Korekta VAT w związku z przekazaniem przedsiębiorstwa małżonkowi

17.9.2012

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23.06.2012 r. (data wpływu 25.06.2012r.), uzupełnione pismem z dnia 12.09.2012 r. (data wpływu 12.09.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z dnia 07.09.2012 r. (skutecznie doręczone w dniu 11.09.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku VAT w związku z przekazaniem działalności na rzecz małżonka - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25.06.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku VAT w związku z przekazaniem działalności na rzecz małżonka.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12.09.2012r. (data wpływu 12.09.2012r.), nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 07.09.2012 r. (doręczone Wnioskodawcy w dniu 11.09.2012 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni wspólnie z mężem prowadzi działalność gospodarczą we wspólnej firmie, która jest współwłasnością małżeńską. Każdy ze współmałżonków prowadzi działalność jako osoba fizyczna i posiada oddzielne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej urzędu miasta. Działalność firmy polega na sprzedaży i serwisie oraz naprawach sprzętu medycznego w placówkach służby zdrowia. Z podatku dochodowego współmałżonkowie rozliczają się wspólnie (50% na 50%). Z podatku VAT rozliczana jest całość firmy przy użyciu identyfikatora NIP Wnioskodawczyni. Jako narzędzie pracy (transport) do firmy zakupiony został samochód ciężarowy od którego odliczony został podatek VAT.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni chciałaby zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej a pełnić rolę (w firmie) pełnomocnika. W firmie działalność gospodarczą nadal prowadziłby mąż (żadne zmiany nie byłyby dokonywane). Po rezygnacji Wnioskodawczyni podatek VAT dotyczący działalności firmy byłby rozliczany z użyciem identyfikatora NIP należącego do męża.

W nadesłanym uzupełnieniu do wniosku z dnia 12.09.2012 r. wskazano, iż Wnioskodawca zamierza przekazać na rzecz męża wspólnie prowadzone przedsiębiorstwo i majątek stanowiący całe przedsiębiorstwo w rozumieniu ar. 55 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób rozwiązać problem podatku VAT od zakupionych wspólnie towarów handlowych i samochodu, czy Wnioskodawczyni może pozostawić mężowi w firmie do dalszego kontynuowania działalności towary i samochód bez zwracania podatku VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy

W momencie rezygnacji Wnioskodawczyni z działalności gospodarczej jako osoba fizyczna, firma pozostaje nadal ponieważ działalność gospodarczą będzie nadal prowadził mąż, zaś Wnioskodawczyni będzie pełnomocnikiem. W tym przypadku nic to nie zmienia ze względu na fakt, że występuje współwłasność małżeńska. Zakupiony samochód nadal będzie wykorzystywany w firmie i pozostanie jako współwłasność. W momencie konieczności spłaty przez Wnioskodawczynię podatku VAT od zakupionych towarów handlowych i środka transportu zostanie zachwiana dalsza egzystencja firmy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm. ) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stosownie do treści przepisu art. 6 pkt 1 cyt. ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem ?transakcji zbycia?. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia ?dostawy towarów? w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności w ramach których, następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest ? w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ww. ustawy ? organizacyjne i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny, dla celów określenia zakresu pojęcia ?przedsiębiorstwo? wykorzystuje się regulację zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że użyte w ww. artykule określenie ?w szczególności? wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej brak któregoś z tych elementów nie musi pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. Przedmiotowa działalność stanowi współwłasność małżeńską i polega na sprzedaży i serwisie oraz naprawach sprzętu medycznego. Wnioskodawczyni zamierza zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej i przekazać ją mężowi, który kontynuowałby prowadzenie działalności. Po przekazaniu działalności, małżonek Wnioskodawczyni rozliczałby podatek VAT przy użyciu własnego numeru NIP. Jak wskazała Wnioskodawczy w nadesłanym uzupełnieniu do wniosku przekazywany majątek stanowi całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 1 KC.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą ewentualnej korekty podatku VAT w zw. z towarami handlowymi oraz środkiem trwałym jakim jest samochód ciężarowy wykorzystywany jako środek transportu w prowadzonej działalności.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o VAT, Wnioskodawczyni jest traktowana jako odrębny podmiot, spełniający definicję podatnika. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno-prawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Przekazywany przez podatnika podatku od towarów i usług majątek na rzecz małżonka, który w analizowanym przypadku stanowi całe przedsiębiorstwo, w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle ustawy o podatku VAT są to rzeczy, które podatnik (małżonek) nabył w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec powyższego nieodpłatne przekazanie całego przedsiębiorstwa między małżonkami, w sytuacji gdy przekazujący jest podatnikiem podatku od towarów i usług, co do zasady, będzie podlegać przepisom ustawy o VAT na zasadach ogólnych, chyba że z przepisów tej ustawy wynika, iż do dostawy danego towaru (jak to ma miejsce w sytuacji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT) nie stosuje się jej przepisów.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni zamierza zrezygnować z prowadzonej działalności gospodarczej i przekazać ją mężowi. Małżonek Wnioskodawczyni będzie kontynuował działalność bez żadnych zmian i rozliczał podatek VAT przy użyciu własnego numeru NIP. Należy zatem uznać, iż w omawianej sytuacji dojdzie do przekazania całego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 1 KC na rzecz współmałżonka. Zatem czynność taka będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, jako niepodlegająca podatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 91 ust. 1 ustawy po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończenia roku podatkowego.

Zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 art. 90 ustawy jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Przepis art. 91 ust. 9 ustawy nakłada na nabywcę, jako beneficjenta praw i obowiązków zbywcy, obowiązek dokonania stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, określonych w art. 91 ust. 1-8, do których byłby zobligowany podmiot, który dokonał odliczenia, w przypadku gdyby nie doszło do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa podatkowego oraz wskazany we wniosku opis sprawy należy uznać, że w przypadku przekazania przedsiębiorstwa spełniającego wymogi art. 551 Kodeksu cywilnego, czynność ta wyłączona będzie spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Obowiązek ewentualnej korekty podatku naliczonego, zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy, nie spoczywa na Wnioskodawczyni, lecz zostanie przeniesiony na otrzymującego przedsiębiorstwo tj. w rozważanym przypadku współmałżonka Wnioskodawczyni.

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawczyni wskazała, że nie będzie zobowiązana do korekty podatku VAT, z uwagi na fakt, iż prowadzona działalność gospodarcza stanowi współwłasność małżeńską. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydając interpretację indywidualną jest zobowiązany do oceny stanowiska Wnioskodawczyni w pełnym zakresie, dlatego też należało uznać, iż przedstawione przez Zainteresowaną stanowisko w przedmiotowym zakresie jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.