Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2012 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości w ramach umowy zamiany.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 sierpnia 2012 r. poprzez doprecyzowanie przedstawionego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Miasto (jednostka samorządu terytorialnego - podatnik VAT) przeniesie na rzecz P. S.A. prawo własności gruntów zabudowanych nieruchomościami położonymi w ?, oznaczonych jako działki nr 141/11 i 141/15, w obrębie?, o łącznej powierzchni 0,2296 ha i oznaczonych jako działki: nr 141/13 i 140/6, w obrębie ? o łącznej powierzchni 0,3686 ha. Natomiast P. przeniesie na rzecz Miasta prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr 265, w obrębie ?, o powierzchni 0,1779 ha, położonej przy ? wraz z prawem własności budynków i budowli na niej posadowionych.

W wyniku zamiany P. S.A. stanie się właścicielem gruntów przy ?. Na tych gruntach posadowione są budynki i budowle, które zostały wzniesione ze środków własnych Przedsiębiorstwa, stąd do wartości gruntu został doliczony podatek VAT wg stawki 23%, gdyż są to grunty budowlane.

Miasto w wyniku zamiany otrzyma nieruchomość położoną przy ?, mogącą spełniać funkcje biurowe (na potrzeby własne miasta), przy czym spółka P. poczyniła nakłady na ulepszenie budynku, które wynosiły ponad 30% jego wartości początkowej. Zbycie przedmiotowego budynku nie spełnia warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia podatkowego, albowiem dokonane będzie w ramach pierwszego zasiedlenia, a tym samym zbycie nieruchomości będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki 23%.

Zamiana następuje za dopłatą na rzecz Miasta, przez P. S.A. kwoty 1.063.950,00 zł brutto stanowiącej różnicę wartości zamienianych praw. Miasto wystawi fakturę dla P. S.A. na kwotę 4.674.000 zł brutto, zawierającą kwotę netto w wysokości 3.800.000 zł, wyliczoną przez rzeczoznawcę majątkowego (operat szacunkowy zawiera określenie wartości samego gruntu, bez naniesień stanowiących własność P. S.A.) + podatek VAT wg stawki 23% w wysokości 874.000 zł.

Analogicznie P. S.A. wystawi fakturę na kwotę 3.610.050 zł brutto, zawierającą kwotę netto w wysokości 2.935.000 zł + podatek VAT w wysokości 675.050 zł, a ponadto dokonuje zapłaty różnicy wartości zamienianych nieruchomości w kwocie 1.063.950 zł brutto.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz przejęcie przez Miasto od P. w drodze zamiany nieruchomości zabudowanej położonej w ? następuje z przeznaczeniem jej na siedzibę Urzędu Miasta, Wydziału ?. Nieruchomość ta będzie wykorzystywana na prowadzenie czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może obniżyć podatek należny od sprzedaży w kwocie 874.000 zł o podatek naliczony przy zakupie w kwocie 675.050 zł, tj. od transakcji dokonywanych w ramach umowy zamiany?

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony nawet w przypadku przeznaczenia zamienianej nieruchomości na potrzeby własne.

Art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że ?W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ...?.

Natomiast art. 168 ust. 2 Dyrektywy 2006/12/WE Rady (w tłumaczeniu z języka francuskiego) stanowi, że ?Jeżeli towary i usługi są przeznaczone do podlegających opodatkowaniu transakcji, podatnik będzie mieć prawo do odliczeń z podatku do zapłaty?.

Z powyższego wynika, iż prawo do odliczenia z podatku do zapłaty jest wprost i bezpośrednio związane z podlegającą opodatkowaniu transakcją. W wyniku zamiany nieruchomości ten związek jest bezsporny, gdyż istotą zamiany jest nabycie nieruchomości przez Miasto - nierozerwalnie związane ze zbyciem przez Miasto innej nieruchomości.

W konsekwencji, mając na względzie przepis art. 168 ust. 2 Dyrektywy, Wnioskodawca ma prawo odliczyć podatek naliczony z faktury otrzymanej od kontrahenta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl natomiast art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Powyższe przepisy znajdują odzwierciedlenie w art. 168 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ? (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

1. VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
2. VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
3. VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
4. VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
5. VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.
   
   

Stosownie do treści art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Ustawodawca stworzył zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych (wskazanych powyżej, tj. m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych), oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W myśl natomiast art. 604 Kodeksu cywilnego, do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Zatem, w przypadku zamiany, obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i nabywcy. Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, przeniesie na rzecz P. S.A. prawo własności gruntów zabudowanych nieruchomościami położonymi w ?, oznaczonych jako działki nr 141/11 i 141/15, o łącznej powierzchni 0,2296 ha i oznaczonych jako działki nr 141/13 i 140/6, o łącznej powierzchni 0,3686 ha. Natomiast P. przeniesie na rzecz Miasta prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr 265, o powierzchni 0,1779 ha, wraz z prawem własności budynków i budowli na niej posadowionych. W wyniku zamiany P. S.A. stanie się właścicielem gruntów. Na tych gruntach posadowione są budynki i budowle, które zostały wzniesione ze środków własnych Przedsiębiorstwa. Miasto w wyniku zamiany otrzyma nieruchomość, mogącą spełniać funkcje biurowe. Przejęcie przez Wnioskodawcę od P. w drodze zamiany nieruchomości zabudowanej następuje z przeznaczeniem jej na siedzibę Urzędu Miasta, Wydziału. Nieruchomość ta będzie wykorzystywana na prowadzenie czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości w ramach umowy zamiany.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz opis sprawy, stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia prawa własności nieruchomości, która - jak wskazał Wnioskodawca - będzie przeznaczona na siedzibę Urzędu Miasta i będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, nawet w przypadku przeznaczenia zamienianej nieruchomości na potrzeby własne, należy uznać za nieprawidłowe. Fakt nabycia przedmiotowej nieruchomości w drodze zamiany i opodatkowania przez Wnioskodawcę dostawy własnej nieruchomości, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy oraz art. 168 Dyrektywy 2006/12/WE Rady, nie daje podstaw aby twierdzić, że nabycie nieruchomości związane jest z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Podkreślić należy bowiem, iż z ww. przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego zależy od wykorzystywania danego zakupu do czynności opodatkowanych, a nie od opodatkowania bądź nieopodatkowania wzajemnych transakcji dokonywanych w ramach umowy zamiany.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W miejscu tym należy jednocześnie wyjaśnić, że zgodnie z art. 14b § 3 ww. ustawy ? Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Z powyższego przepisu wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego. Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku o interpretację dokumentów

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.