Użytkownik wieczysty nie posiada gruntu "jak właściciel"
Wnioskodawcy wnieśli do sądu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości. Ich poprzednik prawna (spadkodawczyni) najpierw władała tą działką jako użytkownik wieczysty, potem zaś już jako właściciel. Gdyby do okresu posiadania doliczyć ów okres użytkowania wieczystego, spełnione byłyby warunki zasiedzenia. Sąd Rejonowy jednak uznał, że poprzednik prawny wnioskodawców był użytkownikiem wieczystym, a więc nie mógł posiadać gruntu jak właściciel - nie był posiadaczem samoistnym, a jedynie zależnym - i wniosek oddalił. Wnioskodawcy złożyli apelację. Sąd Okręgowy postanowił natomiast zadać Sądowi Najwyższemu pytanie prawne: "Czy do czasu posiadania prowadzącego do nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości dolicza się okres posiadania poprzedników prawnych prowadzący do nabycia w drodze zasiedzenia prawa wieczystego użytkowania nieruchomości w sytuacji, gdy przed upływem okresu zasiedzenia prawa wieczystego użytkowania nieruchomości nastąpiło przekształcenie tego prawa w prawo własności?". W odpowiedzi SN podjął uchwałę:
Do okresu posiadania samoistnego prowadzącego do nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia nie dolicza się okresu posiadania rzeczy jak użytkownik wieczysty.
W uzasadnieniu SN zajął się wpierw charakterem użytkowania wieczystego. Wprowadzone w okresie PRL ze względów ideologicznych, dawało uprawnienia bardzo zbliżone do właścicielskich, z pozostawieniem jednak własności w rękach państwa. Po 1989 roku jego charakter nie uległ zmianie - nadal nie jest to prawo własności.
Do zasiedzenia nieruchomości prowadzi posiadanie samoistne, czyli posiadanie "jak właściciel". Pojawia się pytanie, czy posiadanie w ramach użytkowania wieczystego jest takim posiadaniem "właścicielskim"? Na to pytanie SN odpowiedział przecząco. Samoistne posiadanie nieruchomości w zakresie użytkowania wieczystego to faktyczne wykonywanie władztwa nad nieruchomością, z wolą posiadania jej dla siebie, jednak w zakresie odpowiadającym treści użytkowania wieczystego, a nie własności. Są to bardzo zbliżone, ale jednak różne sposoby posiadania. Konsekwentnie nie można dopuścić - pisze SN - aby posiadanie w zakresie użytkowania wieczystego zostało doliczone do okresu faktycznego wykonywania uprawnień właścicielskich.
Każdy z typów posiadania ma swój specyficzny charakter i jego wykonywanie może prowadzić do nabycia jedynie tego prawa, które jest faktycznie wykonywane. Dlatego posiadanie w ramach użytkowania wieczystego może prowadzić do zasiedzenia użytkowania wieczystego przeciwko poprzedniemu wieczystemu użytkownikowi (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 1975 roku, sygn. akt III CZP 63/75, OSNCP 1976, Nr 12, poz. 259) - ale nie do zasiedzenia własności.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2008 roku, sygn. akt III CZP 68/08
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?