Bezumowne korzystanie z nieruchomości

Odpowiedź prawnika: Bezumowne korzystanie z nieruchomości

Zgodnie z art. 206 kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Jak podaje Stanisław Rudnicki w publikacji: „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe”. Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis: „Uprawnienie współwłaściciela do współposiadania rzeczy wspólnej polega na tym, że tak jak każdy inny współwłaściciel może on posiadać całą rzecz i korzystać z niej. Jest to więc wspólne uprawnienie, bo żadnemu współwłaścicielowi nie przysługuje z tytułu udziału we własności prawo do wyłącznego korzystania (posiadania) z jakiejś określonej części rzeczy”. Potwierdza to również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2001r., sygn. III CKN 21/99: „Z przepisów Kodeksu cywilnego regulujących współwłasność nie wynika, aby współwłaściciel miał uprawnienie do korzystania tylko z takiej części wspólnej rzeczy, która odpowiada wielkości jego udziału”.

Co również istotne, zgodnie z art. 207 kc pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. W takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Wskazać przy tym trzeba, że art. 207 ma charakter dyspozytywny, w związku z czym współwłaściciele mogą w umowie dowolnie określić rozkład ciężarów i wydatków oraz przypadające poszczególnym współwłaścicielom części pożytków i innych przychodów. Możliwa jest więc sytuacja, w której zostanie Pan przez drugiego współwłaściciela wezwany do uiszczania tychże opłat. Nie jest jednak możliwe ewentualne potrącenie z kwotą za bezumowne korzystanie z nieruchomości, również ewentualne roszczenie o zapłatę czynszu w tym przypadku jest niezasadne, gdyż współwłaściciel nie korzysta z nieruchomości na podstawie stosunku zobowiązaniowego, a na podstawie przysługującego mu prawa własności.

Jedynym w zasadzie uprawnieniem, jakie Panu przysługuje jest domaganie się dopuszczenia do korzystania z nieruchomości. Sprawy z zakresu naruszenia posiadania należą do właściwości sądów rejonowych. W przypadku roszczeń związanych z prawami dotyczącymi nieruchomości wybór właściwego sądu rejonowego reguluje art. 38 § 1 k.p.c., zgodnie z którym pozew należy złożyć przed sądem właściwym ze względu na miejsce położenia spornej nieruchomości. To położenie nieruchomości decyduje, który sąd będzie właściwy; żadnego znaczenia nie ma tu miejsce zamieszkania ani powoda, ani też pozwanego. Powód składając pozew musi się liczyć z wydatkiem 200 zł, gdyż tyle wynosi wpis od spraw tego typu. Jest to opłata stała i nie ma na nią wpływu wartość przedmiotu sporu. Wygrany proces pozwoli jednak odzyskać koszty postępowania powodowi, gdyż jedną z zasad postępowania cywilnego jest to, że koszt procesu ponosi przegrany. W przypadku zwycięstwa sąd zobowiąże pozwanego do zwrotu kosztów procesu. Roszczenia dopuszczenia do korzystania z nieruchomości wspólnych najczęściej wiążą się z wezwaniem pozostałych współwłaścicieli do zaniechania utrudnień w korzystaniu ze wspólnych przedmiotów, a więc usunięcia płotów, czy też innych przeszkód fizycznych, które uniemożliwiają korzystanie z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem. Określone w taki sposób obowiązki pozostałych współwłaścicieli mogą być egzekwowane w drodze egzekucji sądowej.

Należy wskazać również na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2003r., sygn. III CKN 450/2001, które wydaje się być przesądzające w Państwa sprawie „uprawnienie do korzystania z rzeczy wspólnej jest niezależne od wielkości udziałów. Uprawnienie to przysługuje współwłaścicielowi bezwzględnie, chociażby nawet uchylał się on ponoszenia ciężarów i nakładów na rzecz. Pokrzywdzeni współwłaściciele mogą w odrębnym trybie dochodzić swoich roszczeń, nie mogą natomiast odmówić współwłaścicielowi prawa do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej”.

Polecamy również naszą informację prawną:

Dopuszczenie do współposiadania