23.5.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Instytucję upadłości wprowadzono do systemu prawa, aby zabezpieczyć interesy wierzycieli danego podmiotu, gdy pojawia się możliwość, że nie otrzymają zwrotu należnych im wierzytelności. Postępowanie upadłościowe dąży do szybkiego zaspokojenia wierzycieli i ochrania zwłaszcza niektóre ich grupy. Porada opisuje wobec jakich podmiotów można ogłosić upadłość, a wobec jakich możliwość ta jest wyłączona oraz jakie są konkretne przesłanki uzasadniające żądanie upadłości przedsiębiorcy.
„Przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów, będzie uznany za upadłego.” Instytucję upadłości wprowadzono do systemu prawa, aby zabezpieczyć interesy wierzycieli danego podmiotu, gdy pojawia się możliwość, że nie otrzymają zwrotu należnych im wierzytelności. Postępowanie upadłościowe dąży do szybkiego zaspokojenia wierzycieli i ochrania zwłaszcza niektóre ich grupy (na przykład pracowników).
Aby postępowanie upadłościowe mogło być wszczęte podmiot, w stosunku do którego ma ono być ogłoszone, musi spełniać odpowiednie przesłanki. Po pierwsze – abstrakcyjne – w stosunku do danego podmiotu musi istnieć w ogóle możliwość ogłoszenia upadłości, co wiąże się z posiadaniem przez podmiot tzw. zdolności upadłościowej.
Po drugie – konkretne – podmiot ten w określonym momencie musi wypełnić przesłanki, które uzasadniają ogłoszenie wobec niego upadłości.
Wobec jakich podmiotów można ogłosić upadłość?
Na początek przedstawimy warunki abstrakcyjne. Jak już wspomniano ogłoszenie upadłości może nastąpić tylko wobec podmiotu, który posiada tzw. zdolność upadłościową.
Zdolność upadłościowa jest to zatem taka prawna cecha podmiotu, która daje możliwość rozpoczęcia postępowania upadłościowego w stosunku do pewnych podmiotów. Zdolność upadłościową posiadają przedsiębiorcy.
Ustawa – Prawo działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą (czyli zarobkową działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły). Ponadto ustawa ta uznała za przedsiębiorcę również wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Oznacza to, że w prawie upadłościowym sama spółka cywilna nie będzie mogła podlegać upadłości i postępowanie upadłościowe będzie toczyło się względem jej wspólników, a nie względem niej samej. Sąd Najwyższy w uchwale z 6 listopada 2002 r. potwierdził, że spółka cywilna nie ma zdolności upadłościowej (III CZP 67/02; Biul. SN 2002/11/7).
O tym kim jest przedsiębiorcą możemy się również dowiedzieć z ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, która w rozdziale drugim wymienia „rejestr przedsiębiorców” i umieszcza w nim następujące podmioty:
- osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą,
- spółki jawne,
- spółki partnerskie,
- spółki komandytowe,
- spółki komandytowo-akcyjne,
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółki akcyjne,
- spółdzielnie,
- przedsiębiorstwa państwowe,
- jednostki badawczo-rozwojowych,
- tzw. przedsiębiorstwa zagraniczne,
- towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,
- inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru,
- oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- główne oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń.
Można zatem przyjąć, że na gruncie prawa upadłościowego wszystkie te kategorie przedsiębiorców będą posiadały zdolność upadłościową.
Potrzebujesz porady prawnej?
Moment ogłoszenia upadłości powoduje, obok skutków dla osoby upadłego i skutków co do jego majątku, także skutki względem zobowiązań upadłego. Należy rozstrzygnąć bowiem co uczynić ze zobowiązaniami powstałymi przed ogłoszeniem upadłości. Zobowiązanie jest to (...)
Zabezpieczenie majątku upadłego zabezpieczeniem interesów wierzyciela – opinia prawna
Stan faktyczny W sierpniu 2003 r. złożyłem wniosek o upadłość spółki z o.o. W wyniku prowadzonego postępowania spółka zapłaciła mi zobowiązania na kwotę 120 tys. zł, cały czas podkreślając, że nie są one wymagalne. Sąd nie wiedział o tym, że Spółka spłaciła swoje zobowiązania (...)
Potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela
Instytucja potrącenia, zawarta w art. 498 i nast. k.c., określana jest także jako kompensata albo kompensacja. Należy do kategorii zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania i polega na wzajemnym umorzeniu wierzytelności, jakie dwie osoby, które są jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem, (...)
Bezskuteczność czynności prawnej jest instytucją, która ma chronić wierzyciela przed nieuczciwością dłużnika. Na gruncie prawa cywilnego bezskuteczność wyraża się między innymi w zastosowaniu tzw. skargi pauliańskiej. Polega ona na tym, że zawarta przez dłużnika umowa, która (...)
Oświadczenie o potrąceniu wobec upadłego nie zawsze będzie prowadzić do umorzenia wierzytelności
Potrącenie wierzytelności w stosunku do upadłego znajdującego w się w upadłości jest jedną z niekwestionowanych przez prawo i praktykę form zaspokajania wierzytelności w toku postępowania upadłościowego. Dzięki niej wierzyciel upadłościowy zyskuje możliwość zaspokojenia swoich roszczeń (...)
Jakie nowe przepisy dotyczą postępowania upadłosciowego?Ustawa z dnia 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym weszła w życie z dniem 2 maja 2009 r. Czego dotyczy nowelizacja?Nowelizacja (...)
Wstępne zgromadzenie wierzycieli
Kiedy i kto zwołuje wstępne zgromadzenie wierzycieli? Wstępne zgromadzenie wierzycieli zwoływane jest przez sąd, przed którym toczy się postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Sąd zwołuje wstępne zgromadzenie tylko wówczas, gdy na podstawie dotychczas uzyskanych danych i sformułowanych (...)
Wpływ ogłoszenia upadłości małżonka na stosunki majątkowe małżeńskie
Dla osób pozostających w związku małżeńskim ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa jednego z małżonków rodzi poważne skutki prawne nie tylko w sferze wykonywania działalności gospodarczej upadłego małżonka ale również w sferze majątkowego ustroju małżeńskiego. (...)
Jak uzyskać zasiłek macierzyński?
Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która (...)
Wyłączenia rzeczy i praw z masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Wyłączenie z masy upadłości polega na tym, że pewne określone przez prawo osoby mogą domagać się, by pewne przedmioty przestały być składnikami masy upadłości. Nie należy mylić wyłączenia z masy upadłości z określeniem co wchodzi w skład tej masy, a co do niej nie wchodzi. (...)
Ile wynosi stawka zwrotu podatku akcyzowego w cenie oleju napędowego na 2018 r.? Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2017 r. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2018 r. ogłoszono (...)
Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?
Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości (...)
Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej
Kiedy sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej? Postępowanie związane z ogłoszeniem upadłości jest to pierwsze stadium postępowania upadłościowego. Sąd winien rozpatrzyć wniosek o otwarcie postępowania upadłościowego w ciągu 2 miesięcy od jego złożenia. (...)
W związku z emisją listów zastawnych na niektórych podmiotach ciąży obowiązek poddania się pewnym odrębnym przepisom w prawie upadłościowym. Instytucje emitujące listy zastawne - upadłość banku hipotecznego Podmiotem, który w prawie polskim jest uprawniony do (...)
Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego
Jakie czynności upadłego staną się bezskuteczne? Z woli ustawodawcy bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane (...)
Stan faktyczny Jaka jest sytuacja prawna osoby, która zawarła umowę leasingową z firmą, która ogłosiła upadłość? Słyszałem, że powstaje wówczas tzw. masa upadłościowa. Czy przedmiot umowy leasingu wchodzi do tej masy. A co się dzieje z samą umową ? Opinia prawna Rozporządzenie (...)
Jakie są skutki ogłoszenia upadłości co do zarządu i rozporządzania majątkiem? Moment ogłoszenia upadłości to moment wydania postanowienia uwzględniającego wniosek o ogłoszenie upadłości. Postanowienie to wydaje sąd I instancji i jest ono momentem ogłoszenia upadłości niezależnie (...)
Moment ogłoszenia upadłości może skutkować zawieszeniem postępowania sądowego, administracyjnego, egzekucyjnego, czy nawet polubownego, gdy toczą się one w stosunku do masy upadłości. Czy jednak zawsze postępowanie upadłościowe będzie skutkowało zawieszeniem? A jeżeli nie, to czy upadły (...)
Zarządzenia tymczasowe i postanowienia sądu - stan prawny aktualny do dnia 30 wrzesnia 2003 r.
W momencie, gdy złożony został wniosek o ogłoszenie upadłości i odpowiada warunkom, jakie nakłada na niego prawo upadłościowe, sąd jest zobowiązany do rozstrzygnięcia tego wniosku. Rozstrzygnięcia dokonuje się w postępowaniu, a sąd jest związany miesięcznym terminem instrukcyjnym (...)
Dwa rodzaje upadłości dłużnika
Prawo upadłościowe przewiduje dwie procedury przeprowadzenia upadłości dłużnika. Wybór procedury uzależniony jest od postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości. Sąd upadłościowy może bowiem postanowić o postawieniu dłużnika w stan upadłości obejmujący likwidację majątku (...)
