Opodatkowanie sprzedaży wierzytelności własnych.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2008 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 28 października 2008 r. (data wpływu 31 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku oraz piśmie z dnia 28 października 2008 r. przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wykonawstwa usług budowlanych, przy czym w świetle podatku od towarów i usług jest czynnym podatnikiem VAT zobowiązanym do składania miesięcznych deklaracji. W miesiącu czerwcu 2008 r. sprzedał dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dalej zwanej spółką X, niżej wymienione własne wierzytelności:

1. na kwotę brutto 10 173 zł 75 gr (dziesięć tysięcy sto siedemdziesiąt trzy złote 75/100 gr) z tytułu usługi wykonanej na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zwanej dalej spółką Y (data sprzedaży: 16 czerwca 2008 r.);
2. na kwotę brutto 8 540 zł (osiem tysięcy pięćset czterdzieści złotych) z tytułu odpłatnego zbycia samochodu ciężarowego na rzecz osoby prowadzącej działalność gospodarczą, zwanej dalej przedsiębiorcą X (data sprzedaży: 16 czerwca 2008 r.).

Okolicznością uzasadniającą nabycie przedmiotowych wierzytelności przez spółkę X był fakt, iż była ona dłużnikiem przedsiębiorcy X z tytułu nabytych usług budowlanych na kwotę 8 540 zł, zaś w stosunku do spółki Y ? z tytułu nabycia materiałów budowlanych na kwotę 10 173 zł 75 gr. Natomiast po nabyciu wierzytelności spółka dokonała ich zaliczenia (potrącenia w trybie art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego) na poczet długów.

Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca jest wspólnikiem oraz prezesem zarządu spółki X ? nabywcy wymienionych powyżej wierzytelności ? spółka ta była w przedmiotowej transakcji sprzedaży wierzytelności reprezentowana przez pełnomocnika Walnego Zgromadzenia Wspólników (stosownie do art. 209 Kodeksu spółek handlowych). Sprzedaż została udokumentowana przez Wnioskodawcę fakturami VAT, w których to fakturach wskazano stawkę podatkową w wysokości 22,00%. Nadmienić należy, iż spółka X nie dokonała zakupu od Wnioskodawcy wierzytelności celem egzekucji długów, lecz celem dokonania przelewu wierzytelności (zapłaty zobowiązań) istniejących w dniu transakcji w stosunku do przedsiębiorcy X (zobowiązanie z tytułu wykonanych usług budowlanych na kwotę brutto 8 540 zł) oraz w stosunku do spółki Y (zobowiązanie z tytułu nabycia materiałów budowlanych na kwotę 10 173 zł 75 gr).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż przez Wnioskodawcę w dniu 16 czerwca 2008 r. własnych wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 22,00% i winna być udokumentowana fakturą VAT, czy też należy uznać, że przedmiotowe umowy sprzedaży stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie pytania dotyczącego podatku od towarów i usług wniosek zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż własnych wierzytelności należy zaliczyć do usług pośrednictwa finansowego, gdzie indziej nie sklasyfikowanych, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno rentowych (PKWiU 65.23.10), które to usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 22,00%. Z uwagi na powyższe za prawidłowe należy uznać udokumentowanie przez podatnika w dniu 16 czerwca 2008 r. przedmiotowych transakcji sprzedaży fakturami VAT. W związku z tym sprzedaż wierzytelności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, natomiast stosownie do treści art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych omawiane transakcje sprzedaży wierzytelności nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże na innych warunkach niż przedstawione we wniosku.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, w tym również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania omawianym podatkiem z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy).

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do regulacji art. 2 pkt 4 przywołanej ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   
   1. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   2. umowy spółki i jej zmiany,
   3. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Instytucja zmiany wierzyciela uregulowana została w art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 94 ze zm.). Zgodnie z jego treścią wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Stosownie do art. 510 wskazanej ustawy umowa o przeniesienie wierzytelności (cesji wierzytelności) przybrać może postać umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Uwzględniając powyższe, jak również przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego na potrzeby podatku od towarów i usług pojęcie towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

A zatem na gruncie podatku od towarów i usług czynność polegająca na sprzedaży wierzytelności własnych na rzecz innego podmiotu gospodarczego nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednakże należy zaznaczyć, że czynność taka może u nabywcy wierzytelności stanowić usługę wykonywaną na rzecz zbywcy, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Kwestia ta wymaga jednak rozstrzygnięcia na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Niemniej jednak, najistotniejszym dla określenia sytuacji Wnioskodawcy, tj. sprzedającego, w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest przepis art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który stanowi, iż obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym.

Reasumując, z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca ? w chwili sprzedaży wierzytelności ? był stroną sprzedającą, nie będzie na nim ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, niezależnie od możliwości zastosowania wyłączenia określonego w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.