal mieszkalny zostanie nabyta w postępowaniu egzekucyjnym, to czynność ta jako sprzedaż rzeczy nie będzie podlegać pcc. Wniosek taki potwierdzają m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wydane w dniu 30 listopada 2011 r. (IBPBII/1/436-396/11/AA) oraz w dniu 1 grudnia 2009 r. (IBPBII/1/436 -242/09/MZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy adekwatnie do zadanego pytania.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają także - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych ? stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych ust. 1 pkt 2 i 3.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. sprzedaż nieruchomości jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Przez pojęcie rzeczy należy rozumieć, zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków (lokale mieszkalne), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Z kolei przez postępowanie egzekucyjne, o którym mowa w art. 2 pkt 3 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy rozumieć postępowanie regulowane przepisami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.). Zgodnie z art. 998 § 1 tej ustawy określającym niezbędne wymogi dla wydania przez sąd postanowienia o przysądzeniu własności, po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowieniu o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości (art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym Apartament został nabyty w ramach egzekucji sądowej. Zatem w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.