Roszczenie regresowe wspólnika spółki cywilnej

Odpowiedź prawnika: Roszczenie regresowe wspólnika spółki cywilnej

Z przepisów regulujących umowę spółki cywilnej wynika, że za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie (art. 864 kc). Owa solidarność polega na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych. Ta reguła z kolei wynika z art. 366 § 1 kc, odnoszącym się do istoty solidarności.  Z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 listopada 1995r., sygn. I ACr 583/95 wynika, że solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej za długi spółki, wynikające z zobowiązań powstałych w czasie istnienia spółki, nie uchyla fakt jej rozwiązania.

Zasady tej nie można zmienić ani wyłączyć w umowie spółki, możliwe jest natomiast odmienne ukształtowanie odpowiedzialności regresowej. Jeżeli jednak w umowie brak było zastrzeżeń co do zasad, którymi będą się następnie Państwo kierować w zakresie roszczeń regresowych, może Pani już po spełnieniu świadczenia zwrócić się do wspólników o pokrycie tej części należności, która już została spłacona.

Z art. 376 kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Mając więc na uwadze treść powyższego przepisu należy wskazać, że od Pani wspólników może Pani domagać się jedynie tych kwot, które już zostały od Pani wyegzekwowane. Nie jest przy tym możliwe ustalenie w procesie sądowym odpowiedzialności na przyszłość (w oparciu o przepis art. 189 kpc), gdyż odpowiedzialność ta wynika wprost ze wskazanych przepisów prawa. Ponadto, zgodnie z art. 366 par. 2 aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Tymczasem zasady odpowiedzialności solidarnej odnoszą się do świadczeń już spełnionych, zobowiązań przez Panią spłaconych.

Jeżeli natomiast chodzi o ustalenie wartości przedmiotu sporu, to wskazać należy, że w przypadku zobowiązań już uiszczonych podstawą będą kwoty wskazane w zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji, względnie tytułach egzekucyjnych. Jeżeli zaś chodzi o koszty postępowania egzekucyjnego, to zgodnie z ustawą o komornikach sądowych i egzekucji, zostaną one podane dopiero w postanowieniu o zakończeniu postępowania egzekucyjnego, ich wysokość będzie przy tym zależna od wysokości wyegzekwowanych kwot.

Jak podaje Marek Sychowicz w Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom I, Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis „dla dopuszczalności roszczenia regresowego nie ma znaczenia, czy świadczenie spełnione zostało dobrowolnie, czy w drodze egzekucji (…) przy ustalaniu części, jakich od pozostałych dłużników może żądać dłużnik, który spełnił świadczenie, uwzględnia się poza świadczeniem głównym także spełnione świadczenia uboczne”. Ten sam autor wskazuje jednak, że odsetki za opóźnienie i kary umowne mogą być przedmiotem roszczenia regresowego skierowanego tylko do tych dłużników, którzy popadli w opóźnienie w wykonaniu zobowiązania i tylko w wysokości wynikającej z okresu opóźnienia każdego z tych dłużników. „Wszelkie koszty (koszty procesu, postępowania zabezpieczającego, egzekucji) również mogą być objęte roszczeniem regresowym, ale tylko w stosunku do tych dłużników, którzy pozostawali w stanie opóźnienia wykonania zobowiązania w chwili, gdy koszty te powstały. Bez znaczenia jest przy tym, czy dłużnicy ci wiedzieli o postępowaniu, w związku z którym koszty zostały poniesione” podaje w cytowanej publikacji.  

Na zakończenie przypominamy, że Pani wspólnicy nie będą mogli zwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki poprzez powoływanie się na ewentualne zwolnienie w umowie od udziału w stratach spółki. (tak np. Jacek Gudowski w „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom II”, Warszawa 2009, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).

Na stronach naszego serwisu znajdzie Pani wzór pozwu o zapłatę z tytułu roszczenia regresowego dłużników solidarnych.