Gwarancja zapłaty za roboty budowlane

Z dniem 16 kwietnia 2010 roku weszła w życie Ustawa o zmianie Kodeksu cywilnego, która w art. 3 uchyliła Ustawę z dnia 9 lipca 2003 roku o gwarancji zapłaty za roboty budowlane. Obecnie zagadnienia będące przedmiotem uchylonej ustawy zostały przeniesione do Kodeksu cywilnego w art. 649 z ind. 1 do 649 z ind. 5.

Jaki jest cel udzielenia gwarancji?

Celem udzielenia gwarancji jest zabezpieczenie wykonawcy przed utratą płynności finansowej zamawiającego i tym samym zabezpieczenie wynagrodzenia należnego wykonawcy za wykonane przez niego roboty.

Rodzaje gwarancji

Zabezpieczeniem wypłaty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane może być gwarancja bankowa lub gwarancja ubezpieczeniowa udzielona przez podmiot trzeci. Gwarancją może być także akredytywa bankowa lub poręczenie banku udzielone wykonawcy robót budowlanych na zlecenie zamawiającego wykonanie tych robót. Gwarancji udziela więc podmiot trzeci, nie pozostający w bezpośrednim stosunku z wykonawca robót budowlanych, na odpowiednie zlecenie zamawiającego. Żądanie udzielenia gwarancji sprowadzać się więc będzie do żądania wystąpienia przez zamawiającego do podmiotu trzeciego z odpowiednim wnioskiem o odpowiednie zabezpieczenie płatności wynagrodzenia wykonawcy.

Kto może żądać udzielenia gwarancji zapłaty?

Ustawę o gwarancji zapłaty za roboty budowlane stosuje się do umów, których przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy prawo budowlane. Zgodnie z tą ustawą poprzez roboty budowlane rozumie się budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Żądanie udzielenia gwarancji może zgłosić wykonawca robót budowlanych w każdym czasie trwania umowy o roboty budowlane. Co więcej, umowa pomiędzy wykonawca a zamawiającym nie może wyłączać prawa wykonawcy do żądania udzielenia gwarancji zapłaty za roboty budowlane, a wypowiedzenie umowy o roboty budowlane z powodu zażądania przez wykonawcę udzielenia gwarancji jest bezskuteczne.

Z powyższych uwag wynika, że wykonawca może w każdym czasie zażądać udzielenia mu gwarancji (żądać wystąpienia przez zamawiającego z wnioskiem o udzielenie gwarancji przez podmiot trzeci) a żądanie to nie może spowodować wypowiedzenia umowy przez zamawiającego. W umowie o roboty budowlane zawieranej pomiędzy zamawiającym a wykonawcą nie można natomiast wyłączyć prawa do żądania gwarancji przez wykonawcę.

Górna wysokość udzielonej gwarancji

Wykonawca może żądać udzielenia gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy, zaakceptowanych na piśmie przez inwestora. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by wykonawca żądał zabezpieczenia do wysokości połowy wynagrodzenia. W takiej jednak sytuacji może on żądać dodatkowego zabezpieczenia, jednakże do wysokości nie większej niż wynikająca z umowy wysokość należnego wykonawcy wynagrodzenia.

Koszt udzielenia gwarancji

Co do zasady, koszt udzielenia gwarancji spoczywa na zamawiającym, który zleca gwarancję podmiotowi trzeciemu (najczęściej będą to banki). Jeżeli jednak zamawiający, który zlecił udzielenie gwarancji, dokonał terminowej zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane, może wówczas żądać od wykonawcy zwrotu odpowiedniej części kosztów zlecenia gwarancji.

A gdy zamawiający nie udzieli gwarancji?

Jeżeli wykonawca nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 45 dni, uprawniony jest do odstąpienia od umowy z winy inwestora ze skutkiem na dzień odstąpienia.

Brak żądanej gwarancji zapłaty stanowi przeszkodę w wykonaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących inwestora. Inwestor nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca (generalny wykonawca) był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących inwestora. Jednakże w wypadku takim inwestor może odliczyć to, co wykonawca (generalny wykonawca) oszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych.

Pamiętaj, że:

• wykonawca może zażądać gwarancji w każdym czasie,

• wypowiedzenie umowy z powodu żądania udzielenia gwarancji jest bezskuteczne

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia z dnia 8 stycznia 2010 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U.2010.40.222).

Zespół
e-prawnik.pl