Gmina jako dotychczasowy właściciel we wspólnocie

Odpowiedź prawnika: Gmina jako dotychczasowy właściciel we wspólnocie

W opisanym przypadku mamy, jak się wydaje, do czynienia z sytuacją bardzo szczególną. Nieruchomość zabudowana budynkiem była do pewnego czasu własnością gminy. W którymś jednak momencie najemcy lokali komunalny zaczęli je wykupywać, stali się ich właścicielami. Takiej właśnie sytuacji dotyczy art. 4 ustawy o własności lokali. Zgodnie z nim dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości (gminie) przysługują co do niewyodrębnionych lokali oraz co do nieruchomości wspólnej takie same uprawnienia (ale nie identyczne), jakie przysługują właścicielom lokali wyodrębnionych; odnosi się to także do jego obowiązków. 

Jeżeli do wyodrębniania własności lokali dochodzi sukcesywnie, właściciele lokali już wyodrębnionych nie są stronami umów o wyodrębnieniu dalszych lokali. 

Jeżeli budynek został wzniesiony na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste, przedmiotem wspólności jest to prawo, a dalsze przepisy o własności lub współwłasności gruntu stosuje się odpowiednio do prawa użytkowania wieczystego. 

Jak rozumiem obecnie wspólnota mieszkaniowa chce Pana obciążyć nie tyle większym czynszem, co opłatami na fundusz remontowy.

Pojawia się więc pytanie czy lokal niewyodrębniony jest częścią wspólną nieruchomości wspólnoty, a co za tym idzie czy pożytek (dochód) z najmu należy do wspólnoty czy do gminy i kto może wprowadzać zmiany w umowie najmu.

Otóż zgodnie z wyrokiem SN z dnia 2 grudnia 1998 r., I CKN 903/97, sygn. OSNC 1999/6/113 współwłasnością właścicieli wyodrębnionych lokali i dotychczasowego właściciela nieruchomości objęte są tylko te części budynku i inne urządzenia, które nie są odrębnymi lokalami (mieszkalnymi lub użytkowymi) należącymi do właścicieli wyodrębnionych lokali i dotychczasowego właściciela nieruchomości, i które nie służą wyłącznie do użytku tych właścicieli ze względu na należące do nich lokale.

Wydaje się w związku z powyższym, iż pożytki z najmu należą się gminie, a nie wspólnocie. I to gmina może wypowiedzieć, zmienić umowę najmu.

Jeśli natomiast udział wszystkich właścicieli lokali wyodrębnionych jest większy niż udział gminy w tej specyficznej współwłasności, to gmina przestała mieć głos decydujący. Gmina ma też obowiązek ponosić koszty związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej.

Nie oznacza to jednak naszym zdaniem, choć cała sprawa budzi ogromne kontrowersje w nauce prawa, że po podjęciu uchwały wspólnoty zwiększają się obowiązki najemcy. Naszym zdaniem, skoro w umowie najmu oznaczono, że najemca płaci czynsz regulowany określony uchwałą Rady Gminy wynik, że czynsz dla wynajmującego nie został podzielony na wynagrodzenie dla wynajmującego i zaliczkę na utrzymanie nieruchomości wspólnej (w skład której wchodzą np. opłaty na fundusz remontowy). Oznacza to, że czynsz, jaki płaci najemca, oprócz opłat za tzw., media, nie jest opłatą niezależną od właściciela. Przede wszystkim jednak należałoby uznać, iż to tak naprawdę gmina będzie ponosić większe opłaty, tj. uzupełnić czynsz płacony przez Pana o uchwaloną podwyżkę, dopóki nie wypowie Panu czynszu najmu. Z uwagi jednak na to, że odpowiedź ta nie może być traktowana jako zupełnie jednoznaczna, nakazany jest wcześniejszy kontakt z gminą.