Czy wypłacona kara umowna stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki?

UZASADNIENIE

W dniu 24.06.2009r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych kary umownej z tytułu rozwiązania umowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka wykonuje zadania statutowe m. in. w zakresie uprawiania profesjonalnego sportu w piłkę nożną. W celu realizowania zadania i osiągania przez pierwszy zespół sekcji piłki nożnej wysokich wyników sportowych we współzawodnictwie krajowym i zagranicznym, Spółka w dniu 21.05.2008 roku podpisała umowę o świadczenie usług trenerskich z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Umowa obowiązywała od dnia 01.07.2008 roku do dnia 30.06.2009 roku, z możliwością jej przedłużenia na następny sezon rozgrywkowy. Klub zlecił trenerowi wykonywanie czynności i pełnienie funkcji pierwszego trenera zespołu seniorów sekcji piłki nożnej. W celu prawidłowej realizacji przedmiotu umowy trener zobowiązał się ze swej strony dołożyć profesjonalnej staranności wymaganej przy prowadzeniu profesjonalnego zespołu piłki nożnej z uwzględnieniem obowiązujących w sporcie zasad i zwyczajów. Strony ustaliły, że w sezonie 2008/2009 celem sportowym jest uzyskanie przez pierwszy zespół sekcji piłki nożnej awansu do rozgrywek ekstraklasy, zaś w sezonie 2009/2010 zapewnienia utrzymania w rozgrywkach ekstraklasy na sezon 2010/2011. Strony ustaliły również, że w przypadku, gdy przed upływem okresu, na który została zawarta umowa, klub powierzy obowiązki pierwszego trenera pierwszego zespołu seniorów piłki nożnej klubu innemu trenerowi bądź osobie, równocześnie wygasają wszelkie obowiązki trenera określone umową, klub zaś zobowiązany jest wyłącznie do zapłaty kary umownej w wysokości sumy świadczeń miesięcznych brutto pozostałych do ostatniego dnia obowiązania umowy. W okresie trwania rozgrywek osiągnięcia trenera nie były zadawalające. Drużyna nie zdobywała punktów. Po każdym rozegranym kolejnym meczu remisowała lub traciła punkty. Malała frekwencja na meczach co przekładało się na niższe przychody ze sprzedaży biletów. Sytuacja stawała się niebezpieczna. Drużyna mogła spaść do niższej ligi. Wobec powyższego zarząd spółki podjął decyzję o powierzeniu obowiązków innemu trenerowi. Zgodnie z zapisami umowy wygasły wszelkie obowiązki dotychczasowego trenera i klub wypłacił karę umowną. Umowę z trenerem rozwiązano z dniem 11.11.2008r. Okolicznościami zmiany trenera był brak szans na realizację celu głównego zawartego w umowie o świadczenie usług trenerskich tj. awans I drużyny seniorów do ekstraklasy. Porażki i remis w meczach na własnym stadionie sprawiły, że cel postawiony przed trenerem stał się praktycznie nieosiągalny. Pod kierunkiem nowego trenera nastąpiła poprawa wyników w zakresie bilansu punktowego, atmosfery wokół drużyny, poziomu sportowego.

W związku z powyższym powstaje pytanie:

Czy wypłacona kara umowna stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki...

W ocenie Spółki wypłacona kara umowna stanowi koszt uzyskania przychodów.

W art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych znajduje się ogólna klauzula określająca koszty uzyskania przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 . Przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 updop nie obejmuje wszelkich kar umownych oraz odszkodowań z tytułu nie wykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązań. Dotyczy wyłącznie trzech wymienionych przypadków:

1. kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów,
2. kar umownych i odszkodowań z tytułu wad wykonywanych robót i usług,
3. kar umownych od zwłoki w dostarczaniu towaru wolnego od wad, albo zwłoki w usunięciu wad towarów, albo wykonanych robót i usług. W żadnej z tych sytuacji nie mieści się kara umowna z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy na świadczenie usług. Reasumując Spółka uważa, że wypłacona kara umowna stanowi koszt uzyskania przychodów. Zmiana trenera wpłynęła na większe zainteresowanie kibiców meczami co przełożyło się na zwiększone wpływy ze sprzedaży biletów wstępu i karnetów.
   
   

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Przedmiotem zapytania we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest możliwość zaliczenia wypłaconej kary umownej do kosztów uzyskania przychodów. Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( t.j. Dz. U. z 2000r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.), chociaż posługuje się pojęciem ? kara umowna?, nie definiuje go na własny użytek. Zatem należy sięgnąć do uregulowań ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r, - Kodeks Cywilny ( Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Art. 483 § 1 kodeksu cywilnego stanowi, iż w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nie należytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Z powyższego przepisu wynika, że kara umowna jest uzgodnioną w umowie odpowiedzialnością (sankcją) za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Nie może natomiast zabezpieczać zobowiązania pieniężnego. Odpowiedzialność ta polega na obowiązku zapłaty określonej sumy pieniężnej. Obowiązek ten ciąży na stronie umowy zobowiązanej do zobowiązania niepieniężnego ( dłużnik). W przypadku, gdy strona ta z powodu okoliczności za, które ponosi odpowiedzialność nie wykona zobowiązania niepieniężnego lub wykona je w sposób nienależyty, a druga ( wierzyciel) poniesie w związku z tym szkodę, dłużnik obowiązany jest do naprawy tej szkody poprzez zapłatę kary umownej.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określa ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z mocy ustawy do kosztów podatkowych nie zalicza się sankcji cywilnoprawnych w formie kar umownych czy odszkodowań z tytułów wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawodawca kierował się w tym względzie zasadą, aby nie premiować działań sprzecznych z istotą umów, zagrożonych karami.

Co do pozostałych kar i odszkodowań, chociaż niewymienionych w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy nie oznacza to, że automatycznie można taki wydatek uznać za koszt podatkowy. Pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem musi zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy, albo musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, należy zauważyć, że nazwana przez Wnioskodawcę ?kara umowna? jest sprzeczna z istotą kary umownej uregulowanej w kodeksie cywilnym. Powyższa kara wbrew przepisowi art. 483 k.c. została wypłacona osobie ( trenerowi), która nienależycie wykonała swoje zobowiązanie niepieniężne. Aspekt cywilnoprawny w przedmiotowej sprawie nie jest jednak brany pod uwagę. Podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kierując się kryteriami rachunku ekonomicznego. Jednakże kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Jeżeli bowiem skutki umów cywilnoprawnych odnoszą się do zobowiązań podatkowych podatników, Organ podatkowy ma obowiązek dokonać oceny tych skutków opierając się na przepisach prawa podatkowego. W przedmiotowej sprawie mimo zobowiązania się trenera w umowie do dołożenia profesjonalnej staranności wymaganej przy prowadzeniu profesjonalnego zespołu piłki nożnej, osiągnięcia z tytułu prowadzenia klubu nożnej nie były zadowalające. Umowa z trenerem została rozwiązana, przed upływem okresu, na który została zawarta, zaś funkcję trenera powierzono innej osobie. Byłemu trenerowi wypłacono ? karę umowną? zgodnie z zapisem umowy pomiędzy Spółką a trenerem w wysokości sumy świadczeń miesięcznych brutto pozostałych do ostatniego dnia obowiązywania kontraktu. Wprawdzie nie mieści się ona w katalogu wyłączającym ją z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy, aby jednak uznać ją za koszt podatkowy musi spełniać podstawową przesłankę wynikającą z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie związku przyczynowo-skutkowego z przychodem bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. W ocenie Organu wydatek poniesiony na wypłatę kary, nie spełnia przesłanek zaliczenia go do kosztów podatkowych. Spółka poniosła szkodę w postaci wyraźnego spadku wyników w meczach piłkarskich. Cel postawiony przez Spółkę trenerowi w zakresie uzyskania przez klub awansu był praktycznie nieosiągalny. Wiązało się to z osiąganiem niższych przychodów ze sprzedaży biletów na mecze. A zatem dodatkową wypłatę ? kary umownej? osobie za to odpowiedzialnej, w żaden sposób nie można zakwalifikować jako wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ponosząc ryzyko i odpowiedzialność z tytułu zawarcia umowy cywilnej w granicach prawa cywilnego, podmiot gospodarczy nie może skutecznie domagać się, aby w mieszczącym się w tym samym systemie obowiązującego w państwie prawa, prawie podatkowym czynił to za niego inny podmiot - to jest niemający żadnego związku z powyższą umową Skarb Państwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock