Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług kancelarii prawnej;

10.9.2014

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2014 r. (data wpływu 3 czerwca 2014 r.), uzupełnionym w dniu 1 września 2014 r. (data wpływu 3 września 2014 r.) na wezwanie Organu z dnia 8 sierpnia 2014 r. (doręczone w dniu 25 sierpnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących usługi doradztwa prawnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących usługi doradztwa prawnego.

Wniosek uzupełniono w dniu 1 września 2014 r. (data wpływu 3 września 2014 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 8 sierpnia 2014 r. (doręczone w dniu 25 sierpnia 2014 r).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe :

Miasto jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Miasto zawarło z kancelarią prawną (dalej: ?Kancelaria?) umowę na świadczenie usługi prawniczej polegającej na zastępstwie procesowym, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa procesowego, w postępowaniach o zwrot podatku od towarów i usług (VAT) oraz w innych powiązanych z nimi postępowaniach, jak również doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego, mającym charakter pomocniczy wobec powyższej podstawowej usługi prawniczej, obejmującym analizę zasadności podniesienia przez Miasto możliwych roszczeń ukierunkowanych na odliczenie podatku VAT (zapis umowny określa zakres usług nabywanych przez Miasto następująco: ?Przedmiotem Umowy na świadczenie usług (...) jest świadczenie przez Wykonawcę na rzecz Zamawiającego podstawowej usługi prawniczej polegającej na zastępstwie procesowym, w postępowaniach o zwrot podatku od towarów i usług (VAT) oraz w innych powiązanych z nim postępowaniach (...)?

Zakresem prac Kancelarii objęte zostały rozliczenia VAT Miasta z tytułu wykonywanych przez nie czynności opodatkowanych zarówno w obszarze podatku należnego, jak i podatku naliczonego.

W szczególności, Kancelaria udziela Miastu wsparcia polegającego na wyjaśnieniu wątpliwości interpretacyjnych przepisów prawa podatkowego m.in. poprzez przygotowanie i wystąpienie w imieniu Miasta do organów podatkowych z wnioskami o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych.

W ramach świadczenia ww. usług Kancelaria dokonuje ponadto analizy prawnej oraz weryfikacji rozliczeń VAT Miasta, celem których jest m.in.:

określenie właściwego momentu powstania obowiązku z tytułu świadczenia usług najmu lokali
użytkowych, dzierżawy, wieczystego użytkowania działek i innych nieruchomości oraz refakturowania opłat za media na najemców,
ustalenie poprawności deklarowanych przez Miasto kwot VAT należnego z tytułu dokonywanych czynności opodatkowanych,
ustalenie prawidłowości prowadzenia rejestrów zakupowych i sprzedażowych,
określenie możliwości odliczenia VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych i bieżących
(związanych m.in. z utrzymaniem targowiska czy basenu miejskiego, wykorzystywanych do działalności opodatkowanej).

W dalszej kolejności, Kancelaria udziela Miastu wsparcia polegającego m.in. na:

przygotowaniu wzoru not korygujących w związku z korektą podatku VAT naliczonego / należnego,
przygotowaniu korekty rejestrów sprzedażowych i nowych rejestrów zakupowych Miasta,
przygotowaniu wzorów pism do organów podatkowych: wyjaśnień do korekty, wniosków o stwierdzenie nadpłaty, wniosków o zwrot podatku VAT, a także formularzy deklaracji korygujących VAT,
przygotowaniu metodologii korekty.

W trakcie prac Kancelaria dokonuje m.in. analizy realizowanych przez Miasto inwestycji i określa obszary działalności Wnioskodawcy, gdzie potencjalnie mogą pojawić się możliwości odliczenia VAT. W wyniku weryfikacji poszczególnych obszarów inwestycji, przeprowadzonej przez Kancelarię, po potwierdzeniu możliwości odliczenia VAT w drodze interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, Miasto dokonuje / będzie dokonywać m.in. korekty rejestrów podatku VAT naliczonego.

Z uwagi na liczne wątpliwości, związane z właściwym stosowaniem przepisów ustawy o VAT w działalności opodatkowanej Miasta, nabycie usługi prawniczej, obejmującej swym zakresem zastępstwo procesowe w postępowaniach o zwrot podatku VAT (włączając w to m.in. weryfikację rozliczeń VAT) jest dla Wnioskodawcy istotne i niezbędne.

Współpraca z Kancelarią pomaga Miastu w identyfikacji potencjalnych obszarów oszczędności oraz w prawidłowym i zgodnym z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego dokonaniu odliczeń podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych oraz niektórych wydatków bieżących, jak i pomoże w rozliczaniu VAT naliczonego w sposób prawidłowy w przyszłości.

Kancelaria udzieliła Wnioskodawcy wsparcia m.in. pod postacią konsultacji w zakresie kosztów związanych z budową i bieżącym utrzymywaniem targowiska miejskiego (dalej: ?Targowisko?), obejmujących rozliczenia VAT. Miasto przy asyście Kancelarii wykonało / wykona w przyszłości działania, w wyniku których, m.in. w 2013 r. Wnioskodawca dokonał m.in. odliczenia VAT związanego z wydatkami na budowę / bieżące utrzymanie Targowiska, w związku z rozpoczęciem świadczenia opodatkowanych VAT usług odpłatnego udostępnienia miejsc targowych (opłaty rezerwacyjne) na rzecz podmiotów trzecich. Miasto dokonało również odliczenia części VAT w drodze korekty wieloletniej związanego z inwestycją w budowę pływalni w Mieście (dalej: ?Pływalnia?).

Miasto planuje kontynuować wyżej opisane działania również w przyszłości, w szczególności realizować potencjalną restrukturyzację związaną z posiadaną infrastrukturą komunalną.

W związku z wykonaniem kompleksowych usług, m.in. w wyżej wskazanych obszarach, Kancelaria wystawiła w 2012 r., 2013 r. oraz 2014 r. (stan faktyczny), a także zamierza wystawiać w przyszłości (zdarzenie przyszłe) na rzecz Miasta faktury VAT, z wykazaną na nich odpowiednią kwotą VAT. Ww. faktury dokumentowały / dokumentować będą wynagrodzenie Kancelarii ustalone w umowie pomiędzy Stronami obejmujące:

wynagrodzenie Kancelarii zależne od osiągniętego efektu pracy Kancelarii i określone jako procentowa część kwoty VAT odzyskanego przez Wnioskodawcę (tzw. wynagrodzenie za rezultat / za sukces), przy czym przez ?kwotę podatku VAT odzyskanego? rozumie się kwotę nienaliczonego VAT należnego lub kwotę odliczonego VAT naliczonego poniesionego w związku z zakupami towarów lub usług dokonanymi przez Miasto, a uprzednio niezadeklarowanego do odliczenia, wynikającą z zastosowania rekomendacji Kancelarii,
niezależnie od powyższego, tzw. wynagrodzenie podstawowe, zryczałtowane, określone w umowie na konkretną kwotę, niezależne od wysokości odzyskanego VAT.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że Miasto w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej realizowało w przeszłości i realizuje obecnie zarówno sprzedaż podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, sprzedaż zwolnioną z VAT, jak również wykonuje czynności w ramach reżimu publicznoprawnego, które nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W tym miejscu, Miasto pragnie jednak zaznaczyć, iż jak to zostało wskazane we Wniosku, ponoszenie przez Miasto wydatków na nabycie usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię związane jest z wykonywanymi przez Miasto czynnościami opodatkowanymi VAT.

Powyższe wiąże się z faktem, iż wchodzące w zakres nabywanej przez Miasto usługi prawnej zastępstwo procesowe i doradztwo w zakresie zastępstwa procesowego, obejmujące m.in. konsultacje prawne z zakresu VAT, analizy i weryfikacje, dotyczą m.in. możliwości odliczenia VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych, które są związane z wykonywaniem przez Miasto czynności opodatkowanych VAT.

Miasto pragnie zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż kancelaria obliczając część zmienną wynagrodzenia opisaną we wniosku bazuje na kwocie odliczonego przez Miasto VAT naliczonego poniesionego w związku z zakupami towarów lub usług, w stosunku do których Miastu przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (a zatem związanego z czynnościami opodatkowanymi VAT).

Z powyższego wynika, iż w odniesieniu do przedstawionego we Wniosku zdarzenia przyszłego, nabywane przez Miasto usługi prawnicze Kancelarii wiązać się będą niewątpliwie z tą sferą działalności Miasta, która podlega opodatkowaniu VAT i nie jest z niego zwolniona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego Miastu przysługuje zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do pełnego odliczenia VAT z faktur otrzymywanych od Kancelarii, dokumentujących wykonanie usług, a odliczenie takie powinno nastąpić zgodnie z:

art. 86 ust. 13 w zw. z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.), w deklaracjach za okresy, kiedy były otrzymywane poszczególne faktury - w odniesieniu do faktur otrzymanych przed dniem 31 grudnia 2013 r. oraz;
art. 86 ust. 10 w zw. z ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.) tj. poprzez ujęcie faktur zakupowych w rozliczeniu za okresy, w których w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał / powstanie obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał / otrzyma faktury dot. usług Kancelarii - w odniesieniu do faktur otrzymanych po 31 grudnia 2013 r.,

a jednocześnie w zakresie faktur otrzymanych w przypadku, których odliczenie nastąpić powinno w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT, odliczenie będzie mogło nastąpić z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (tj. nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia VAT) ?

Stanowisko Wnioskodawcy :

Zdaniem Wnioskodawcy, Miastu przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT z faktur otrzymywanych od Kancelarii prawnej, dokumentujących wykonanie usług, których zakres został szczegółowo przedstawiony w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego.

W odniesieniu do faktur otrzymanych przed 31 grudnia 2013 r. odliczenie powinno nastąpić zgodnie art. 86 ust. 13 w zw. z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.), tj. w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT za okresy, kiedy były przez Miasto otrzymywane poszczególne faktury VAT za ww. usługi Kancelarii.

W odniesieniu do faktur otrzymanych po 1 stycznia 2014 r. odliczenie powinno nastąpić zgodnie z art. 86 ust. 10 w zw. z ust. l0b pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.), tj. poprzez ujęcie faktur zakupowych w rozliczeniu za okresy, w których w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał/powstanie obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okresy, w których podatnik otrzymał / otrzyma odpowiednie faktury.

W zakresie faktur otrzymanych w przeszłości, w przypadku których odliczenie nastąpić powinno w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT, odliczenie będzie mogło nastąpić z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (tj. nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia VAT).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (w tym m.in. do odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, o których mowa art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika, że prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch, przesłanek, tj.:

nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz;
nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Zdaniem Miasta, w analizowanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym obydwie przesłanki będą spełnione. Tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Miastu przysługuje prawo do odliczenia VAT od usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię w pełnej wysokości.

Poniżej Miasto przedstawia argumentację w odniesieniu do swojego stanowiska w tym zakresie:

Działanie Wnioskodawcy jako podatnika VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT ?nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych?.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT.

Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

W przypadku, gdy Miasto realizuje należące do niego zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinno być ono traktowane jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ono de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego należy uznać, że Miasto, nabywając towary i usługi m.in. związane z Targowiskiem czy Pływalnią, które są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych VAT, działało / działa jako podatnik VAT.

Zatem pierwsza przesłanka warunkująca możliwość skorzystania z prawa do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego jest spełniona.

Związek wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

W ocenie Miasta, za bezsporny należy uznać także fakt, że poniesienie przez Wnioskodawcę wydatków na nabycie usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię związane było / jest z wykonywanymi przez Miasto czynnościami opodatkowanymi VAT.

Wchodzące w zakres nabywanej przez Wnioskodawcę usługi prawnej zastępstwo procesowe i doradztwo w zakresie zastępstwa procesowego, obejmujące m.in. konsultacje prawne z zakresu VAT, analizy i weryfikacje, dotyczą m.in. możliwości odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych, które są związane z wykonywaniem przez Miasto czynności opodatkowanych VAT.

W odniesieniu do przedstawionego opisu stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego należy uznać, że nabywane przez Miasto usługi prawnicze były / są związane z wykonywanymi przez nie czynnościami opodatkowanymi VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy ponadto uznać, że Miastu przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT z faktur otrzymanych od Kancelarii, dokumentujących zarówno wynagrodzenie podstawowe (zryczałtowane), określone w umowie na konkretną kwotę, jak i wynagrodzenie za rezultat, określone jako procentowa część kwoty VAT odzyskanego przez Miasto.

Kancelaria obliczając część zmienną wynagrodzenia opisaną w stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym bazuje na kwocie odliczonego przez Wnioskodawcę VAT, poniesionego w związku z zakupami towarów lub usług, w stosunku do których przysługiwało Miastu prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego, a zatem związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi VAT.

W odniesieniu do opisanego stanu faktycznego (odpowiednio zdarzenia przyszłego), kalkulacja wynagrodzenia opierała się (odpowiednio opierać się będzie) o m.in. o VAT odliczony związany z wykonywaniem przez Miasto działalności z zakresu świadczenia na rzecz podmiotów trzecich odpłatnych usług udostępniania miejsc targowych (opłaty rezerwacyjne) na Targowisku, czy też odpłatnym wynajmem Pływalni, które to świadczenia podlegają VAT.

W odniesieniu do kolejnych działań planowanych przy wsparciu Kancelarii, obliczenie zmiennej części wynagrodzenia opierać się będzie o VAT, jaki Miasto będzie mogło odliczyć w innych obszarach, gdzie prowadzona będzie działalność opodatkowana VAT (prowadzenie działalności opodatkowanej VAT będzie warunkiem koniecznym do wystąpienia prawa do odliczenia VAT).

Z powyższego wynika, że w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, nabyte / nabywane przez Miasto usługi prawnicze Kancelarii wiążą się / będą wiązać się niewątpliwie z tą sferą działalności Wnioskodawcy, która podlega opodatkowaniu VAT i nie jest z niego zwolniona.

Usługi te nie są także związane z pozostałymi czynnościami, które są przez Miasto wykonywane w ramach reżimu publicznoprawnego (np. wydawanie decyzji administracyjnych, budowa dróg gminnych, pobór podatków, itp.). Z tego powodu, zdaniem Miasta, nie sposób zaprzeczyć istnieniu związku pomiędzy poniesionymi wydatkami a działalnością opodatkowaną VAT Wnioskodawcy, gdyż gdyby Miasto nie wykonywało czynności opodatkowanych VAT nabycie przedmiotowej usługi byłoby dla niej nieuzasadnione.

Asysta realizowana w ramach usługi Kancelarii pomaga Miastu w identyfikacji potencjalnych obszarów oszczędności oraz w prawidłowym i zgodnym z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego dokonaniu odliczeń podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych oraz niektórych wydatków bieżących, jak i pomoże w rozliczaniu VAT naliczonego w sposób prawidłowy w przyszłości. Dla Miasta wydatek poniesiony na nabycie usługi prawniczej jest niezbędny i w jego ocenie związany z opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca pragnie w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem sądów administracyjnych, o tym, który wydatek jest celowy i potrzebny w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, a nie organ podatkowy (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: ?WSA?) we Wrocławiu z dn. 9 czerwca 2006 r., sygn. I SA/Wr 67/05).

Moment odliczenia.

Jednocześnie, zdaniem Miasta odliczenie VAT naliczonego od usług Kancelarii powinno nastąpić zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w art. 86 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym zarówno przed 31 grudnia 2013 r., jak i po tej dacie).

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do faktur otrzymanych przed 31 grudnia 2013 r., Miasto ma prawo do odliczenia VAT naliczonego w drodze korekty wstecznej deklaracji na podstawie art. 86 ust. 13 w zw. z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.), tj. w rozliczeniach za okresy, kiedy otrzymywane były poszczególne faktury VAT.

Z kolei, w odniesieniu do faktur otrzymanych po 1 stycznia 2014 r. oraz faktur, które zostaną dopiero otrzymane w przyszłości, Miasto jest / będzie uprawnione do odliczenia VAT naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 10 w zw. z ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.), tj. poprzez ujęcie faktur zakupowych w rozliczeniu za okresy, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał / powstanie obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okresy, w których podatnik otrzymał / otrzyma poszczególne faktury.

Jednocześnie, w zakresie faktur otrzymanych, w przypadku, których odliczenie nastąpić powinno w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT, odliczenie będzie mogło nastąpić z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (tj. nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia VAT).

Praktyka Ministra Finansów dotycząca odliczenia VAT w zbliżonych stanach faktycznych.

Miasto pragnie podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wynagrodzenie za sukces, zostało wprost potwierdzone w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów w analogicznych stanach faktycznych.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej (dalej: ?DIS?) w Łodzi potwierdził w interpretacji z dnia 21 marca 2013 r., sygn. IPTPP1/443-73/13-4/AK, że gmina będąca Wnioskodawcą, ma prawo do odliczenia kwoty podatku VAT wynikającej z faktury kancelarii prawnej dokumentującej usługi nabywane w związku ze świadczeniem przez gminę odpłatnych, podlegających opodatkowaniu VAT, usług odprowadzania ścieków. W ocenie gminy ?za bezsporny należy uznać fakt, iż ponoszenie wskazanych powyżej wydatków (tu: na nabycie usług prawniczych - przypis Wnioskodawcy) było bezpośrednio związane ze świadczeniem usług odprowadzania ścieków (?). Gmina ma świadomość, iż podstawowym wydatkiem związanym ze świadczeniem usług odprowadzania ścieków są koszty inwestycji, tj. sama jej budowa. Niemniej jednak, w kontekście brzmienia art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uprawniające do odliczenia są również inne, ponoszone przez podatników wydatki, związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT, w tym np. wsparcie prawne, usługi doradcze, usługi szkoleniowe, remonty, obsługa biurowa, etc. Usługi te mają wprawdzie pośredni, aczkolwiek niewątpliwie klarowny, konkretny oraz istotny związek z czynnościami opodatkowanymi VAT. DIS w całości uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, odstępując przy tym od dokonania uzasadnienia prawnego oceny dokonanej przez Wnioskodawcę.

Stanowisko takie zostało także wyrażone w:

interpretacji indywidualnej z dnia 13 września 2012 r., sygn. IPTPPI /443-505/12-4/MW wydanej przez DIS w Łodzi, odnoszącej się do analogicznego do przedstawionego przez Gminę stanu faktycznego. W interpretacji tej stwierdzono jednoznacznie, że ?Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku z faktury otrzymanej od kancelarii prawnej, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, o ile- jak wskazał Wnioskodawca - przedmiotowe wydatki miały związek z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 88 ustawy?, stanowiący katalog towarów / usług / czynności, z tytułu których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego;
interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2012 r., sygn. IPTPP1/443-812/12-5/MW wydanej przez DIS w Łodzi, w której stwierdzono, iż ?Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku z faktury otrzymanej od kancelarii prawnej z tytułu nabycia usług doradczych związanych z kwestią planowanej dzierżawy wybudowanej infrastruktury kanalizacyjnej, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - przedmiotowe wydatki miały związek z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 88 ustawy;
interpretacji indywidualnej DIS w Łodzi z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. IPTPP1/443-257/12-4/MW, w której stwierdzono, iż ?wydatki na ww. usługi doradcze nie mają bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, jednakże pośrednio mają związek z uzyskaniem przez Wnioskodawcę obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze fakt, iż nabycie usług doradczych było związane - jak wskazał we wniosku Zainteresowany - wyłącznie z wykonywaniem czynności opodatkowanych (tu: ze sprzedażą drogi dojazdowej do nieruchomości - przypis Wnioskodawcy) - w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie ww. art. 86 ust. 1 ustawy. Zatem z uwagi na spełnienie pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usług doradczych, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy;
interpretacji indywidualnej DIS w Łodzi z dnia 1 czerwca 2012 r., sygn. IPTPP1/443-187/12-4/MW, wydanej w stanie faktycznym bardzo zbliżonym do tego przedstawionego przez Gminę, w której organ podatkowy stwierdził, iż ?Gmina ma prawo do odliczenia podatku z faktury otrzymanej od kancelarii prawnej, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ przedmiotowy wydatek ma związek z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT?.

W opinii Wnioskodawcy stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: ?TSUE? lub ?ETS?) oraz polskich sądów administracyjnych. Miasto nie powinno być traktowane mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług wykorzystywanych w celu wykonywania czynności opodatkowanych. Skoro Miasto, jako czynny podatnik VAT, zobowiązane jest uiszczać VAT należny z tytułu wykonywanych czynności opodatkowanych, to powinno ono mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia, w tym usług prawnych.

W tym miejscu Miasto pragnie podkreślić, że zgodnie z art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r, poz. 749 z późn. zm., dalej: ?Ordynacja podatkowa?) ?Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości".

W świetle powyższego, orzecznictwo sądowe nie tylko powinno stanowić cenne źródło w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, lecz organ ma wręcz obowiązek uwzględniać w wydawanych interpretacjach przepisów prawa podatkowego w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub TSUE. Powyższe potwierdzają wyroki sądów, np. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Go 428/09). Sąd zauważył w nim, iż pominięcie przy wydawaniu interpretacji wyroków sądów administracyjnych, TK czy TSUE, wydanych w analogicznych sprawach stanowi naruszenie przepisów Ordynacji podatkowej. Skoro, zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, orzecznictwo uzasadnia zmianę interpretacji, to powinno być również uwzględniane przy jej wydaniu i nie może być przez organ pominięte stwierdzeniem, że wyroki zostały wydane w indywidualnych sprawach.

Pośredni związek nakładów na wynagrodzenie związane z asystą Kancelarii z czynnościami opodatkowanymi VAT Miasta.

Wnioskodawca pragnie przy tym wskazać, że na przedstawioną powyższą konkluzję odnośnie pełnego prawa Miasta do odliczenia VAT od wynagrodzenia Kancelarii w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, nie ma wpływu pośredni związek pomiędzy nabyciem usługi prawnej Kancelarii, a czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Miasto, w szczególności usługami świadczonymi na rzecz podmiotów zewnętrznych, m.in. odpłatnych usług rezerwacji miejsc na targowisku miejskim.

Zdaniem Miasta, w kontekście brzmienia art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uprawniające do odliczenia są nie tylko wydatki bezpośrednio związane z konkretną czynnością opodatkowaną VAT (czyli wyłącznie takie, które są następnie np. bezpośrednio odsprzedawane), ale również inne wydatki, ponoszone przez podatników w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT, w tym np. wsparcie prawne, usługi doradcze, usługi szkoleniowe, remonty, obsługa biurowa, itp.

Usługi te mają pośredni, aczkolwiek niewątpliwe klarowny, konkretny oraz istotny związek z czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Miasto. Art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, wskazując na warunek wykorzystania towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych, nie określa, jakiego charakteru związek powinien zachodzić pomiędzy wydatkami ponoszonymi na nabycie towarów i usług, a czynnościami opodatkowanymi VAT. Na gruncie ustawy o VAT, nie jest sprecyzowane, czy nabyte towary i usługi muszą być w każdym przypadku bezpośrednio wykorzystywane do czynności opodatkowanych (np. sprzedaży), czy też wystarczającym jest, aby pomiędzy ich nabyciem a działalnością opodatkowaną istniał racjonalny i jasny związek.

Jak zostało wskazane przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, z uwagi na liczne wątpliwości związane z właściwym stosowaniem przepisów ustawy o VAT w działalności opodatkowanej Miasta nabycie usługi prawniczej, obejmującej swym zakresem zastępstwo procesowe i doradztwo w zakresie zastępstwa procesowego (dotyczącej m.in. weryfikacji rozliczeń VAT w celu zidentyfikowania obszarów potencjalnych oszczędności) jest / będzie dla Miasta istotne i konieczne dla potrzeb prawidłowej identyfikacji obszarów potencjalnych oszczędności w zakresie VAT (w szczególności, obszarów działalności Miasta dających prawo do odliczenia VAT naliczonego) oraz prawidłowego odliczania VAT naliczonego w przyszłości.

Zdaniem Wnioskodawcy brak zastrzeżenia w ustawie o VAT konieczności występowania bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi VAT oznacza, że intencją ustawodawcy było przyznanie podatnikowi prawa do odliczenia VAT również w przypadku, gdy ponoszone przez niego wydatki na nabycie towarów i usług same w sobie nie służą wykonywaniu czynności opodatkowanych, lecz w sposób racjonalny mają związek z tymi czynnościami. Przeciwna interpretacja przepisów prawa podatkowego godziłaby w zasadę neutralności podatku VAT dla podatników prowadzących działalność opodatkowaną tym podatkiem.

Miasto pragnie w tym miejscu podkreślić, że kwestia prawa do odliczenia podatku naliczonego przy pośrednim związku zakupów z czynnościami dającymi prawo do odliczenia stała się przedmiotem rozważań m.in. Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 25 czerwca 2007 r., sygn. akt I FSK 967/06 stwierdził, że dokonując wykładni wskazanych wyżej przepisów (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - przypis Wnioskodawcy) należy nadać im taki sens, który pozwoli na zachowanie podstawowej i najistotniejszej cechy tego podatku jaką jest jego neutralność dla podatnika. Wobec tego przyjąć należy, że każdy związek - za równo bezpośredni, jak i pośredni - ze sprzedażą opodatkowaną, wykonywaną obecnie, uprzednio lub w przyszłości, winien być uwzględniony przy ocenie istnienia uprawnienia podatnika do obniżenia podatku należnego o naliczony przy nabyciu towarów i usług, tylko wówczas bowiem będzie możliwa jego realizacja.?

Powyższe rozumowanie znajduje potwierdzenie zarówno w stanowisku zajmowanym przez organy podatkowe, jak i sądy administracyjne i TSUE.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji indywidualnej z dnia 8 marca 2010 r., sygn. IPPP1/443-113/10-2/ISz stwierdził wprost, że ?z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni?. O pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika, można według organu podatkowego mówić wówczas, ?gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa; mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, iż określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Zatem pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością podatnika występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego.

Podobne stanowisko w tym zakresie zaprezentowane zostało przez WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 października 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 1010/08, w którym sąd, powołując się m. in. na orzeczenie TSUE w sprawie C-465/03 Kretztechnik stwierdził, że ?podatek naliczony dotyczy bezpośrednio czynności niepodlegajacych opodatkowaniu (emisji akcji), lecz związany z całością opodatkowanej działalności podatnika, może podlegać odliczeniu." Do takich samym wniosków doszedł TSUE w sprawach (C-37/90 (Ghenl. Coal) i C-110/94 (INZO). Postawiono w nich tezę, że prawo do odliczenia podatku istnieje także wówczas, gdy nie można ustalić bezpośredniego związku pomiędzy zakupem i opodatkowaną transakcją pod warunkiem, że istnieje możliwość powiązania zakupu z całością działalności podatnika, która co do zasady podlega opodatkowaniu, a brak związku z konkretną transakcją opodatkowaną wynika z czynników obiektywnych, zwykle niezależnych od podatnika.

Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie stanowiska, że stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przysługuje mu w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących wynagrodzenie Kancelarii za usługę prawniczą, obejmującą zarówno wynagrodzenie podstawowe (zryczałtowane), jak i wynagrodzenie uzależnione od wysokości odzyskanej kwoty VAT naliczonego, tj. tzw. wynagrodzenie za sukces.

Zdaniem Miasta, odliczenie VAT od usług Kancelarii powinno nastąpić:

w odniesieniu do faktur otrzymanych przed 31 grudnia 2013 r. zgodnie art. 86 ust. 13 w zw. z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) tj. w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT, za okresy, kiedy otrzymywane były przez Miasto poszczególne faktury dot. w w. usług Kancelarii,
w odniesieniu do faktur otrzymanych po 1 stycznia 2014 r, zgodnie z art. 86 ust. 10 w zw. z ust. l0b pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.), tj. poprzez ujęcie faktur zakupowych w rozliczeniu za okresy, w których w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał / powstanie obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał / otrzyma poszczególne faktury dot. ww. usług Kancelarii.

Jednocześnie, w zakresie faktur otrzymanych w przeszłości, w przypadku, których odliczenie nastąpić powinno w drodze wstecznej korekty deklaracji VAT, odliczenie będzie mogło nastąpić z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy o VAT (tj. nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, zgodnie z treścią obowiązującą do dnia 31 grudnia 2013 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z ust. 2 pkt 1 lit. a) i b) powołanego artykułu, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Co do zasady, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. W myśl art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciagu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystapiło prawo do obniżenia podatku należnego ( art. 86 ust. 13 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.).

Z kolei, od dnia 1 stycznia 2014 r., prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy). Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy). Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. (art. 86 ust. 11).

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Z powyższych uregulowań wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione jednocześnie warunki: odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zatem, odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług. Jeśli jednak dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Dodatkowo zaznaczyć jednak należy, że ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży, bowiem bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.

Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się pośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. (art. 15 ust. 2 ustawy).

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez ?podatników? w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W przypadku, gdy podatnik dokonuje zakupów, w stosunku do których przysługuje mu prawo do jego odliczenia i nie dających takiego prawa, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ust. 1 ustawy, mający na celu określenie wartości podatku naliczonego, służącego wyłącznie czynnościom opodatkowanym, z pominięciem tej części podatku naliczonego, w jakiej nabyte towary i usługi nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy).

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Na podstawie analizy cyt. wyżej przepisów stwierdzić należy, że obowiązkiem podatnika jest wyodrębnienie podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Zatem w sytuacji gdy możliwe jest wyodrębnienie całości lub części kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi i niepodlegającymi opodatkowaniu podatnik, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 90 ust. 1 ustawy, zobowiązany jest do dokonania przedmiotowego wyodrębnienia kwot podatku naliczonego i odliczenia zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy podatku naliczonego związanego tylko i wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi.

Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.

Ponadto należy podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. A zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu. Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy.

Organ podatkowy zauważa również, że w świetle przepisów art. 86 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1 i 2 ustawy, czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie wpływają na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu art. 90 ust. 3 ustawy. Zawarte w przepisach art. 90 ust. 1-3 ustawy sformułowanie ?czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia? należy rozumieć jako odnoszące się do czynności zwolnionych od podatku. Skoro bowiem rzecz dotyczy odliczenia podatku VAT, to pod uwagę bierze się tylko takie transakcje, które w ogóle objęte są zakresem przedmiotowym ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że Miasto jest czynnym podatnikiem VAT i zawarło z kancelarią prawną umowę na świadczenie usługi doradztwa prawnego polegającej na zastępstwie procesowym, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa procesowego, w postępowaniach o zwrot podatku od towarów i usług oraz w innych powiązanych z nim postępowaniach, jak również doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego, mającym charakter pomocniczy wobec powyższej podstawowej usługi prawniczej, obejmującym analizę zasadności podniesienia przez Miasto możliwych roszczeń ukierunkowanych na odliczenie podatku VAT. Współpraca z Kancelarią pomaga Miastu w prawidłowym i zgodnym z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego dokonaniu rozliczeń podatku oraz pomoże w rozliczaniu VAT w sposób prawidłowy w przyszłości. W szczególności, Kancelaria udzieliła Wnioskodawcy wsparcia m.in. pod postacią konsultacji w zakresie kosztów związanych z budową i bieżącym utrzymaniem targowiska miejskiego, obejmującym rozliczenia VAT. Miasto przy asyście Kancelarii wykonało / wykona w przyszłości działania, w wyniku których, m.in. w 2013 r. Wnioskodawca dokonał odliczenia VAT związanego z rozpoczęciem świadczenia opodatkowanych VAT usług odpłatnego udostępnienia miejsc targowych (opłaty rezerwacyjne) na rzecz podmiotów trzecich. Miasto dokonało również odliczenia części VAT w drodze korekty wieloletniej związanego z inwestycją w budowę pływalni w Mieście.

Asysta Kancelarii w przypadku powyższych czynności związana była z obszarami, w których możliwe było odliczenie VAT. W związku z wykonaniem kompleksowych usług w wyżej wskazanych obszarach, Kancelaria wystawiła w 2012 r., 2013 r. oraz 2014 r. a także zamierza wystawiać w przyszłości na rzecz Miasta faktury VAT, z wykazaną na nich kwotą podatku VAT, które dokumentują wynagrodzenie obejmujące zależne od osiągniętego efektu pracy Kancelarii oraz tzw. wynagrodzenie podstawowe, zryczałtowane, określone w umowie na konkretną kwotę.

Miasto w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej realizowało w przeszłości i realizuje obecnie zarówno sprzedaż podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, sprzedaż zwolnioną z VAT, jak również wykonuje czynności w ramach reżimu publicznoprawnego, które nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W odniesieniu do przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w kontekście powołanych regulacji prawnych należy stwierdzić, że Wnioskodawca otrzymując faktury za usługi doradcze jest zobowiązany każdorazowo dokładnie określić czego dana usługa doradcza dotyczyła, z jakimi czynnościami wykonywanymi przez Miasto była związana. Miastu przysługuje bowiem pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego tylko i wyłącznie z takich faktur, które dokumentują usługi doradcze odnoszące się do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi Miasta.

W opisywanej sprawie faktury dokumentują usługi doradztwa prawnego dotyczącego asysty Kancelarii w obszarach, w których było możliwe odliczenie VAT, w szczególności dotyczy wsparcia związanego z wykonywaniem przez Miasto działalności z zakresu świadczenia na rzecz podmiotów trzecich odpłatnych usług udostępniania miejsc targowych (opłaty rezerwacyjne) na Targowisku, czy też odpłatnym wynajmem Pływalni, które to świadczenia podlegają VAT.

W ocenie Miasta poniesienie przez Wnioskodawcę wydatków na nabycie usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię związane jest z wykonywanymi przez Miasto czynnościami opodatkowanymi VAT. Wchodzące w zakres nabywanej przez Miasto usługi prawnej Kancelarii wiążą się / bądź wiązać się będą niewątpliwie z tą sferą działalności Wnioskodawcy, która podlega opodatkowaniu VAT i nie jest z niego zwolniona.

Wbrew twierdzeniu Miasta, nabyte usługi doradztwa prawnego nie były związane wyłącznie z wykonywanymi przez Miasto czynnościami opodatkowanymi VAT. Wskazane we wniosku usługi doradcze są związane z całą działalnością Miasta w tym m.in. z wykonywaniem przez Miasto działalności z zakresu świadczenia na rzecz podmiotów trzecich odpłatnych usług udostępniania miejsc targowych (opłaty rezerwacyjne) na Targowisku, czy też odpłatnym wynajmem Pływalni.

Wnioskodawca sam wskazał w stanie faktycznym oraz zdarzeniu