Śmierć nie uwalnia od fiskusa

Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków może być złożony przez podatnika, który:

1. zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
2. pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku
podatkowego przed złożeniem zeznania PIT.

Przykład
Państwo Kowalscy są w związku małżeńskim od 30 lat. Przez cały ten czas istnieje pomiędzy nimi wspólność majątkowa. W kwietniu 2010 roku przed złożeniem zeznania podatkowego zmarł Pan Kowalski. Pani Kowalska ma mimo to prawo rozliczyć się na zasadach preferencyjnych wspólnie ze zmarłym mężem za lata 2009 i 2010.

Do ustalenia dochodu zmarłego małżonka potrzebny będzie formularz PIT-11 z jego zakładu pracy. Pracodawca nie ma prawa odmówić wdowie czy wdowcowi wydania wszelkich zaświadczeń oraz dokumentów poświadczających dochody zmarłego.

Musimy też pamiętać, że w sytuacji preferencyjnego rozliczenia przez jednego małżonka obowiązują te same ograniczenia co w przypadku wspólnego zeznania żyjących partnerów. Wdowa lub wdowiec nie rozliczy się zatem na takich zasadach np. wtedy, gdy jeden z podatników (zmarły lub żyjący) jako przedsiębiorca rozlicza się podatkiem liniowym.

Czy trzeba składać PIT za zmarłego?

Bliscy zmarłego nie mają obowiązku wypełniania za niego formularza PIT i składania go w urzędzie skarbowym. Nie oznacza to, że fiskus nie upomni się o zaległy podatek.

Obowiązki podatkowe zmarłego przejmują bowiem spadkobiercy. To do nich urząd wyśle informację, w której zostanie określona kwota podatku do zapłaty lub ewentualnego zwrotu.

Spadkobierca może wpłynąć na wysokość zobowiązania przez odpowiednie uzupełnienie danych zebranych przez fiskusa. Na przykład jeśli zmarły płacił za internet i są na to faktury, to możemy wysłać dokumentację do urzędu i skorzystać w imieniu zmarłego z ulgi internetowej. Jeśli mamy zatem dowody potwierdzające wydatki zmarłego uprawniające do ulg podatkowych, to trzeba je dostarczyć do skarbówki w ciągu 30 dni od otrzymania informacji.

Jak uniknąć płacenia podatku za zmarłego?

Jeśli dowiemy się o spadku, możemy go przyjąć wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić razem z długami i zobowiązaniami.

Jeśli spadkobierca złoży u notariusza lub w sądzie oświadczenie, że odrzuca spadek," to będzie traktowany według prawa tak, jakby sam nie dożył otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy). Wówczas na spadkobiercę nie przechodzą żadne zobowiązania spadkowe, w tym również zobowiązania podatkowe zmarłego.

W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza będziemy odpowiadać za zobowiązania podatkowe całym swoim majątkiem, lecz tylko do wartości spadku. W sytuacji przyjęcia spadku wprost (tzw. przyjęcie proste) spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia, czyli całym majątkiem spadkowym i całym swoim majątkiem osobistym.

Więcej o przyjęciu i odrzuceniu spadku i terminach, w których trzeba dopełnić formalności pisaliśmy w poradniku Dostałeś w spadku kredyt? Jest na to rada.

Spadkobierca może też złożyć w skarbówce wniosek o odroczenie terminu płatności podatku za zmarłego, rozłożenie zaległości wraz z odsetkami na raty lub umorzenie ich w całości lub w części.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl