Zmiana formy prawnej wykonawcy w trakcie przetargu

Odpowiedź prawnika: Zmiana formy prawnej wykonawcy w trakcie przetargu

Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę komandytową w trybie odpowiednio stosowanych przepisów dotyczących przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę kapitałową bądź osobową z zastrzeżeniem stosowania art. 26 § 5 ksh, dotyczącego praw i obowiązków stanowiących majątek wspólny wspólników przekształcanej spółki cywilnej. Ponadto do przekształcenia takiego stosuje się przepisy ogólne dotyczące przekształcania spółek. W tym przypadku dojdzie do tzw. sukcesji uniwersalnej, która polega na tym, że nowy podmiot (spółka komandytowa) wejdzie w ogół praw i obowiązków majątkowych swojego poprzednika (spółka jawna).

Problem sukcesji po stronie wykonawcy zamówienia publicznego był poruszany w doktrynie prawa. Tomasz Czajkowski uważa, że „dopuszczalność zmian podmiotowych wykonawców zależna jest od tego, czy zmiana strony umowy miałaby się wiązać z sukcesją uniwersalną, w wyniku której prawa przysługujące jednemu podmiotowi przechodzą na inny podmiot w wyniku zdarzenia prawnego, czy z sukcesją singularną, której konsekwencją jest nabycie określonego prawa podmiotowego. W przypadku sukcesji uniwersalnej z mocy prawa zmienia się umowa wykonawcy (...)” (T. Czajkowski „Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Wydanie III” Urząd Zamówień Publicznych Warszawa 2007 r., str. 420 pkt. 4). Ten sam komentator zaznacza, że „Prawo zamówień publicznych nie zawiera expresis verbis zakazu dokonywania zmian podmiotowych po stronie wykonawców. Należy jednak uznać, że zmiana wykonawcy, dokonana nawet za zgodą zamawiającego, będzie czynnością mającą na celu obejście ustawy, a jako taka, z mocy art. 58 Kc będzie nieważna. Wynika to z faktu, iż celem Pzp jest zapewnienie, że podmioty będące zamawiającymi wydatkują środki zgodnie z przewidzianymi, obiektywnymi i konkurencyjnymi procedurami, w tym zgodnie z procedurą badania przyszłego kontrahenta...”

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 7 ust. 3 ustawy o zamówieniach publicznych „Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy”. Nie wydaje się, aby zmiana wykonawcy umowy, spowodowana zmianą formy organizacyjno-prawnej (np. spółka cywilna przekształca się w spółkę jawną) powodowała obejście przepisów ustawy PZP. Przyjmuje się, iż taka zmiana umowy byłaby dopuszczalna. Nie można bowiem powiedzieć, iż art. 7 ust. 3 ustawy PZP blokuje możliwość zmian organizacyjnych po stronie wykonawcy.

Za dopuszczalnością podobnego przekształcenia opowiedział się także Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2008 r., sygn. II CSK 577/2007. Sąd odwołując się częściowo do nieobowiązujących już przepisów orzekł, że „Trafnie przyjęto, że spółka jawna powstała na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych w pierwotnym brzmieniu (tj. przed zmianą dokonaną od dnia 15 stycznia 2004 r.) stawała się podmiotem ogółu praw i obowiązków majątkowych spółki cywilnej ulegającej przekształceniu. Skoro zatem doszło w okresie trwania stosunku umownego do zmiany statusu prawnego strony zobowiązanej do dostarczenia energii cieplnej z zachowaniem reguł sukcesji ogólnej, a w dodatku strony akceptowały występowanie takiego podmiotu w stosunku umownym, zarzut naruszenia art. 12a ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych nie może być uznany za uzasadniony” (art. 12a nieobowiązującej już ustawy o zamówieniach publicznych w swojej treści odpowiada z niewielką modyfikacją dzisiejszemu art. 7 ust. 3 pzp – przyp. red.).