Lepsze zasady zwrotu wywłaszczonych nieruchomości?

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami, przygotowany przez ministra inwestycji i rozwoju, reformuje zasady zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Chodzi o dostosowanie regulacji ustawy o gospodarce nieruchomościami do wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2015 r. (sygn. SK 26/14) i 12 grudnia 2017 r. (SK 39/14).

Jakie zmiany zaplanowano?

Zaproponowano przepis umożliwiający każdemu poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy zwrot wywłaszczonej nieruchomości (dochodzenie zwrotu udziału w wywłaszczonej nieruchomości albo udziału w jej części) – niezależnie od tego, czy wniosek o zwrot złożyli pozostali, poprzedni współwłaściciele lub ich spadkobiercy. Po zmianach więc każdy poprzedni właściciel lub jego spadkobiercy będą mogli otrzymać zwrot wywłaszczonej nieruchomości (dochodzenie zwrotu udziału w wywłaszczonej nieruchomości albo udziału w jej części) – bez względu na to, czy wniosek o zwrot złożyli pozostali, poprzedni współwłaściciele lub ich spadkobiercy. 

Zawiadomienie pozostałych uprawnionych (w przypadku braku możliwości ustalenia ich adresów), zgodnie z nowym przepisem, będzie odbywać się w drodze obwieszczenia. Niezłożenie wniosku – o zwrot udziału w wywłaszczonej nieruchomości albo udziału w jej części – w wyznaczonym terminie przez pozostałe osoby uprawnione będzie powodować wygaśnięcie uprawnienia do zwrotu.

Zgodnie z projektem, umożliwiono każdemu poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy dochodzenie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości – niezależnie od formy pozyskania prawa do nieruchomości (decyzja albo umowa).

Ustalono 20-letni okres, w którym możliwe będzie dochodzenie zwrotu nieruchomości, liczony od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Oznacza to, że prawo do zwrotu nieruchomości przedawni się po 20 latach. Uprawnienie do zwrotu nieruchomości wygaśnie, jeżeli w tym terminie nie zostanie złożony odpowiedni wniosek. Oznacza to ograniczenie w czasie możliwości dochodzenia zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Wygaśnięcie uprawnienia do zwrotu nieruchomości powinno zamknąć okres niepewności co do sytuacji prawnej zainteresowanych stron, a także stworzyć możliwość wykorzystania nieruchomości wywłaszczonej, lecz zbędnej, na cel publiczny określony w decyzji o wywłaszczeniu na inne cele (np. budownictwo mieszkaniowe). Zaproponowane rozwiązanie spowoduje ograniczenie liczby wniosków o zwrot wywłaszczonych nieruchomości przejętych lub nabytych dawniej niż przed 20 laty. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw oczekiwaniom jednostek samorządu terytorialnego i organizacji zrzeszających lokatorów. 

Jednocześnie przewidziano możliwość wystąpienia w ciągu 3 lat - od dnia wejścia  ustawy w życie - z żądaniem zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, jeżeli w dniu wejścia w życie tej ustawy upłynęło 20 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna oraz jeżeli do upływu tego terminu pozostało nie więcej niż 3 lata.

Kiedy proponowane przepisy mają wejść w życie?

Zaproponowane rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl