Opodatkowanie pieniędzy otrzymanych na poczet podziału majątku wspólnego w wyniku ustanowienia rozdzielności (...)

UZASADNIENIE

W dniu 07.01.2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie pieniędzy otrzymanych na poczet podziału majątku wspólnego w wyniku ustanowienia rozdzielności majątkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Aktem Notarialnym w dniu 26.11.2005 roku została zakupiona nieruchomość przez małżonków oraz dokonano wpisu własności na podstawie tejże umowy objętej aktem notarialnym w księdze wieczystej na rzecz małżonków na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Mąż Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą i zakupioną nieruchomość wprowadził do tejże działalności. Nieruchomość została rozbudowana z przeznaczeniem do wydzielenia w niej lokali mieszkalnych celem sprzedaży.

Wnioskodawczyni natomiast w trakcie zakupu tej nieruchomości nie prowadziła i nie prowadzi działalności gospodarczej. Od 2007 roku następuje sukcesywna sprzedaż lokali należących do tej nieruchomości w ramach prowadzonej przez męża Wnioskodawczyni działalności gospodarczej. Małżonek odprowadza zarówno podatek od towarów i usług jak i podatek dochodowy z tytułu sprzedaży przedmiotowych lokali.

Z dniem 26 maja 2009 roku postanowieniem Sądu Rejonowego została ustanowiona rozdzielczość majątkowa małżeńska pomiędzy małżonkami, natomiast do chwili obecnej nie dokonano podziału majątku.

30 października 2009 roku Wnioskodawczyni otrzymała część kwoty za sprzedaż lokalu w ww. nieruchomości i została poinformowana przez męża, że jest zobowiązana do odprowadzenia od części przychodu przypadającego jej w udziale ze sprzedaży lokali - podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, z racji że jest to przychód z działalności gospodarczej, ponieważ pieniądze pochodzą ze sprzedaży nieruchomości wchodzącej w masę przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane pieniądze na poczet podziału majątku wspólnego w wyniku ustanowienia rozdzielności majątkowej podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawczyni, sprzedaży lokalu dokonał mąż w ramach prowadzonej na własny rachunek działalności gospodarczej i to on jest zobowiązany do odprowadzenia podatku od towarów i usług z tego tytułu.

Otrzymane pieniądze na poczet przyszłego podziału majątku nie są wymienione w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z tym nie mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W opinii Wnioskodawczyni brak jest przesłanek do traktowania powyższych przychodów jako przedmiot opodatkowania zarówno podatkiem dochodowym jak również podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i jest określony odpowiednim ułamkiem. Każdy ze współwłaścicieli stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego może swym udziałem swobodnie rozporządzać, bez zgody pozostałych współwłaścicieli, a wyjątki wynikać mogą jedynie z przepisów prawa. Zatem w zakresie pojęcia towarów jako, budynków, budowli i ich części jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Zauważyć należy, iż pojęcie ?podatnika? i ?działalności gospodarczej?, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Podatnikami zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem ?podatnik? tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Cytowana wyżej definicja wprowadza wymóg samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, rozumieć przez to należy prowadzenie działalności na własne ryzyko, w warunkach niepewności rynkowej. Wyżej wymienione przepisy odnoszą się również wprost do ?okoliczności, które wskazują na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy?, co pozwala na opodatkowanie jednorazowej czynności, jeśli tylko towarzyszące jej okoliczności pozwalają ocenić, czy działalność będzie kontynuowana, a więc czy podmiot ma zamiar wykonywać działalność w sposób częstotliwy.

Podkreślić należy, że nie jest konieczne faktyczne kontynuowanie działalności, wystarczający jest zamiar jej kontynuowania, choćby nawet po dokonaniu jednorazowej czynności podmiot zaprzestał dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia częstotliwości, przez zamiar wykonania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu od danej czynności ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowo, okazjonalnie transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej w tym zakresie. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala zatem na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem nabyli w 2005 r. nieruchomość na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. Nieruchomość została wprowadzona do działalności gospodarczej prowadzonej przez męża, następnie rozbudowana z przeznaczeniem do wydzielenia w niej lokali mieszkalnych celem sprzedaży. Od 2007 r. następuje sukcesywna sprzedaż lokali należących do tej nieruchomości w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez męża Wnioskodawczyni. Z dniem 26 maja 2009 r. postanowieniem Sądu Rejonowego została ustanowiona rozdzielność majątkowa małżeńska, ale do chwili obecnej nie dokonano podziału majątku. 30 października 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała część kwoty za sprzedaż lokalu w ww. nieruchomości na poczet podziału majątku wspólnego.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Wobec powyższego prowadzący działalność gospodarczą będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy działalność tą będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem działalności jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje działalności we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Prawnopodatkowa podmiotowość określona ww. przepisem, jak również prawa i obowiązki określone przepisami o podatku od towarów i usług (w tym również obowiązek rozliczenia tegoż podatku) w takiej sytuacji dotyczą tylko jednego z małżonków.

Reasumując, w sytuacji gdy działalność gospodarczą prowadzi tylko jeden z małżonków, ale korzysta z majątku obojga tj. małżonka Wnioskodawcy, wówczas to on jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Bez znaczenia jest również w tym przypadku, iż małżonkowie w 2009 r. zawarli umowę o rozdzielności majątkowej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że dostawy lokalu w przedmiotowej nieruchomości będzie dokonywał małżonek, a tym samym po stronie Wnioskodawczyni w odniesieniu do jej udziału w nieruchomości nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę uznać należy za prawidłowe.

Nadmienić należy, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.