Zmiana przepisów przeciwpożarowych w Senacie
W związku z rozpatrywaniem przez Senat ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (druk senacki nr 606, druki sejmowe nr 1670, 1671, 1748, 1672, 1849 i 1849-A) w sprawie ochrony przeciwpożarowej, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zwróciła się z prośbą o przejęcie i wprowadzenie do ustawy poprawki.
Proponowana poprawka przyjmuje brzmienie:
W art. 1 pkt 2) do art. 2091 dodaje się § 5 w brzmieniu:
„§ 5. Pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników, który posiada odpowiednie szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy może wykonywać czynności określone w § 1 pkt 2 osobiście."
Uzasadnienie:
Celem poprawki jest dopuszczenie możliwości, aby pracodawcy mający małe firmy (tj. zatrudniający do 20 pracowników) mogli sami wykonywać czynności związane z ochroną przeciwpożarową - to jest ratowaniem życia, czy z ewakuacją, a nie byli formalnie zmuszani do wyznaczenia pracownika.
Zatem zostanie im dany wybór: albo wyznaczą pracownika, albo też będą realizować osobiście obowiązki z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Ta poprawka jest zgodna nie tylko z prawem krajowym, ale również unijnym. Otóż, w art. 15 Kodeksu pracy została zapisana jedna z naczelnych zasad prawa pracy, która jednoznacznie określa, że pracodawca jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. W art. 94 Kodeksu pracy, w którym został zamieszczony katalog odpowiedzialności pracodawcy, w punkcie 4 tego przepisu jest również określone, że pracodawca jest obowiązany zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Kolejny art. 207 Kodeksu pracy stanowi, że za wszystkie zdarzenia w zakładzie pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca. W związku z powyższym, pracodawca ma obowiązek i uprawnienia do tego, aby organizować pracę w sposób zapewniający właściwy stan bhp w zakładzie pracy, w szczególności - jak stanowi projekt - wyznaczać pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz wykonywania czynności w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
Jednak w małych firmach może powstać sytuacja, w której pracodawca nie będzie miał kogo wyznaczyć do realizacji zadań w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Stąd, jeśli ma odpowiednie przygotowanie, to powinien móc sam wziąć na siebie realizację tych zadań. To pracodawca jest szefem, właścicielem, menedżerem swojej firmy, który najlepiej dba o jej interesy.
Warto podkreślić, że na gruncie polskiego prawa, pracownicy muszą posiadać odpowiednie przeszkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Takie szkolenie również muszą posiadać, zgodnie z tym samym rozporządzeniem pracodawcy. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, aby w małym zakładzie pracodawca mógł - zamiast kogoś wyznaczyć - przyjąć na siebie wykonywanie czynności związanych z ochroną przeciwpożarową, a także związaną z tym odpowiedzialność. Jak wspomniano wyżej, w małym zakładzie pracy pracodawca może mieć problem z wyznaczeniem właściwego pracownika. Np. co najmniej dziwne byłoby, aby w myśl proponowanych w projekcie rozwiązań, pracownik, który ma 20 lat, albo podejmuje pierwszą w życiu pracę i nie ma żadnego doświadczenia zawodowego, albo zostaje zatrudniony na część etatu i pojawia się nieregularnie w firmie, wydawał pewne instrukcje, co do tego, w jaki sposób musi zachować się pracodawca w szczególnych okolicznościach, który w świetle prawa odpowiada za tę firmę i jej personel.
Należy też pamiętać, że pracownicy uzyskują potrzebne kwalifikacje tylko wtedy, kiedy pracują co najmniej od pół roku. Z § 15 powyższego rozporządzenia wynika, że pierwsze szkolenie okresowe przeprowadza się w okresie do 6 lub do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy. Do czasu przeprowadzenia takiego szkolenia, pracownik nie ma więc kwalifikacji wymaganych do wykonywania zadań w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej i ratowania życia, w myśl art. 209 Kodeksu pracy. A co do tego czasu? Czy to ma oznaczać, że nie będzie żadnej osoby odpowiedzialnej za te kwestie w zakładzie pracy? W kontekście przywoływanych art. 15, 94 i 207 Kodeksu pracy, należy przyjąć, że taką osobą jest właśnie pracodawca. To on będzie ponosił odpowiedzialność. Ten sam problem pojawia się w sytuacji, gdy osoba, która ma kwalifikacje, odejdzie z firmy, będzie na zwolnieniu chorobowym lub skorzysta z urlopu (wypoczynkowego, bezpłatnego, wychowawczego). Czy w tym czasie zakład będzie także pozbawiony ochrony? W systemie organizacji i procedurach postępowania w zakresie wykonywania czynności przeciwpożarowych, w każdym zakładzie pracy, niezależnie od jego wielkości powinny być przewidziane sytuacje np. nieobecności (z różnych powodów) osoby wyznaczonej do tych spraw.
Problemu nie będzie z pewnością w większych zakładach pracy, gdzie jest możliwość wyboru pracowników o wymaganych kwalifikacjach, ale problem może być w małych zakładach. A przecież bez względu na wielkość zakładu i okoliczności, na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa w miejscu pracy. Stąd też w pełni zasadne jest, aby w małym zakładzie pracy pracodawca sam mógł wykonywać czynności dotyczące ochrony przeciwpożarowej, a w przypadku jego nieobecności wyznaczył do wykonywania tych czynności innego pracownika.
Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy w preambule mówi, że zgodnie z art. 118a Traktatu EWG dyrektywy tego rodzaju - a więc dyrektywa w sprawie poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy - nie powinny powodować administracyjnych, finansowych i prawnych ograniczeń, które stanowiłyby czynnik uniemożliwiający tworzenie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Niewprowadzenie do projektu zaproponowanej poprawki w istocie stwarza nieuzasadnione ograniczenia, gdyż pozbawia pracodawcę możliwości osobistego wykonywania zadań, za których realizację i tak jest odpowiedzialny.
Podsumowując, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zwraca się z prośbą o wprowadzenie do nowelizowanego art. 2091 Kodeksu pracy zapisu pozwalającego na to, aby pracodawcy, którzy przeszli odpowiednie szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, mogli wykonywać osobiście czynności dotyczące ochrony przeciwpożarowej.
Źródło: PKPP Lewiatan - www.pkpplewiatan.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?