prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów dokonanych przed dniem zarejestrowania się jako (...)

UZASADNIENIE

W dniu 24.11.2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów dokonanych przed dniem zarejestrowania się jako podatnik VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2004r. Wnioskodawca kupił lokal użytkowy w zamiarze prowadzenia w nim działalności handlowej, którą rozpoczął po wykończeniu lokalu w 2005r. rejestrując się jako podatnik VAT od 01.01.2005r. W pierwszej deklaracji VAT Wnioskodawca nie uwzględnił podatku VAT zapłaconego z tytułu kupna lokalu sklepowego, gdyż uzyskał informację z Urzędu Skarbowego, że odliczenia nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni w momencie dokonywania zakupu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rejestracja dla celów VAT z opóźnieniem powoduje utratę prawa do odliczenia podatku od wcześniejszych zakupów...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pogląd, że przedsiębiorca, który najpierw zainwestował w firmę, a dopiero potem zarejestrował się jako podatnik, może odliczyć VAT przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21.12.2006r. (I FSK 378/06). Jego zdaniem art. 88 ust. 4 ustawy o VAT nie rozstrzyga czy zarejestrowanym podatnikiem VAT trzeba być w okresie nabycia prawa do doliczenia, czy też wystarczy uzyskanie tego statusu w momencie jego realizacji (składania deklaracji). Wobec tego należy odwołać się do prawa wspólnotowego, które mówi wyraźnie: nie można pozbawić podatnika prawa do doliczenia poza przypadkami wynikającymi z dyrektywy. Tymczasem żaden z jej przepisów nie uzależnia tego prawa od wymogu formalnego , jakim jest rejestracja.

Podobne wnioski płyną z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 05.08.2008r. (I SA/Łd 149/08), który podkreślił, że polskie regulacje są niezgodne z prawem unijnym i fundamentalną zasadą neutralności VAT. Także z orzecznictwa ETS wynika, że rejestracja dla celów VAT jest konieczna wyłącznie w celu zrealizowania uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego, a samo uprawnienie jest nabywane przez podatnika z mocy samego prawa, niezależnie od wypełnienia przez niego warunków formalnych. Składając deklaracje po dniu rejestracji dla celów VAT, podatnik może odliczyć także podatek naliczony pochodzący z okresu sprzed rejestracji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy).

Co do zasady, w myśl art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz 11, 12, 16 i 18. Jeśli podatnik nie dokona obniżenia podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy (art. 86 ust. 11 ustawy).

Ponadto, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach o których mowa w ust. 10, 11, 16 i 18, to stosownie do treści art. 86 ust. 13 ustawy, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Generalną zasadą, na której opiera się konstrukcja i funkcjonowanie podatku od towarów i usług, jest zasada neutralności tego podatku. Wyraża się ona w umożliwieniu podatnikowi pomniejszenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego (naliczonego) przy nabyciu towarów i usług związanych z jego działalnością gospodarczą. Należy jednak podkreślić, że to podstawowe prawo podatnika nie jest bezwarunkowe. Dyspozycja przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wiąże prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi.

Na gruncie analizowanej sytuacji kluczowe jest zastrzeżenie, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom w rozumieniu przepisu art. 15 ustawy, czyli osobom prawnym, jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej oraz osobom fizycznym, wykonującym działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przepis ten definiuje pojęcie podatnika w ujęciu materialnoprawnym, obiektywnym, uzależniając uzyskanie takiego statusu od faktycznego wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Z kolei art. 88 ust. 4 ustawy, określa wymagany, ujmowany w sensie formalnym, status podatnika, który umożliwia faktyczną realizację prawa do odliczenia. W przepisie tym postanowiono bowiem, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków określonych w art. 86 ust. 20.

Zatem zasadnym jest przyjęcie, iż status podatnika zarejestrowanego, w kontekście uprzedniego powstania prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, wymagany jest najpóźniej w momencie uprawnionego zamiaru realizacji przez podatnika tego prawa, poprzez wykazanie, przy jednoczesnym, ewentualnym, potrąceniu podatku naliczonego z należnym w deklaracji podatkowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, ze Wnioskodawca przed dniem dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, zakupił lokal użytkowy z zamiarem prowadzenia w nim działalności handlowej. Wnioskodawca zarejestrował się jako podatnik VAT od dnia 01.01.2005r. W pierwszej składanej deklaracji VAT podatnik nie dokonał odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu lokalu przeznaczonego do prowadzenia działalności handlowej.

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że określone zakupy związane były z bieżącym lub planowanym wykonywaniem czynności opodatkowanych, a warunek rejestracji (uzyskania formalnego statusu podatnika) jest niezbędny zasadniczo do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego realizowanego poprzez złożenie deklaracji podatkowej.

Zatem, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, wskazane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług, wskazać należy, że Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu przedmiotowego zakupu o ile stanowił on koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie zachodzą inne wyłączenia określone w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.