Obowiązek meldunkowy a przyjęcie dziecka do przedszkola - opinia prawna

Stan faktyczny:

Od kilku lat zamieszkuję z dzieckiem w miejscowości położonej w dużej odległości od miejsca stałego zameldowania. Oboje nie mamy czasowego zameldowania. Chciałam zapisać dziecko do niepublicznego przedszkola i tam zapytano mnie o czasowe zameldowanie dziecka, bo to jest związane z dotacją, jaką przedszkole otrzymuje od miasta. Okazało się, że nie mogę zapisać dziecka, ponieważ nie mieszkamy w okręgu przynależnym do przedszkola. Czy jest jakiś obowiązek czasowego zameldowania? Jeżeli istnieje taki obowiązek, w jaki sposób go dopełnić? Czy do niepublicznego przedszkola również zapisuje się dzieci na zasadzie rejonizacji? Czy przedszkole niepublicznego ma prawo odmówić przyjęcia dziecka?

Opinia prawna:

Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) - dalej ustawa o systemie oświaty;

• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.) - dalej ustawa o ewidencji ludności.

Obowiązek meldunkowy

W pierwszej kolejności należy wskazać na obowiązek meldunkowy wynikający z przepisów ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Zgodnie bowiem z art. 4 w/w ustawy, obowiązek meldunkowy polega na:

• zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;

• wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego;

• zameldowaniu o urodzeniu dziecka;

• zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego;

• zameldowaniu o zgonie osoby.

Osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego.

Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Z kolei pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem (art. 7 ust. 1). Należy jednakże pamiętać, że osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 2 miesiące jest obowiązana zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego. Za okoliczności uzasadniające zameldowanie na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące uważa się w szczególności:

1. wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego;

2. pobyt związany z kształceniem się, leczeniem, wypoczynkiem lub ze względów rodzinnych;

3. odbywanie czynnej służby wojskowej;

4. pobyt w zakładach karnych i poprawczych, aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i zakładach wychowawczych.

Powyższe przesłanki, nie wystarczają jednak do bezkrytycznego przyjęcia oświadczenie osoby zainteresowanej o ich istnieniu. Niniejsze stanowisko zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 1981 r. (SA 314/81), zgodnie z którym o charakterze pobytu w określonej miejscowości decyduje zamiar osoby podlegającej obowiązkowi meldunkowemu, jednakże w razie wątpliwości co do charakteru pobytu organ administracji państwowej nie może ograniczyć się do bezkrytycznego przyjęcia oświadczenia woli takiej osoby co do jej zamiaru. O ocenie charakteru pobytu decyduje bowiem nie tylko werbalna treść oświadczenia woli, lecz również okoliczności faktyczne wskazujące na zamiar rzeczywisty.

Jak wynika z powyższego, skoro już od 3 lat zamieszkuje Pani (wraz z dzieckiem) poza miejscem stałego zameldowania, ma Pani obowiązek zmienić adres stałego meldunku na ten, pod którym aktualnie Pani zamieszkuje wraz z dzieckiem, chyba że zachodzą przesłanki uzasadniające meldunek czasowy.

Jak dopełnić obowiązek meldunkowy

Na podstawie art. 9 w/w ustawy, obowiązku meldunkowego należy dopełnić przedstawiając jednocześnie dowód osobisty, a w uzasadnionych wypadkach również inny dokument potwierdzający tożsamość. Osoba niepełnoletnia nieposiadająca dokumentu stwierdzającego tożsamość przedstawia odpis skrócony aktu urodzenia (tak będzie w przypadku zameldowania dziecka). Za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych (np. za dziecko) obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu (np. rodzic).

Przy zameldowaniu na pobyt stały lub czasowy, trwający ponad 3 miesiące, należy przedstawić potwierdzenie pobytu w lokalu osoby zgłaszającej pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu, oraz, do wglądu, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego podmiotu. Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu może być:

• umowa cywilno-prawna,

• wypis z księgi wieczystej,

• decyzja administracyjna,

• orzeczenie sądu,

• inny dokument poświadczający tytuł prawny do lokalu.

Aby zameldować się w nowym miejscu zamieszkania, w pierwszej kolejności należy wymeldować się z poprzedniego miejsca stałego zameldowania. Zgodnie z art. 11 w/w ustawy, osoba zobowiązana do zameldowania się na pobyt stały przedstawia organowi gminy właściwemu ze względu na nowe miejsce jej pobytu stałego zaświadczenie o wymeldowaniu się z poprzedniego miejsca pobytu stałego oraz zgłasza następujące dane osobowe:

1. nazwisko i imiona;

2. nazwisko rodowe;

3. nazwiska i imiona poprzednie;

4. imiona rodziców;

5. nazwiska rodowe rodziców;

6. stan cywilny;

7. imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe;

8. płeć;

9. datę i miejsce urodzenia;

10. obywatelstwo;

11. numer PESEL

12. dotyczące obowiązku wojskowego, w tym stopień wojskowy, nazwę, serię i numer wojskowego dokumentu osobistego z oznaczeniem wojskowej komendy uzupełnień lub poświadczenie o zgłoszeniu się do rejestracji przedpoborowych;

13. adres poprzedniego miejsca pobytu stałego;

14. adres nowego miejsca pobytu stałego;

15. rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości,

16. o wykształceniu.

W zastępstwie osoby obowiązanej do zameldowania się czynności zgłoszenia danych może dokonać członek rodziny, opiekun ustawowy lub faktyczny albo inna osoba.

Zgodnie z art. 56 w/w ustawy, wykroczenia przeciwko obowiązkowi meldunkowego podlegają przepisom kodeksu wykroczeń.

Zasada rejonizacji a przedszkole niepubliczne

Co do zasady w przypadku przedszkola niepublicznego nie ma zastosowania zasada rejonizacji (obowiązująca w przypadku przedszkola publicznego). Zgodnie z art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie oświaty, placówka niepubliczna działa na podstawie statutu nadanego przez osobę prowadzącą. Statut taki powinien określać:

1. nazwę, typ cel placówki oraz ich zadania;

2. osobę prowadzącą placówkę;

3. organy placówki oraz zakres ich zadań;

4. organizację szkoły lub placówki;

5. prawa i obowiązki pracowników oraz uczniów placówki, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów placówki;

6. sposób uzyskiwania środków finansowych na działalność placówki;

7. zasady przyjmowania uczniów do placówki.

Jak wynika z powyższego, przedszkola niepubliczne nie powinny odmawiać przyjęcia dziecka ze względu na zasadę rejonizacji, jednakże placówki takie mogą ustanowić (w statucie) odrębne zasady przyjmowania.

Dotacja dla niepublicznego przedszkola

Dotacje dla niepublicznego przedszkola są przyznawane na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym niepubliczne przedszkola, w tym specjalne, szkoły podstawowe i gimnazja, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy.

Na podstawie ust. 2c w/w przepisu, jeżeli do przedszkola, o którym mowa w ust. 2b, uczęszcza uczeń niebędący mieszkańcem gminy dotującej to przedszkole, gmina, której mieszkańcem jest ten uczeń, pokrywa koszty dotacji udzielonej zgodnie z ust. 2b.

Jak wynika z powyższego, zapytano Panią o zameldowanie czasowe dziecka prawdopodobnie w celu ustalenia, która gmina w tym przypadku jest zobowiązana do udzielenie dotacji na Pani dziecko. Jeżeli dziecko byłoby zameldowane czasowo na terenie gminy, w której znajduje się przedszkole, do którego uczęszcza, wówczas właśnie ta gmina byłaby zobowiązana do udzielenia dotacji. Jeśli nie byłoby zameldowane czasowo - będzie to gmina stałego zameldowania.

Zespół
e-prawnik.pl