Posłowie proponują nowe świadczenie rodzinne!

Poselski projekt, którym zajmuje się obecnie Sejm, przewiduje zmiany ustawy o świadczeniach rodzinnych istotne dla niektórych osób wychowujących dzieci. 

Skąd potrzeba zmian?

W dniu 5 września 2007 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która wprowadziła zwiększoną ulgę podatkową z tytułu wychowywania dziecka (w 2007 r. do 1145 zł na jedno dziecko – tzw. ulga rodzinna). 

Z ulgi tej nie mogą jednak korzystać rodziny nie płacące podatku dochodowego, a więc rodziny rolników (należące do najuboższych w Polsce) oraz tzw. ryczałtowcy i płatnicy karty podatkowej. Również wiele rodzin objętych podatkiem od osób fizycznych, ale uzyskujących stosunkowo niskie dochody nie będzie mogło w pełni skorzystać z ulgi, gdyż podatek do zapłacenia będzie niższy od maksymalnej kwoty tejże ulgi. Reasumując, w obecnym stanie prawnym wsparcie związane z wychowywaniem dzieci uzyskały głównie rodziny lepiej sytuowane, a te, które najbardziej takiego wsparcia potrzebują - zostały pominięte.

Zdaniem projektodawców, rozwiązania te - niezależnie od tego, iż są niesprawiedliwe - budzą także zasadnicze wątpliwości konstytucyjne. Art. 71 Konstytucji stanowi bowiem: „Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.”  Tymczasem ustawa z 5 września 2007 r. większość takich rodzin pomija, a znaczne wsparcie finansowe, pochodzące ze środków publicznych, kieruje przede wszystkim do rodzin lepiej sytuowanych. Natomiast rodziny słabo sytuowane i mające kilkoro dzieci nie skorzystają w pełnym wymiarze z tej ulgi.

Jakie nowe świadczenie rodzinne będzie można dostać?

Posłowie wnioskodawcy projektu chcą wyrównać tę niesprawiedliwość. Pragną umożliwić osobom, które dziś nie mogą skorzystać z ulgi podatkowej, otrzymanie specjalnego świadczenia, wypłacanego przez gminę, a finansowanego z budżetu państwa poprzez dotację celową.

Wedle projektowanych przepisów do świadczeń rodzinnych ma należeć dodatkowo świadczenie z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia podatkowego, o którym mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Komu ma przysługiwać świadczenie z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania ulgi rodzinnej?

Świadczenie z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia podatkowego, o którym mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma przysługiwać:

• rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,

• opiekunowi faktycznemu dziecka,

• w przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują; jeżeli zaś w tym przypadku przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców, to odliczenie ma przysługiwać każdemu z nich, w tym przypadku kwota odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty, odliczenia podatkowego, o którym mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ile ma wynieść nowe świadczenie rodzinne?

Zgodnie z propozycją poselską, świadczenie ma przysługiwać w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy maksymalną kwotą odliczenia, o którym mowa w art. 27 f ust. 2 lub ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwotą faktycznie odliczoną z tego tytułu przez podatnika.

Jeżeli zaś świadczeniobiorca nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, to otrzyma świadczenie w wysokości kwoty odliczenia, o której mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia podatkowego, o którym mowa w art. 27 f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obliczane będzie na podstawie kwot odliczenia w ramach ulgi rodzinnej w wysokości 1145,08 zł. w 2007 r. i 1173,70 zł. w 2008 r. na każde wychowywane dziecko.

Kiedy i jak będzie można się ubiegać o nowe świadczenie rodzinne?

Projektowana ustawa ma wejśćw życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Być może więc już w tym roku będzie można otrzymać nowe świadczenie.

Świadczenie ma być wypłacane raz w roku, we wrześniu, na wniosek osoby uprawnionej. Jest to podyktowane kwietniowym terminem rozliczeń podatkowych oraz koniecznością pozostawienia czasu na konieczne procedury związane z występowaniem o świadczenia.

Wniosek taki będzie trzeba złożyć w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej - w terminie do 31 sierpnia każdego roku. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawi bez rozpoznania.

Wedle projektowanych przepisów do wniosku należy dołączyć odpowiednio:

1. zaświadczenie wydane przez właściwy urząd skarbowy, zawierające informacje o kwocie dokonanego odliczenia, o którym mowa w art. 27 f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub o niedokonaniu takiego odliczenia

2. inne zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, w tym:

   • dokument stwierdzający wiek dziecka lub dzieci,

   • prawomocny wyrok sądu rodzinnego stwierdzający przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka,

   • prawomocny wyrok sądu rodzinnego orzekający rozwód lub separację,

   • orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,

   • zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły lub szkoły wyższej

3. w przypadku osób nie będących płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych – zaświadczenie z urzędu skarbowego.

W związku z przyjęciem ustawy konieczne będzie wydanie rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów.

Będzie ono regulowało sposób i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia podatkowego, o którym mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także sposób ustalania faktu posiadania uprawnienia do tego świadczenia oraz wzory wniosków i zaświadczeń.

Podstawa prawna:

• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (sejmowy druk nr 130);

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. 2006 r., Nr 139, poz. 992, ze zm.);

• Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.);

• Ustawa z dnia 5 września 2007 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2007 r., Nr 191, poz. 1361)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl