Sprzedaż nieruchomości, wcześniej wywłaszczonej i zwróconej spadkobiercom.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 8 czerwca 2012 r. nr ILPB2/415-314/12-2/WS, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 8 czerwca 2012 r., skutecznie doręczono dnia 12 czerwca 2012 r., zaś w dniu 18 czerwca 2012 r. (data nadania 14 czerwca 2012 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Ostateczną decyzją starosta działając jako organ wyznaczony do załatwienia sprawy, postanowieniem wojewody z dnia 20 kwietnia 2006 r. na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 136 ust. 3, art. 137 ust. 1, art. 139, art. 140 ust. 1- 4, art. 141 ust. 2 i 4, art. 142, art. 216 ust. 1, art. 217 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.) orzekł:

1. Zwrócić na rzecz p. ? w 1/2 części, p. ? w 1/4 części, p. Wnioskodawczyni w 1/12 części, p. ? w 1/12 części i p. ? w 1/12 części, nieruchomość stanowiącą własność Miasta, zapisaną w księdze wieczystej, prowadzonej przez sąd rejonowy.
2. Zobowiązać do zwrotu na rzecz Miasta należności określonych w art. 140 ust. 1 i ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami odpowiednio: p. ? kwoty 232,27 zł, p. ? kwoty 116,13 zł, p. Wnioskodawczynię kwoty 38,71 zł, p. ? kwoty 38,71 zł i p. ? kwoty 38,71 zł, co stanowi łącznie kwotę 464,53 zł (słownie: czterysta sześćdziesiąt cztery złote 53/100 groszy).
   
   

U podstaw wydanej decyzji legł następujący stan faktyczny:

Nieruchomość ta stanowiła pierwotnie współwłasność p. ? w 1/2 części oraz p. ? i p. ? małż. w 1/2 części została objęta podziałem z urzędu zgodnie z zarządzeniem Prezydenta Miasta z dnia 9 sierpnia 1976 r. w sprawie budownictwa jednorodzinnego. Za ww. nieruchomość przyznano odszkodowanie na rzecz p. ? w kwocie 12 522,00 zł oraz na rzecz p. ? i p. ? małż. w kwocie 15 497,00 zł. Decyzją Zarządu Gospodarki Terenami z dnia 27 listopada 1979 r. zmieniono decyzję z 9 listopada 1979 r. i zgodnie ze złożonym postanowieniem sądu rejonowego z dnia 3 maja 1979 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej p. .. na rzecz p. ?przyznano odszkodowanie w wysokości 12 522,00 zł za przedmiotową nieruchomość p. ?. Następnie decyzją zmieniającą z dnia 21 stycznia 1980 r. Zarząd Gospodarki Terenami przyznał odszkodowanie ostateczne w kwocie 42 642,00 zł obejmujące wartość gruntu w wysokości 6 566 zł, wartość nakładów budowlanych w wysokości 19 448 zł oraz wartość nasadzeń roślinnych w wysokości 16 628 zł.

Wywłaszczenie nastąpiło na podstawie zarządzenia Prezydenta Miasta z dnia 9 sierpnia 1978 r. w sprawie budownictwa jednorodzinnego. Nieruchomość ta stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu i zwrócono ją spadkobiercom pierwotnych właścicieli.

Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielem nieruchomości w drodze spadkobrania po swoim mężu zmarłym dnia 11 września 1988 r.

Pierwotnymi właścicielami nieruchomości byli (?).

(?) zmarła dnia 9 maja 1973 r. i spadek po niej nabyli (?) oraz mąż Wnioskodawczyni.

(?)zmarł 4 marca 1983 r. i spadek po nim nabyli mąż Wnioskodawczyni oraz (?).

W związku ze śmiercią dnia 11 września 1988 r. męża Wnioskodawczyni spadek po nim nabyli: Wnioskodawczyni oraz ich dzieci.

Wnioskodawczyni w dniu 18 lutego 2011 r. sprzedała przysługujący jej udział w ww. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż nabytego przez Wnioskodawczynię udziału w zwróconej nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zwrot, jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym uzyskany przychód ze sprzedaży podlega opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawczyni, sprzedaż nabytego przez Nią udziału w zwróconej nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zwrot nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym uzyskany przychód ze sprzedaży nie podlega opodatkowaniu. Wynika to z faktu, że zwrot nieruchomości lub jej części nie stanowi nabycia, o którym mowa w powołanych przepisach.

Na potwierdzenie własnego stanowiska Wnioskodawczyni zacytowała wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

? jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, dla określenia właściwej podstawy prawnej normującej zasady opodatkowania przychodu (dochodu) uzyskanego z jej zbycia, istotne jest z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalenie daty nabycia nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dnia 18 lutego 2011 r. Zainteresowana sprzedała udział w nieruchomości. Nieruchomość ta - wywłaszczona na podstawie zarządzenia Prezydenta Miasta z dnia 9 sierpnia 1978 r. - ostateczną decyzją starosty z dnia 20 kwietnia 2006 r. została zwrócona spadkobiercom pierwotnych właścicieli, z uwagi na to, iż stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielem nieruchomości w drodze spadkobrania po swoim mężu zmarłym dnia 11 września 1988 r.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna jest więc kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym niezbędne jest ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawczynię udziału we własności nieruchomości, a w konsekwencji rozstrzygnięcie kwestii, czy zwrot nieruchomości przejętej zarządzeniem prezydenta miasta z dnia 9 sierpnia 1978 r., stanowi jej nabycie w myśl powołanego ww. przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości ? w tym przypadku następcy prawnemu poprzedniego właściciela. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

W przedmiotowej sprawie oznacza to, że datą nabycia przez Wnioskodawczynię zwróconej nieruchomości nie jest data zwrotu tej nieruchomości przez Starostę, lecz data nabycia spadku.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Wobec powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym, za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości, uznać należy datę śmierci Jej męża - spadkodawcy, czyli dzień 11 września 1988 r.

Zatem, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem upłynął wskazany w tym przepisie pięcioletni termin. Tym samym sprzedaż ta nie powoduje obowiązku uiszczenia podatku dochodowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.