Jak lobbować swoje interesy?

3.3.2006

Blisko 2-letnie prace nad projektem uwieńczone zostały sukcesem. Przyjęta niedawno przez Sejm i zaakceptowana przez Senat ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa określa zasady rejestracji, sprawozdawczości, dodatkowych obowiązków i akredytacji lobbystów. Ponadto wyznaczono w niej dopuszczalne formy oddziaływania na rozstrzygnięcia organów władzy publicznej oraz formy kontroli działalności lobbingowej, a także sancje za wykonywanie działalności lobbingowej z naruszeniem przepisów ustawy.

Ustawa wchodzi w życie 6 miesięcy po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw, tj. 7 marca 2006 r.

Co to jest lobbing?

Ustawa określa zasady wykonywania działalności lobbingowej. Zgodnie z nią, lobbing ("działalność lobbingowa") to działania prowadzone metodami prawnie dozwolonymi, zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa. Stosuje się go w celu uwzględnienia w podejmowanych przezeń rozstrzygnięciach racji i interesów określonych grup społecznych lub zawodowych.

Kto może być zawodowym lobbystą?

Ustawa wprowadza też pojęcie "zawodowej działalności lobbingowej". Oznacza ono lobbowanie na rzecz innych osób za pieniądze. W rozumieniu ustawy zawodową działalnością lobbingową jest bowiem zarobkowa działalność lobbingowa prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tych osób. Zawodowa działalność lobbingowa może być wykonywana przez przedsiębiorcę albo przez osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Podmioty prowadzące taką działalność muszą tylko zgłosić swoje dane do odpowiedniego, jawnego rejestru. Minister Spraw Wewnętrnych i Administracji ma bowiem prowadzić taki rejestr podmiotów wykonujących zawodowo działalność lobbingową, w postaci bazy danych zapisanej na informatycznych nośnikach danych w rozumieniu przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Lobbing mogą także uprawiać organizacje i stowarzyszenia, których celem jest obrona i eksponowanie interesów swoich członków.

Jakie sankcje grożą za zawodowe lobbowanie bez rejestracji?

Za zawodowe lobbowanie bez wpisania do rejestru będzie grozić kara grzywny. Podmiot, który wykonuje czynności wchodzące w zakres zawodowej działalności lobbingowej bez wpisu do rejestru, podlegał będzie karze pieniężnej w wysokości 3-50 tys. zł. Karę tę nakładać ma, w drodze decyzji administracyjnej, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględniany będzie się stopień wpływu lobbysty na określone rozstrzygnięcie organu władzy publicznej dotyczące stanowienia prawa oraz zakres i charakter podjętych przez ten podmiot czynności z zakresu zawodowej działalności lobbingowej. Karę pieniężną będzie można nakładać nawet wielokrotnie, jeżeli czynności z zakresu zawodowej działalności lobbingowej są kontynuowane bez wpisu do rejestru.

Jak będzie przebiegało lobbowanie?

Publikacja projektów

Rząd będzie przygotowywał co najmniej raz na pół roku program prac legislacyjnych dotyczący projektów ustaw, który będzie publikowany na stronach Biuletynu Informacji Publicznej (tj. w Internecie). W programie tym uwzględnia się również fakt rezygnacji z prac nad danym projektem ustawy, z podaniem przyczyn tej rezygnacji.

Podobne programy prac legislacyjnych mają dotyczyć projektów rozporządzeń. Ma je przygotowywać Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie.

Projekty ustaw i rozporządzeń będą udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą ich przekazania do uzgodnień z członkami Rady Ministrów. Podobnie publikowane mają być też wszelkie dokumenty dotyczące prac nad projektem.

Zgłaszanie zainteresowania

Po publikacji każdy będzie mógł zgłosić zainteresowanie (na urzędowym formularzu) pracami nad projektem ustawy lub rozporządzenia - do organu odpowiedzialnego za opracowanie takiego projektu. To zgłoszenie także zostanie zamieszczone w BIP.

Publiczne wysłuchanie

Następnie zgłaszający będzie mógł przedstawić swoją opinię na temat konkretnego projektu (instytucja tzw. publicznego wysłuchania).

Podmiot odpowiedzialny za opracowanie projektu rozporządzenia będzie mógł przeprowadzić wysłuchanie publiczne dotyczące tego projektu. Informacja o terminie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu rozporządzenia podlegać ma udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej co najmniej na 7 dni przed dniem wysłuchania publicznego. Prawo wzięcia udziału w tym wysłuchaniu publicznym będzie miał każdy podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem rozporządzenia co najmniej na 3 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

Wysłuchanie publiczne dotyczące projektu ustawy wniesionego już do Sejmu będzie mogło zostać przeprowadzone na zasadach określonych w regulaminie Sejmu. Wówczas podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem ustawy będzie mógl, na zasadach określonych w regulaminie Sejmu, wziąć udział w wysłuchaniu publicznym dotyczącym tego projektu.

Podstawa prawna: