W niniejszym artykule omówiono zasady uznawania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodów: pracownika ochrony fizycznej, pracownika zabezpieczenia technicznego oraz detektywa.
Jakie ogólne zasady uznawania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodów obowiÄ…zujÄ… w Unii Europejskiej?
Zgodnie z prawem wspólnotowym, obywatele paÅ„stw czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej lub paÅ„stw czÅ‚onkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, majÄ… prawo do swobodnego przemieszczania siÄ™ po obszarze paÅ„stw czÅ‚onkowskich i podejmowania pracy. JeÅ›li przepisy „przyjmujÄ…cego” paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego okreÅ›lajÄ… wymagania kwalifikacyjne do wykonywania danego zawodu, pracownik posiadajÄ…cy peÅ‚ne kwalifikacje do wykonywania tego zawodu w jednym z paÅ„stw czÅ‚onkowskich powinien mieć możliwość wykonywania tego zawodu także w paÅ„stwie „przyjmujÄ…cym”.
Jak dokonuje siÄ™ uznania kwalifikacji pracownika migrujÄ…cego?
Wyznaczony organ w paÅ„stwie „przyjmujÄ…cym” dokonuje uznania kwalifikacji pracownika migrujÄ…cego. W przypadku stwierdzenia zasadniczych różnic w programie ksztaÅ‚cenia i szkolenia czy w zakresie wykonywanego zawodu, organ prowadzÄ…cy postÄ™powanie w sprawie uznania kwalifikacji może uzależnić uznanie kwalifikacji od przedstawienia dokumentów potwierdzajÄ…cych posiadanie doÅ›wiadczenia zawodowego, albo zobowiÄ…zać do przystÄ…pienia do testu umiejÄ™tnoÅ›ci bÄ…dź odbycia stażu adaptacyjnego.
Wskazane powyżej ogólne zasady wyrażone zostaÅ‚y w przepisach dyrektyw 89/48/EWG i 92/51/EWG.
ObowiÄ…zujÄ…cy w Rzeczypospolitej Polskiej ogólny system uznawania kwalifikacji zawodowych zostaÅ‚ uzupeÅ‚niony o przepisy ww. dyrektyw poprzez ustawÄ™ z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w paÅ„stwach czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych, która weszÅ‚a w życie z dniem 1 maja 2004 r. Ustawa ta okreÅ›la tryb postÄ™powania w naszym kraju w sprawach o uznanie kwalifikacji zawodowych.
O jakie zawody regulowane chodzi?
Zawodem regulowanym jest zawód, którego wykonywanie jest uzależnione od speÅ‚nienia wymagaÅ„ kwalifikacyjnych i warunków okreÅ›lonych w odrÄ™bnych przepisach, zwanych "przepisami regulacyjnymi".
W przypadku zawodów: pracownika ochrony fizycznej, pracownika zabezpieczenia technicznego i detektywa wymagania kwalifikacyjne okreÅ›la odpowiednio ustawa o ochronie osób i mienia oraz ustawa o usÅ‚ugach detektywistycznych.
Jak ubiegać się o uznanie kwalifikacji?
Obywatelom paÅ„stw czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej lub paÅ„stw czÅ‚onkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których kwalifikacje zostaÅ‚y uznane, zapewnia siÄ™ prawo wykonywania w Rzeczypospolitej Polskiej zawodu regulowanego na takich samych zasadach jak osobom, które kwalifikacje do jego wykonywania uzyskaÅ‚y w Rzeczypospolitej Polskiej.
Osoby ubiegajÄ…ce siÄ™ o uznanie kwalifikacji nabytych w innych niż Polska krajach czÅ‚onkowskich UE skÅ‚adajÄ… wniosek do organu wÅ‚aÅ›ciwego. Organem wÅ‚aÅ›ciwym w przypadku zawodów regulowanych: pracownika ochrony fizycznej, pracownika zabezpieczenia technicznego oraz detektywa jest Minister Spraw WewnÄ™trznych i Administracji. PostÄ™powania w sprawach o uznanie kwalifikacji prowadzi Departament ZezwoleÅ„ i Koncesji MSWiA – 02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 36/38 tel. (0-22) 845-19-38, fax 848-97-81, e-mail waii@dzik.mswia.gov.pl. Wniosek o wszczÄ™cie postÄ™powania skÅ‚adany jest na formularzu, którego wzór okreÅ›la rozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie wzoru formularzy skÅ‚adanych w postÄ™powaniu o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych. Formularz wypeÅ‚nia siÄ™ w jÄ™zyku polskim. Zob. Wniosek o uznanie zagranicznych kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego
Do wniosku należy dołączyć:
- kopię ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
- kserokopie:
- dyplomów,
- Å›wiadectw i innych dokumentów potwierdzajÄ…cych wyksztaÅ‚cenie,
- Å›wiadectw i innych dokumentów potwierdzajÄ…cych ukoÅ„czone kursy,
- Å›wiadectw i innych dokumentów potwierdzajÄ…cych doÅ›wiadczenie zawodowe, w których zawarta jest informacja o okresie zatrudnienia oraz o rodzaju stosunku prawnego, jaki łączyÅ‚ wnioskodawcÄ™ z pracodawcÄ…,
- zaświadczenia o posiadanych kwalifikacjach do wykonywania danego zawodu regulowanego wydane przez uprawnioną instytucję w państwie wnioskodawcy,
- dokument z paÅ„stwa wnioskodawcy, wydany przez upoważnionÄ… instytucjÄ™, który potwierdza uprawnienia wnioskodawcy do wykonywania danego zawodu – skÅ‚ada siÄ™ w przypadku, jeżeli tego rodzaju dokumenty sÄ… wydawane w paÅ„stwie wnioskodawcy z urzÄ™du lub na proÅ›bÄ™ wnioskujÄ…cego. Wraz z tÅ‚umaczeniem dokonanym przez tÅ‚umacza przysiÄ™gÅ‚ego; oryginaÅ‚y w/w dokumentów przedkÅ‚ada siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwemu organowi wyłącznie do wglÄ…du;
- tłumaczenie nazwy zawodu regulowanego dokonane przez tłumacza przysięgłego;
- dowód opÅ‚aty skarbowej w kwocie 523 zÅ‚ (art. 1 ust. 1 pkt 1 i cz. I ust. 25 załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opÅ‚acie skarbowej). Na podstawie art. 6 ust.1 ustawy o opÅ‚acie skarbowej, obowiÄ…zek zapÅ‚aty opÅ‚aty skarbowej powstaje z chwilÄ… zÅ‚ożenia wniosku o wydanie zezwolenia, pozwolenia lub koncesji, o wydanie zaÅ›wiadczenia, zÅ‚ożenia peÅ‚nomocnictwa do sprawy lub dokonania innych czynnoÅ›ci podlegajÄ…cych opÅ‚acie skarbowej. OpÅ‚at skarbowych należy dokonywać przelewem na podany niżej numer rachunku bankowego lub w kasie UrzÄ™du Miasta St. Warszawy Dzielnica Mokotów.
Numer rachunku bankowego, na który należy wpÅ‚acać należnoÅ›ci z tytuÅ‚u opÅ‚at skarbowych:
UrzÄ…d Dzielnicy Mokotów m. st. Warszawy
WydziaÅ‚ Budżetowo – KsiÄ™gowy
02-517 Warszawa ul. Rakowiecka 25/27
PEKAO S.A. XVI O/Warszawa ul. Puławska 54/56
57 1240 2135 1111 0010 0317 2123
Numer SWIFT: PKOPPLPW
NiezapÅ‚acona opÅ‚ata skarbowa od dnia wniesienia wniosku stanowi zalegÅ‚ość podatkowÄ…, od której naliczane sÄ… odsetki, o czym organ prowadzÄ…cy postÄ™powanie poinformuje organ podatkowy. W przypadku nie uiszczenia opÅ‚aty skarbowej w wyznaczonym terminie wniosek podlega zwrotowi na podstawie art. 261 § 1 i § 2 k.p.a.
Do postÄ™powania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej "postÄ™powaniem w sprawie uznania kwalifikacji", stosuje siÄ™, z zastrzeżeniem przepisów ustawy, przepisy Kodeksu postÄ™powania administracyjnego.
W jakim terminie kwalifikacje zostanÄ… uznane?
PostÄ™powanie w sprawie uznania kwalifikacji powinno zakoÅ„czyć siÄ™ wydaniem decyzji nie później niż w terminie 4 miesiÄ™cy od dnia przedstawienia przez wnioskodawcÄ™ wszystkich niezbÄ™dnych dokumentów. W przypadku wnioskodawcy, który odbywa staż adaptacyjny lub przystÄ™puje do testu umiejÄ™tnoÅ›ci, bieg terminu ulega zawieszeniu do dnia uzyskania przez wÅ‚aÅ›ciwy organ oceny, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 26 kwietnia 2001r. o zasadach uznawania nabytych w paÅ„stwach czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych.
Kiedy wnioskodawca będzie musiał odbyć staż adaptacyjny albo przystąpić do testu umiejętności?
W przypadku gdy program ksztaÅ‚cenia i szkolenia odbytego przez wnioskodawcÄ™ w jego paÅ„stwie różni siÄ™ znaczÄ…co od programu ksztaÅ‚cenia i szkolenia wymaganego w Rzeczypospolitej Polskiej albo jeżeli zakres wykonywanego przez wnioskodawcÄ™ w jego paÅ„stwie zawodu różni siÄ™ znaczÄ…co od zakresu tego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej, a różnica ta odnosi siÄ™ do okreÅ›lonego ksztaÅ‚cenia lub szkolenia w Rzeczypospolitej Polskiej, wÅ‚aÅ›ciwy organ może uzależnić decyzjÄ™ o uznaniu kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawcÄ™ stażu adaptacyjnego albo przystÄ…pienia do testu umiejÄ™tnoÅ›ci, jeżeli wiedza nabyta przez wnioskodawcÄ™ podczas zdobywania doÅ›wiadczenia zawodowego nie pozwoliÅ‚a na zrównoważenie różnic programowych ksztaÅ‚cenia i szkolenia wymaganego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Staż adaptacyjny nie może przekraczać:
- 3 lat - w przypadku zawodu, dla którego wykonywania przepisy regulacyjne wymagajÄ… posiadania dyplomu ukoÅ„czenia studiów wyższych lub Å›wiadectwa ukoÅ„czenia szkoÅ‚y pomaturalnej,
- 2 lat - w przypadku zawodu, dla którego wykonywania przepisy regulacyjne wymagajÄ… posiadania Å›wiadectwa ukoÅ„czenia szkoÅ‚y Å›redniej.
WÅ‚aÅ›ciwy organ może zobowiÄ…zać wnioskodawcÄ™ albo do odbycia stażu adaptacyjnego, albo przystÄ…pienia do testu umiejÄ™tnoÅ›ci - zgodnie z wyborem wnioskodawcy. Wnioskodawca ponosi koszty odbywania stażu adaptacyjnego albo przeprowadzania testu umiejÄ™tnoÅ›ci. Konieczność odbycia stażu adaptacyjnego albo przystÄ…pienia do testu umiejÄ™tnoÅ›ci stwierdza siÄ™ w postanowieniu wydanym przez organ prowadzÄ…cy postÄ™powanie. Wnioskodawca po otrzymaniu ww. postanowienia wystÄ™puje do organu prowadzÄ…cego postÄ™powanie z wnioskiem o odbycie stażu adaptacyjnego albo przeprowadzenie testu umiejÄ™tnoÅ›ci. Wybór w tym wypadku należy do wnioskodawcy.
Minister Spraw WewnÄ™trznych i Administracji wydaÅ‚ w 2005 r. 2 rozporzÄ…dzenia okreÅ›lajÄ…ce warunki tryb i sposób odbywania stażu adaptacyjnego lub przeprowadzania testu umiejÄ™tnoÅ›ci:
- w sprawie stażu adaptacyjnego i tekstu umiejÄ™tnoÅ›ci w toku postÄ™powania w sprawie uznania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodu detektywa;
- w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejÄ™tnoÅ›ci w toku postÄ™powania w sprawie uznania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika ochrony.
Decyzja o uznaniu kwalifikacji i co dalej?
W przypadku, gdy organ nie stwierdzi różnic w poziomie ksztaÅ‚cenia i szkolenia – wydaje decyzje o uznaniu kwalifikacji, która jest podstawÄ… do wystÄ…pienia o licencjÄ™ (odpowiednio - pracownika ochrony fizycznej, pracownika zabezpieczenia technicznego lub detektywa).
Ponieważ przepisy ustaw o ochronie osób i mienia oraz o usÅ‚ugach detektywistycznych uzależniajÄ… wykonywanie zawodu regulowanego od speÅ‚nienia okreÅ›lonych wymogów dotyczÄ…cych niekaralnoÅ›ci wnioskodawcy lub od jego postawy etycznej albo przewidujÄ… możliwość zakazu wykonywania zawodu, zawieszenia prawa jego wykonywania lub skreÅ›lenia z listy osób uprawnionych do wykonywania zawodu na podstawie orzeczenia sÄ…du lub w wyniku postÄ™powania dyscyplinarnego - wÅ‚aÅ›ciwy organ ustala speÅ‚nienie przesÅ‚anek przewidzianych tymi przepisami na podstawie dokumentów wystawionych przez paÅ„stwo wnioskodawcy. Jeżeli zaÅ› w paÅ„stwie wnioskodawcy nie sÄ… wydawane takie dokumenty, dowodem w postÄ™powaniu w sprawie uznania kwalifikacji jest oÅ›wiadczenie wnioskodawcy zÅ‚ożone w formie i trybie okreÅ›lonych w przepisach tego paÅ„stwa.
Przepisy ww. ustaw wymagajÄ… ponadto odpowiedniego stanu zdrowia do wykonywania zawodu regulowanego. Dowodem w postÄ™powaniu w sprawie uznania kwalifikacji sÄ… dokumenty wystawione przez upoważnionÄ… instytucjÄ™ paÅ„stwa wnioskodawcy lub innego paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Unii Europejskiej, w którym wnioskodawca wykonywaÅ‚ ostatnio dany zawód. Organ prowadzÄ…cy postÄ™powanie może żądać, aby dokumenty, o których mowa powyżej, byÅ‚y wystawione nie później niż trzy miesiÄ…ce przed ich zÅ‚ożeniem. Zob. Jak zostać pracownikiem ochrony?
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w paÅ„stwach czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz. U. 2001 r., Nr 87, poz. 954, ze zm.);
- Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. 2005 r., Nr 145, poz. 1221, ze zm.);
- Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (Dz. U. 2002 r., Nr 12, poz. 110, ze zm.);
- Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. 1999 r., Nr 82, poz. 928, ze zm.);
- RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie wzoru formularzy skÅ‚adanych w postÄ™powaniu o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz. U. 2003 r., Nr 8, poz. 94);
- Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 r., Nr 225, poz. 1635);
- RozporzÄ…dzenie Ministra Spraw WewnÄ™trznych i Administracji z dnia 1 lutego 2005 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i tekstu umiejÄ™tnoÅ›ci w toku postÄ™powania w sprawie uznania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodu detektywa (Dz. U. 2005 r., Nr 30, poz. 261);
- RozporzÄ…dzenie Ministra Spraw WewnÄ™trznych i Administracji z dnia 21 lipca 2005 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejÄ™tnoÅ›ci w toku postÄ™powania w sprawie uznania nabytych w niektórych paÅ„stwach kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika ochrony (Dz. U. 2005 r., Nr 151, poz. 1269)
ŹródÅ‚o: www2.mswia.gov.pl