Czas pracy kierowców - zmiany

Ustawa o czasie pracy kierowców dostosowuje prawo polskie do przepisów Unii Europejskiej. Wdraża dyrektywę 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego (dalej dyrektywa). Wobec niektórych kierowców zamiast umowy znajdzie bezpośrednie zastosowanie  rozporządzenie Rady nr 561/2006 EWG z dnia 15 marca 2006 roku w sprawie harmonizacja niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmiana rozporządzeń Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylenie rozporządzenia Rady (EWG) nr 3820/85 (561/2006/WE), dalej rozporządzenie. Oto przykład: wcześniejsza ustawa o czasie pracy kierowców dotyczyła zarówno kierowców pozostających w stosunku pracy jak i tych związanych innymi umowami. Nowa ustawa obejmuje tylko kierowców pracowników, a pozostali kierowcy będą podlegać pod rozporządzenie.

Najważniejsze zmiany

Uregulowania czasu pracy w nowej ustawie dotyczą tylko kierowców zatrudnionych na umowę o pracę. Oto najważniejsze zasady przewidziane w nowej ustawie:

• uzupełnienie definicji czasu pracy – od wejścia do UE czasem pracy kierowcy jest również czas poza przyjętym rozkładem czasu pracy, w którym kierowca pozostaje na stanowisku pracy kierowcy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu. Podobna definicja znajduje się w dyrektywie.

• wprowadzenie pojęcia „okresów pozostawania do dyspozycji” - okresy pozostawania do dyspozycji oznaczają okresy, inne niż przerwy i czas odpoczynku, podczas których kierowca nie jest obowiązany pozostawać na stanowisku pracy kierowcy, będąc jednocześnie w gotowości do rozpoczęcia albo kontynuowania prowadzenia pojazdu albo wykonywania innej pracy.

  Okresy pozostawania do dyspozycji obejmują w szczególności czas, w którym kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, czas oczekiwania na przejściach granicznych oraz w związku z ograniczeniami w ruchu drogowym. Opisywane okresy oraz ich czas trwania powinny być znane kierowcy przed wyjazdem lub przed rozpoczęciem danego okresu. Gdy kierowca pracuje w ramach zadaniowego czasu pracy, „pozostawanie do dyspozycji” wlicza się do czasu pracy w wymiarze 8 godzin, jeśli kierowca nie wypracował dobowego czasu pracy. W pozostałym zakresie zaliczany jest do czasu dyżuru.

• możliwość przedłużenia normy tygodniowej czasu pracy - jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin, w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy, tygodniowy czas pracy będzie można przedłużyć do 60 godzin

• wprowadzenie przerw przeznaczonych na odpoczynek - po sześciu kolejnych godzinach pracy, kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek. W wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku, gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin. W wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku, gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin. Przerwa może być dzielona na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie sześciogodzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie.

• ograniczenie czasu pracy w danej dobie - W przypadku, gdy praca będzie wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekroczyć 10 godzin w danej dobie

• oświadczenie o pracy u innego pracodawcy – pracodawca jest zobowiązany do uzyskania od kierowcy oświadczenia na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o nie pozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy. Wymóg ten jest uzasadniony tym, że czas pracy u danego pracodawcy liczony jest wraz z czasem pracy u pozostałych.

• obowiązkowa ewidencja czasu pracy - ewidencja czasu pracy, o której mowa w przepisach Kodeksu pracy, prowadzona będzie przez pracodawcę, niezależnie od stosowanego systemu czasu pracy i sposobu wynagradzania za godziny nadliczbowe i za pracę w porze nocnej. Przewidziano ewidencję w rozliczeniowy.

•  Zastosowanie przepisów ustawy zostało rozciągnięte na motorniczych tramwajów.

  Nowa ustawa o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 r. weszła w życie z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, czyli w dniu 1 maja 2004 r. i obowiązuje nadal, ze zmianami wynikającymi z nowelizacji, które weszły w życie 21 października 2005 r., 20 czerwca 2007 r., 1 stycznia 2009 r. oraz 28 czerwca 2009 roku.