Czy poniesione przez pracowników koszty wyżywienia podczas podróży służbowych (także ponad wysokość (...)

17.4.2012

Czy poniesione przez pracowników koszty wyżywienia podczas podróży służbowych (także ponad wysokość diety określonej w rozporządzeniu w sprawie podróży krajowych oraz podróży zagranicznych) nie stanowią przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 02.02.2012 r. (data wpływu 03.02.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu pracownikom kosztów wyżywienia ponoszonych podczas podróży służbowych ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03.02.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu pracownikom kosztów wyżywienia ponoszonych podczas podróży służbowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Przedmiotem działalności Spółki jest zakup i sprzedaż produktów chemicznych, zwłaszcza polimerów, udział w przedsięwzięciach i pośredniczenie w transakcjach w zakresie przemysłu chemicznego oraz produkcja koncentratów barwiących do tworzyw sztucznych. W celu wykonywania swojej działalności Spółka zatrudnia pracowników, którzy wykonują obowiązki na podstawie umów o pracę zawartych zgodnie z polskimi regulacjami w zakresie prawa pracy. Do zadań części pracowników należy między innymi nawiązywanie nowych kontaktów handlowych, podtrzymywanie współpracy z obecnymi kontrahentami krajowymi i zagranicznymi oraz inne czynności, które często wiążą się z koniecznością wyjazdu poza stałe miejsce pracy (w szczególności związane ze współpracą w ramach grupy oraz ze szkoleniami pracowników). W przypadku podróży służbowych Spółka zamierza zwracać pracownikom koszty przejazdów, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb oraz koszty całodziennego wyżywienia.

W związku z tym, zgodnie z § 4 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie podróży krajowych oraz § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie podróży zagranicznych, Spółka nie będzie wypłacać pracownikom diet z tytułu podróży służbowej. W przedmiotowym wniosku Spółka występuje we własnym imieniu. Spółka jest świadoma faktu, iż koszt wyżywienia pracownika w czasie podróży służbowej potwierdzony przedstawionymi przez niego dokumentami zakupu w większości przypadków będzie przewyższał wartość diety krajowej bądź zagranicznej określonej w rozporządzeniu. Spółka zamierza zaliczyć całość wydatków na wyżywienie poniesionych przez pracowników w czasie podróży służbowej do kosztów uzyskania przychodów i nie opodatkowywać podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty stanowiącej różnicę między rzeczywiście poniesionymi wydatkami na wyżywienie a kwotą limitu dziennego diety.

Jednocześnie Spółka zaznaczyła, że:

cel podróży służbowych pracowników wiąże się z profilem działalności Spółki i ma związek z osiąganymi przez Spółkę przychodami lub z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów,
wydatki na wyżywienie poniesione przez pracowników w czasie podróży będą podlegały każdorazowo dwu stopniowej kontroli pod względem ich zasadności. Wydatki będą odpowiednio dokumentowane dowodami zakupu: fakturami, rachunkami bądź paragonami fiskalnymi. Liczba przedłożonych dowodów dotyczących wyżywienia będzie ograniczona maksymalnie do 3 dowodów na pełną dobę, co odpowiada 3 posiłkom dziennie. Powyższe dowody zakupu będą opisywane przez pracowników zgodnie z faktycznie zaistniałym zdarzeniem gospodarczym.
w przypadku, gdy wydatki będą niezasadne z punktu widzenia Spółki, niezgodne z zasadami etyki i ładu korporacyjnego lub niewłaściwie udokumentowane, wydatki takie nie będą podlegały zwrotowi (lub pracownik będzie obowiązany do zwrotu wydatkowanych kwot).

Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, iż ustalenie konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych będzie bezpośrednio wpływać na obowiązki Spółki wynikające z prawa podatkowego, a w szczególności jej obowiązki jako płatnika PIT w stosunku do pracownika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 775 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.Wysokość oraz warunki ustalania należności z tytułu podróży służbowej zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce stery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (dalej: rozporządzenie?).

W myśl § 3 rozporządzenia z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:

przejazdów,
noclegów,
dojazdów środkami komunikacji miejscowej;
innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Zgodnie natomiast z § 4 ust. 3 pkt 2 tego rozporządzenia w sprawie podróży krajowych dieta nie przysługuje, jeżeli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie.

Analogiczne regulacje przewiduje rozporządzenia w sprawie podróży zagranicznych zgodnie z którym pracownikowi, który otrzymuje za granicą ekwiwalent pieniężny na żywienie, dieta nie przysługuje - § 5 ust. 3 tego rozporządzenia.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o PIT są wolne od podatku dochodowego do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Od tej generalnej zasady ustawodawca ustanowił wyjątek, który przedstawiony jest w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy i zgodnie, z którym wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Dokonując analizy tego zwolnienia Wnioskodawca stwierdził, że ustawodawca ograniczył wysokość zwolnienia od podatku wyłącznie do diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika, określonych w przepisach ustaw bądź wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej rozporządzeń z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990, ze zm.) oraz poza granicami kraju (Dz. U. Nr236, poz. 1991 ze zm.).

W opinii Wnioskodawcy, na podstawie powołanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pracownikowi, z tytułu odbytej podróży służbowej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, przysługują diety oraz zwrot kosztów za przejazdy, dojazdy, noclegi, a także inne wydatki określone przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb, do wysokości określonej w Rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Należności te korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Według Wnioskodawcy, warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. Z uwagi na brak definicji podróży służbowej na gruncie prawa podatkowego do wyjaśnienia tej kwestii należy odwołać się do postanowień Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Zgodnie z § 3 i § 4 rozporządzenia, pracownikowi w związku z podróżą służbową przysługują diety przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży. Dieta natomiast nie przysługuje w przypadku, gdy pracodawca zapewni pracownikowi bezpłatne całodzienne wyżywienie. Spółka stosuje drugie z przytoczonych rozliczeń kosztów podróży, tj. nie wypłaca pracownikom diet, ale pokrywa koszty ich całodziennego wyżywienia. Analogiczne rozliczenie stosowane jest w przypadku podróży zagranicznych, w tym także przypadku Spółka zapewnia płatność za wyżywienie w trakcie podróży. Pojęcie otrzymywany za granicą ekwiwalent za wyżywienie dotyczy bowiem wszystkich sytuacji, gdzie Spółka dokonuje płatności za wyżywienie pracownika (niezależnie od formy rozliczenia w tym zakresie, tj. czy płatność dokonywana jest firmową kartą kredytową, środkami pieniężnymi otrzymanymi przez pracownika przed wyjazdem, czy też poprzez zwrot kosztów poniesionych przez pracownika). Zdaniem Spółki, przepisy dopuszczają więc możliwość wyboru między stosowaniem przez pracodawcę diet lub zapewnieniem całodziennego wyżywienia. Jednocześnie, w przepisach nie został określony dolny lub górny limit kosztów wyżywienia zapewnianego pracownikowi.

Ponadto, zdaniem Spółki, w związku z faktem, że wydatki pracowników na wyżywienie odpowiadają kwotom faktur, rachunków i paragonów odpowiednio udokumentowanych i przedstawionych przez pracowników, nie wiążą się dla nich zatem z osiągnięciem jakiegokolwiek przysporzenia. Służą one jedynie prawidłowemu wykonywaniu obowiązków zleconych im przez Spółkę. Jednocześnie podkreślono, że Spółka sprawuje ścisłą kontrolę nad ponoszonymi wydatkami i w przypadku, gdy wydatki są niezasadne z punktu widzenia Spółki, niezgodne z zasadami etyki i ładu korporacyjnego lub niewłaściwie udokumentowane, poniesione wydatki nie podlegają zwrotowi lub pracownik zobowiązany jest do zwrotu poniesionych przez niego wydatków.

W konsekwencji, zdaniem Spółki, w przypadku niewypłacania diet, wydatki na wyżywienie powinny być klasyfikowane:

zgodnie z rozporządzeniem jako inne udokumentowane wydatki, określone przez pracodawcę do uzasadnionych potrzeb,
zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o PIT jako inne należności za czas podróży służbowej pracownika.

W efekcie kwoty pokrytych przez Spółkę wydatków pracowników na wyżywienie podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o PIT.

Na potwierdzenie słuszności przedstawionego stanowiska własnego, Spółka powołała następujące interpretacje indywidualne:

interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 października 2009 r.
(sygn. IPPB2/415-454/09-4/AS), zgodnie z którą: ustawodawca ograniczył wysokość zwolnienia od podatku wyłącznie do diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika, określonych w przepisach ustaw bądź wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej rozporządzeń z 19 grudnia 2002 r. (...). Zatem w myśl cytowanych przepisów, jeżeli w konkretnym stanie faktycznym mamy do czynienia z podróżą służbową to kwoty zwróconych pracownikowi wydatków związanych z podróżą służbową wynikających z przedstawionej przez pracownika faktury lub rachunku, czyli koszty całodziennego wyżywienia podczas podróży służbowej podlegać będą zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...). W związku z powyższym, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki przedstawione powyżej nadwyżka pomiędzy kwotą wskazaną w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. a kwotą z faktury lub rachunku przedłożonego przez pracownika do rozliczenia delegacji nie będzie podlegała opodatkowaniu.
interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 stycznia 2009 r. (sygn.IPPB2/415-1513/08-2/AK), zgodnie z którą: Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że pracodawca wysyła swoich pracowników w podróże służbowe. Wysyłając pracownika w podróż, Spółka zapewnia mu całodzienne wyżywienie, które jest dokumentowane fakturą wystawianą na Spółkę. Zazwyczaj kwota za całodzienne wyżywienie jest wyższa od diety przysługującej pracownikowi na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że w sytuacji, opisanej we wniosku, a więc w sytuacji kiedy Spółka sama finansuje bezpośrednio koszty całodziennego wyżywienia pracowników, a pracownikom przebywającym w podróży służbowej nie są wypłacane diety, wartość finansowanych przez pracodawcę kosztów wyżywienia nie stanowi dla pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu.
interpretacja wydana przez Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19.04.2011 r. (sygn. IBPBII/1/415-50/11/MK), zgodnie z którą: W świetle powołanych przepisów oraz przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że w sytuacji kiedy Spółka sama finansuje bezpośrednio koszty całodziennego wyżywienia pracowników oraz wspólników Spółki, a pracownikom przebywającym w podróży służbowej oraz wspólnikom Spółki nie są wypłacane diety, wartość finansowanych przez wnioskodawcę kosztów wyżywienia nie stanowi dla pracowników i wspólników Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu. Przychodu podlegającego opodatkowaniu nie stanowi również dla pracowników i wspólników Spółki wartość finansowanych przez wnioskodawcę kosztów wyżywienia, które przekraczają kwotę diet określonych w powołanych rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze wyżej przywołane uregulowania prawne należy zaznaczyć, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa ?w szczególności? co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Oznacza to, że przychodami ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do art. 31 cytowanej ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w celu wykonywania swojej działalności Spółka zatrudnia pracowników, którzy wykonują obowiązki na podstawie umów o pracę zawartych zgodnie z polskimi regulacjami w zakresie prawa pracy.

Do zadań części pracowników należy między innymi nawiązywanie nowych kontaktów handlowych, podtrzymywanie współpracy z obecnymi kontrahentami krajowymi i zagranicznymi oraz inne czynności, które często wiążą się z koniecznością wyjazdu poza stałe miejsce pracy. Cel podróży służbowych pracowników wiąże się z profilem działalności Spółki i ma związek z osiąganymi przez Spółkę przychodami lub z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. W przypadku podróży służbowych Spółka zamierza zwracać pracownikom koszty przejazdów, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb oraz koszty całodziennego wyżywienia. W związku z tym, zgodnie z § 4 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie podróży krajowych oraz § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie podróży zagranicznych, Spółka nie będzie wypłacać pracownikom diet z tytułu podróży służbowej.

Koszt wyżywienia pracownika w czasie podróży służbowej, potwierdzony przedstawionymi przez niego dokumentami zakupu, w większości przypadków będzie przewyższał wartość diety krajowej bądź zagranicznej określonej w rozporządzeniu. Spółka zamierza zaliczyć całość wydatków na wyżywienie poniesionych przez pracowników w czasie podróży służbowej do kosztów uzyskania przychodów i nie opodatkowywać podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty stanowiącej różnicę między rzeczywiście poniesionymi wydatkami na wyżywienie a kwotą limitu dziennego diety. Wydatki na wyżywienie poniesione przez pracowników w czasie podróży będą podlegały każdorazowo dwu stopniowej kontroli pod względem ich zasadności. W przypadku, gdy wydatki będą niezasadne z punktu widzenia Spółki, niezgodne z zasadami etyki i ładu korporacyjnego lub niewłaściwie udokumentowane, wydatki takie nie będą podlegały zwrotowi (lub pracownik będzie obowiązany do zwrotu wydatkowanych kwot).

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

podróży służbowej pracownika
podróży osoby niebędącej pracownikiem

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Powyższe zwolnienie obejmuje zatem diety i inne świadczenia otrzymane przez pracownika za czas podróży służbowej, do wysokości określonej w odrębnych przepisach. Należy zauważyć, że przedmiotowe zwolnienie jest limitowane. Wysokość diet i innych należności za czas podróży służbowej, co do których pracodawca może zastosować zwolnienie od podatku dochodowego wyznaczają - w przypadku podróży krajowych - przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.). Natomiast - w przypadku podróży zagranicznej - przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).

Wyjątek od powyższej reguły stanowią jedynie przypadki, w których wysokość świadczeń z tytułu podróży służbowej pracownika określają odrębne ustawy.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej krajowej, z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:

przejazdów,
noclegów,
dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży krajowej pracownikowi przysługuje dieta obliczona w wysokości i na zasadach określonych w § 4 ww. rozporządzenia.

W myśl § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 23 zł za dobę podróży. Dieta m.in. nie przysługuje, jeżeli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie (§ 4 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia).

Zgodnie z ust. 2 § 4 ww. rozporządzenia, należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania, w następujący sposób:

jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
1. od 8 do 12 godzin - przysługuje połowa diety,
2. ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości;
jeżeli podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę:
1. do 8 godzin - przysługuje połowa diety,
2. ponad 8 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości.

W myśl § 8a ust. 3 ww. rozporządzenia, do rozliczenia kosztów podróży pracownik załącza dokumenty (rachunki) potwierdzające poszczególne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami. Jeżeli uzyskanie dokumentu (rachunku) nie było możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.

Natomiast, zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r. Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju - z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:

przejazdów i dojazdów,
noclegów,
innych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Stosownie do § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, dieta jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki. Na podstawie § 4 ust. 2 rozporządzenia, wysokość diety za dobę podróży w poszczególnych państwach jest określona w załączniku do rozporządzenia. Dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży (§ 4 ust. 3 rozporządzenia).

Zgodnie z § 5 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju pracownikowi, który otrzymuje za granicą ekwiwalent pieniężny na wyżywienie, dieta nie przysługuje. Jeżeli ekwiwalent jest niższy od diety, pracownikowi przysługuje wyrównanie do wysokości należnej diety.

Jednocześnie na podstawie § 13 ust. 4 ww. rozporządzenia, do rozliczenia kosztów podróży pracownik załącza dokumenty (rachunki) potwierdzające poszczególne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami. Jeżeli uzyskanie dokumentu (rachunku) nie było możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.

Zatem należności wypłacone pracownikom odbywającym podróże służbowe krajowe i zagraniczne w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, obejmujące m.in. diety oraz zwrot kosztów za przejazdy, noclegi, dojazdy, a także inne udokumentowane wydatki określone przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego do wysokości określonych ww. rozporządzeniami Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie podróży służbowej na obszarze kraju i poza granicami kraju.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. Z uwagi na brak definicji podróży służbowej na gruncie prawa podatkowego, do wyjaśnienia tej kwestii należy posłużyć się treścią art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zgodnie z którym, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Jednocześnie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 775 § 3-4 Kodeksu pracy, pracodawcy spoza sfery budżetowej mogą określać warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w drodze postanowień układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania, z tym jednakże, że nie mogą oni ustalać diet za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż diety z tytułu podróży służbowej zarówno na obszarze kraju, jak i poza granicami określonej dla pracownika sfery budżetowej.

Co do zasady zatem, obowiązujące u pracodawcy zakładowe regulacje mogą przewidywać bardziej korzystne warunki zwrotu należności za podróże służbowe niż wynikające z przepisów wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy. W takiej sytuacji pracownik będzie uprawniony do otrzymania zwrotu poniesionych przez siebie wydatków na warunkach określonych w regulacjach zakładowych, bądź określonych w umowie o pracę.

Nie zmienia to jednak faktu, iż na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia od podatku będzie korzystała wyłącznie ta część otrzymanego zwrotu, która nie przekroczy diety z tytułu podróży służbowych określonych w ww. rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji zdarzenia przyszłego należy zauważyć, iż ustawodawca ograniczył wysokość zwolnienia od podatku wyłącznie do wysokości diety i innych należności za czas podróży służbowej pracownika, określonych w przepisach ustaw, bądź w przywołanych powyżej rozporządzeniach.

Zatem zwrot kosztów wyżywienia, poniesionych przez pracowników w czasie podróży służbowej skorzysta z przedmiotowego zwolnienia wyłącznie do wysokości ustalonej w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie podróży służbowych na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Nadwyżka podlegać będzie opodatkowaniu, jako przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w powołanym art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Spółka, jako płatnik podatku dochodowego będzie miała obowiązek doliczenia do przychodów pracownika nadwyżki kwoty ponad limit wynikający z rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie podróży służbowych na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, w sytuacji, gdy Spółka dokona zwrotu kosztów wyżywienia poniesionych przez pracownika podczas podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w kwocie ponad ustalony limit.

Reasumując, zwrot kosztów wyżywienia poniesionych przez pracowników podczas podróży służbowych przewyższających wielkość diety, wynikającej z rozporządzeń w sprawie podroży krajowych i zagranicznych, stanowi przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości nadwyżki ponad ustalony limity diety określonej odpowiednio w rozporządzeniach w sprawie podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.