Wyjaśnienia podejrzanego i jego małżonka

Odpowiedź prawnika: Wyjaśnienia podejrzanego i jego małżonka

Osoby najbliższe podejrzanej osoby mogą odmówić składania zeznań w charakterze świadka. Takimi osobami są małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia i jej małżonek, jak i osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Oświadczenie o odmowie zeznań można złożyć nie później niż przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym. Na rozprawie będą mogły być ujawniane protokoły oględzin ciała sporządzone w postępowaniu karnym. Ponadto zeznania czy wyjaśnienia złożone przed złożeniem oświadczenia o odmowie zeznań nie mogą stanowić dowodu przeciwko oskarżonemu, jako osoby najbliższej dla świadka.

Jeżeli otrzymano wezwanie z Komendy Policji należy udać się do właściwego komisariatu, który dokonał wezwania.

Podejrzanym jest osoba, której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów oraz osoba, którą przesłuchano w charakterze podejrzanego. Od podejrzanego należy odróżnić osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa oraz osobę, która została poddana czynnościom procesowym takim jak przesłuchanie, przeszukanie, zatrzymanie, tymczasowe zajęcie mienia ruchomego czy oględziny. Zostaje ona uznana wtedy za podejrzanego jeszcze przed wydaniem postanowienia o przedstawienia zarzutów. Jednak osoba podejrzana nie ma wszystkich uprawnień przysługujących podejrzanemu.

Podejrzanemu natomiast przysługuje szereg uprawnień. Taką osobę przed pierwszym przesłuchaniem należy poinformować o jego uprawnieniach, czyli:

• prawie do składania wyjaśnień;

• prawie odmowy wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania;

• prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa czy dochodzenia;

• prawo do korzystania z pomocy obrońcy;

• prawo do końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania;

Pouczenie o tych prawach powinno być wręczone na piśmie i potwierdzone podpisem podejrzanego. Nie ma obowiązku przesłuchania podejrzanego w obecności obrońcy, o ile ten tego nie zażąda. Obrońca powinien być powiadomiony o przesłuchaniu podejrzanego. Jeżeli obrońca nie stawi się na przesłuchanie, można dalej toczyć postępowanie. Nie oznacza to jednak, że podejrzany może być przesłuchany jedynie w obecności obrońcy. Podejrzany może również działać sam, mimo posiadania obrońcy.

Obrona podejrzanego może być obligatoryjna (tzn. że obrońća musi być ustanowiony) albo fakultatywna. Ta pierwsza zachodzi w przypadku gdy:

• podejrzany wykaże, że nie może ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i swojej rodziny;

• podejrzany jest nieletni, głuchy, niemy lub niewidomy oraz zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności;

• sąd uzna, że brak obrońcy ma wpływ na okoliczności utrudniające obronę;

• podejrzanemu zarzucono popełnienie zbrodni lub jest pozbawiony wolności.

Jednak mimo niestawiennictwa obrońcy, nawet obligatoryjnego, na przesłuchaniu można przesłuchać podejrzanego i nie tamuje to biegu postępowania.