W postępowaniu nieprocesowym nie można zrzec się roszczenia
W sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, po wydaniu nieprawomocnego postanowienia ustanawiającego służebność, wnioskodawczyni cofnęła wniosek i zrzekła się prawa służebności ustanowionej nieprawomocnym orzeczeniem. Wnioskodawczyni uważała, że ponieważ zrzekła się roszczenia, postępowanie powinno być umorzone, bez względu na stanowisko uczestniczek postępowania, na podstawie art. 201 § 1 k.p.c. Uczestniczki postępowania nie wyraziły zgody na cofnięcie wniosku, a Sąd Rejonowy odmówił umorzenia postępowania. Wnioskodawczyni złożyła apelację, a sprawa na skutek pytania prawnego trafiła do Sądu Najwyższego, który stwierdził, że
Przepis art. 203 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania do cofnięcia wniosku w postępowaniu nieprocesowym.
Sąd Najwyższy przypomniał, że zgodnie z art. 512 § 1 k.p.c. cofnięcie wniosku wszczynającego postępowanie nieprocesowe, po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek uczestnika oświadczenia na piśmie odnoszącego się do istoty wniosku, jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy w wyznaczonym terminie nie sprzeciwili się temu. Odmiennie niż art. 203 § 1 k.p.c., przepis art. 512 § 1 k.p.c. nie przewiduje wyłączenia wymogu braku sprzeciwu pozostałych uczestników na cofniecie wniosku (w postępowaniu procesowym zezwolenia pozwanego na cofnięcie pozwu) w razie zrzeczenia się roszczenia.
Zdaniem Sądu Najwyższego art. 203 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania do cofnięcia wniosku w postępowaniu nieprocesowym. Regulacja prawna zawarta w art. 512 § 1 k.p.c. ma charakter całościowy i wyczerpujący, co wyłącza uzupełniające stosowanie do niej art. 203 § 1 k.p.c. Ponadto w postępowaniu nieprocesowym w zasadzie nie chodzi o ochronę roszczeń, lecz o ukształtowanie stosunków lub o ich ustalenie przez konkretne ustalenie praw poszczególnych uczestników. Nawet w razie rozstrzygania w sprawie o wzajemnych roszczeniach (w sprawie o zniesienie współwłasności lub dział spadku) jej przedmiotem głównym jest ustalenie nowego stanu prawnego. W tym zaś stanie rzeczy, który wyklucza zrzeczenie się roszczenia przez wnioskodawcę cofającego wniosek, nie można odpowiednio stosować art. 203 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy uznał, że do odmiennych wniosków nie może prowadzić nakaz przeciwdziałania przewlekłości postępowania (art. 6 k.p.c.), bowiem nie należy on do reguł wykładni przepisów prawa.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 roku, sygn. akt III CSK 147/11, OSNC 2012/7-8, poz. 96
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?