Czy w związku z tym, świadczenie w miejsce wypełnienia stanowi źródło przychodów dla najemcy, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zmiany sposobu rozliczenia zapłaty zaległości czynszowych.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 2 listopada 2011 r. Nr ITPB1/415-985/11-2/AD wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 8 listopada 2011 r. (data wpływu 14 listopada 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest nieposiadającą osobowości prawnej jednostką organizacyjną działającą w formie jednostki budżetowej powołanej w celu zarządzania mieniem komunalnym - w tym zawierania umów najmu lokali komunalnych. Przedmiotem działania jednostki jest m.in. windykacja należności związanych z używaniem nieruchomości komunalnych. W celu osiągnięcia lepszych efektów windykacyjnych jednostka zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu będą zawierane aneksy do umów najmu zmieniające określony w pierwotnej umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu. Wobec nie wywiązywania się dłużnika ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartej umowy lokalu, zgodnie z art. 453 i 659 kodeksu cywilnego, czynsz - płatność pieniężna zostanie zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Jego przedmiotem będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wnikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z tym, świadczenie w miejsce wypełnienia stanowi źródło przychodów dla najemcy, i co za tym idzie, czy istnieje obowiązek poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazana we wniosku czynność nie stanowi źródła przychodów, zatem nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od osób fizycznych przychodami (....) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast przychodami z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy), są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 659 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju, czyli zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze. Z powyższego wynika, że najemcy mogą zawierać z wynajmującym porozumienia, z których będzie wynikać, że w zamian za używanie lokali będą świadczyć dla wynajmującego różne prace. Innymi słowy czynsz zostanie oznaczony w świadczeniach. Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna - świadczenie zamiast wykonania, którego celem jest wygaśniecie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania - w tym przypadku powstałego z tytułu zaległego czynszu - poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygaśnie, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty, pod warunkiem rzeczywistego wykonania świadczenia przez dłużnika.

Reasumując, zdaniem jednostki w przedstawionym wyżej stanie faktycznym u najemców którzy w związku ?odpracowaniem' zaległego czynszu nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie płatnik nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

godnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w celu wyegzekwowania należności czynszowych Wnioskodawca zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości w opłatach za używanie lokalu. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu zawierane będą aneksy do umów, w których płatność pieniężna zostanie zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Jego przedmiotem będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku zaliczek wnoszonych na poczet opłat za mieszkanie) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania ? poza umową stron ? jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy najemców podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległych opłat czynszowych w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Wnioskodawcy, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a co za tym idzie, Wnioskodawca nie będzie miał ? jako płatnik - obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jednocześnie podkreślić należy, iż nie ma zastosowania w niniejszej sprawie powołany przez Wnioskodawcę art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.