Urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim

Odpowiedź prawnika: Urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim

Do niniejszej sytuacji odnosi się przepis art. 165 pkt. 4 kodeksu pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974r., tekst jedn. Dz. U. 1998 nr 21 poz. 94). Zgodnie z treścią tego artykułu zaległy urlop wypoczynkowy „przesuwa się" do czasu zakończenia urlopu macierzyńskiego.  Dotyczy to jednak jedynie sytuacji, gdy termin urlopu był wyznaczony wcześniej, ustalony w planie urlopów i z powodu rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego nie mógł być wykorzystany.

Wydaje się, że możliwe jest złożenie wniosku o udzielenie urlopu wypoczynkowego tuż po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, warto jednak zwrócić uwagę na pewne ryzyko z tym związane. Urlopu wypoczynkowego udziela pracodawca na wniosek pracownika. Nie jest natomiast związany wskazanym przez pracownika terminem urlopu. Dokładne ustalenie daty rozpoczęcia urlopu jest pozostawione swobodnej decyzji pracodawcy, który jednak w miarę możliwości powinien stosować się do odpowiednich wniosków pracownika. Szef może więc nie wyrazić zgody na urlop i tuż po ewentualnym pojawieniu się pracownicy w pracy (z uwagi na brak uzyskania urlopu wychowawczego) wypowiedzieć jej umowę o pracę. W sytuacji natomiast, gdy pracownica składa wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego, pracodawca jest bezwzględnie związany tym wnioskiem i od dnia jego złożenia nie może zwolnić pracownicy.

(Art. 186¹ § 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu).

Warto przypomnieć, że pracownicy przebywającej na urlopie macierzyńskim zalicza się do okresu jej pracy, od którego jest uzależniony wymiar urlopu wypoczynkowego, okres jej pobytu na urlopie macierzyńskim. Natomiast zgodnie z art. 155² § 1 kodeksu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu o okres przebywania przez pracownicę na urlopie macierzyńskim.

Oczywiście, możliwy jest powrót do pracy po urlopie macierzyńskim, złożenie wniosku o udzielenie urlopu wypoczynkowego, a po jego wykorzystaniu, wnoszenie o udzielenie urlopu wychowawczego. Co istotne, w trakcie przebywania na każdym z w/w urlopów jest Pani chroniona przed zwolnieniem. (jako podstawę prawną podaje się art. 41 k.p. stanowiący, iż Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia) , jednakże należy pamiętać o ewentualnym braku zgody szefa na udzielenie urlopu wypoczynkowego i jego związaniu wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego.

Oczywiście, jeżeli zaistnieją szczególne okoliczności nie pozwalające pracownikowi na wykorzystanie urlopu w tym terminie, w indywidualnych przypadkach może on być wykorzystany później. Prawo do urlopu ulega bowiem przedawnieniu z upływem 3 lat, od kiedy stało się wymagalne (a więc z upływem 3 lat od końca roku kalendarzowego, za który urlop przysługiwał), chyba że termin urlopu został przesunięty.

Odnośnie zbiegu okresu urlopu wypoczynkowego i wychowawczego warto przytoczyć fragment komentarza do art. 166 k.p. „Urlop wypoczynkowy może być bowiem udzielony i wykorzystany dopiero po zakończeniu urlopu wychowawczego, w trakcie którego następuje zawieszenie praw i obowiązków ze stosunku pracy. Fakt ten, jak i upływ czasu, nie ma jednak negatywnego wpływu na uprawnienie pracownicy do niewykorzystanej części urlopu wypoczynkowego, gdyż jej roszczenie o ten urlop - w związku ze wskazanym zawieszeniem stosunku pracy - staje się wymagalne dopiero po zakończeniu urlopu wychowawczego." (tak Marcin Kubała, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, praktyczne wyjaśnienia do art. 166 k.p.)