Jak pozbyć się lokatora, który nie płaci czynszu?

3.8.2016

Kiedy można wypowiedzieć stosunek najmu z powodu zwłoki z opłatami?

Jeżeli najemca jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo, iż został wcześniej uprzedzony na piśmie o zamiarze wypowiedzenia najmu i wyznaczony mu został dodatkowy, miesięczny termin do zapłaty zaległych i bieżących należności to wynajmujący może wypowiedzieć stosunek najmu.

Jak powinno być dokonane wypowiedzenie i kiedy skutkuje?

Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia. Wypowiedzenie nie skutkuje jednak od razu. Jeśli bowiem dokonuje się go np. 3 stycznia to stosunek najmu ulegnie zakończeniu 1 marca. Między faktem wypowiedzenia a ustaniem najmu musi bowiem upłynąć cały miesiąc oznaczony kalendarzową nazwą (np. luty, marzec).

A co jeśli lokator pomimo wypowiedzenia nie opuszcza lokalu?

Następnym krokiem w celu "wyrzucenia" lokatora nie płacącego czynszu jest skierowanie sprawy do sądu. W tym celu należy wnieść pozew o eksmisję do sądu rejonowego miejsca zamieszkania osoby pozwanej. W pozwie należy określić wartość przedmiotu sporu, która:

przy umowach najmu zawartych na czas oznaczony wynosi - wartość równą sumie czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok;
przy umowach zawartych na czas nie oznaczony - sumie czynszu za okres trzech miesięcy.

Czy samo skuteczne wypowiedzenie to "koniec problemów" z lokatorem?

W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Jeżeli sąd orzecze, że lokator ma prawo do otrzymania lokalu socjalnego, nakaże jednocześnie wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Czyli pomimo skutecznie dokonanego wypowiedzenia lokator będzie mógł nadal "okupywać" lokal. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

Kiedy sąd orzecze o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego?

Sąd orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego przez lokatora bierze pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez niego z lokalu oraz jego szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

kobiety w ciąży,
małoletniego, niepełnosprawnego lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,
obłożnie chorych,
emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
bezrobotnych,
osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały - chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Jeżeli jedną z przyczyn wypowiedzenia jest także to, iż lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku albo, że swoim rażąco nagannym zachowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie to sąd może orzec także o braku uprawnienia do lokali socjalnego. Nalezy również pamiętać, że obowiązku przyznania uprawnienia do lokalu socjalnego, o którym mowa powyżej, co do zasady nie stosuje się do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, z wyjątkiem osób, które były uprawnione do używania lokalu na podstawie stosunku prawnego nawiązanego ze spółdzielnią mieszkaniową albo z towarzystwem budownictwa społecznego.

Czy osoba zajmująca już po wypowiedzeniu powinna płacić?

Osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Odszkodowanie to odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od lokatora odszkodowania uzupełniającego. Jeżeli jednak w lokalu znajdują się osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, o ile sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu, jaki byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Prawo stanowi również, że jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Pamiętaj, że

Wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu co do zasady nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego ( tj. Dz.U.2014.150 z późn. zm).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.