Opodatkowanie czynności udzielania pożyczek. sygn: ITPB2/436-84/10/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2010 r. (data wpływu ? 6 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 czerwca 2010 r. (data wpływu ? 30 czerwca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 czerwca 2010 r. (data wpływu ? 30 czerwca 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni, jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej: Spółką), prowadzi działalność gospodarczą z zakresu między innymi budownictwa (PKD 45), developerską (PKD 70) oraz potencjalnie może prowadzić działalność z zakresu usług finansowych określoną jako ?pozostałe formy udzielania kredytów? obecnie sklasyfikowaną w PKD w podklasie 64.92.Z, która to podklasa pod tym określeniem obejmuje działalność związaną z usługami finansowymi dotyczącymi przede wszystkim udzielania kredytów przez instytucje nieobjęte pośrednictwem pieniężnym, tj.:

• udzielanie kredytów konsumpcyjnych,
• finansowanie handlu międzynarodowego,
• zapewnienie długoterminowego finansowania działalności przemysłowej,
• pożyczki pieniężne poza systemem bankowym,
• udzielanie kredytów mieszkaniowych przez specjalistyczne instytucje nieprzyjmujące depozytów,
• udzielanie pożyczek pod zastaw (np. działalność lombardów).

Spółka udzieliła pożyczek podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, z tego:

• dwóch pożyczek spółce jawnej prowadzącej działalność developerską w kwietniu 2008 r. (W chwili udzielenia pożyczek, tj. w kwietniu 2008 r., Wnioskodawczyni nie była wspólnikiem spółki jawnej (pożyczkobiorcy). Natomiast udziałowcami, zarówno spółki wnioskującej o interpretację, jak i spółki-pożyczkobiorcy, były te same osoby fizyczne),
• jednej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w lutym 2009 r.,
• drugiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w maju 2009 r.

Strony umowy w tym również pożyczkobiorcy są podmiotami prowadzącymi na bieżąco działalność gospodarczą oraz są podatnikami podatku VAT. Zawarte z pożyczkobiorcami przez Spółkę umowy cywilnoprawne określające warunki udzielonych wyżej pożyczek przewidują ich oprocentowanie. Z tytułu pobrania oprocentowania spółka wystawia faktury VAT z zastosowaniem zwolnienia tej sprzedaży z podatku od towarów i usług. Przychody z tytułu tej sprzedaży ujmowane są w rejestrze sprzedaży i deklaracjach podatkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie opisanych pożyczek przez Spółkę (która może być potencjalnym pożyczkodawcą wobec ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym zamiaru świadczenia usług finansowych, jako jednego z rodzajów swojej działalności) innym podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą stanowi zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT czynność zwolnioną od podatku od towarów i usług, wobec czego zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Spółki, umowa pożyczki, co do zasady, podlega opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże art. 2 wskazanej ustawy określa przypadki wyłączające opodatkowanie transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z pkt 4 tegoż artykułu nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu i dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Z kolei, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. W rozumieniu wskazanych przepisów udzielenie pożyczki stanowi zatem niewątpliwie świadczenie usług. W przekonaniu Wnioskodawcy czynność udzielania pożyczek przez Spółkę powinna być zakwalifikowana do kategorii usług udzielania pożyczek świadczonych poza systemem bankowym, (podkategoria PKWiU 65.

22.10). W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, nie może budzić wątpliwości, iż omawiany stan taktyczny wypełnia hipotezę art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 3 tegoż załącznika wymieniono jako zwolnione od podatku usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J posiadające oznaczenie PKWiU 65-67, co oznacza, iż udzielenie pożyczki stanowi czynność zwolnioną od podatku VAT.

W opinii Spółki, w świetle wskazanych wyżej przepisów należy przyjąć, iż udzielenie przez Nią pożyczki stanowi usługę finansową, która jest zwolniona od VAT. Z kolei, wobec jednoznacznego brzmienia przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych omawiana pożyczka nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawczyni, nie budzi wątpliwości, iż omawiany stan faktyczny wypełnia hipotezę art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron, z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) umowa pożyczki pieniędzy.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują czynności prawnych objętych opodatkowaniem, to w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 94 ze zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przepis art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, iż czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych istotne jest zatem to, aby w momencie zawarcia umowy jej przedmiot w postaci środków pieniężnych lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku znajdował się na terenie kraju, a w przypadku gdy znajduje się on za granicą, aby nabywca miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jednocześnie czynność dokonana została na terytorium Polski.

Jeżeli zatem przedmiot umowy pożyczki znajduje się w chwili zawierania umowy w granicach Polski, wówczas umowa taka co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2009 r., nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:



1. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
2. umowy spółki i jej zmiany,
3. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w tej ustawie określenie ?podatek od towarów i usług' oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Analizując stan faktyczny trzeba mieć na względzie fakt, że w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych o wyłączeniu umowy pożyczki (umów) spod działania przepisów tej ustawy nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy (umów) są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W kwestii skutków, jakie opisana czynność wywołuje na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, w interpretacji indywidualnej znak: ITPP1/443-336/10/AT stwierdzono, że opisana we wniosku usługa udzielania pożyczek, świadczona poza systemem bankowym podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, i ? jako niewymieniona w wyłączeniach w pkt 1-9 załącznika nr 4 do tej ustawy ? korzysta ze zwolnienia od tego podatku, o ile faktycznie czynność ta została prawidłowo sklasyfikowana w grupowaniu PKWiU, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług z 1997 r.

Jeżeli zatem Wnioskodawczyni z tytułu zawartej transakcji jest zwolniona z podatku VAT, to umowa pożyczki, nie podlega ? co wynika z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ? opodatkowaniu tym podatkiem.

Niemniej jednak, najistotniejszym dla określenia sytuacji Spółki, jako pożyczkodawcy, w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest przepis art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który stanowi, iż obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie pożyczki ? na pożyczkobiorcy.

Końcowo informuje się, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie zagadnienie dotyczące przedstawionego we wniosku stanu faktycznego. W przedmiotowej sprawie nie odniesiono się natomiast do kwestii planowanych w przyszłości przez Spółkę czynności udzielania innych pożyczek, w tym również na rzecz podmiotów niemających siedziby na terytorium kraju. Dlatego też skutki podatkowo-prawne wynikające z niniejszej interpretacji nie odnoszą się do tego (tych) zdarzenia (zdarzeń) przyszłego (przyszłych).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

ITPP1/443-336/10/AT, interpretacja indywidualna