Umowa najmu zawarta przez kuratora spadku

Pytanie klienta:

""Jakiś czas temu podpisałam umowę najmu lokalu mieszkalnego (na czas nieoznaczony). Wynajmującym był wówczas kurator sądowy sprawujący zarząd nad nieruchomością stanowiąca spadek nieobjęty po osobach zmarłych w czasie II wojny światowej. Kilka dni temu odbyła się rozprawa w sprawie owej nieruchomości. W skutek rozprawy nieruchomość stała się własnością Skarbu Państwa (nie udało się odnaleźć spadkobierców). Moje pytanie brzmi: czy moja umowa najmu zawarta z kuratorem sądowym ma nadal moc prawną po przejściu nieruchomości na skarb państwa i obowiązuje w niezmienionej formie nowego właściciela (gminę)?""

Odpowiedź prawnika:

Kurator spadku zarządza majątkiem spadkowym pod nadzorem sądu spadku, przy czym do sprawowania zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości (art. 667 §2 k.p.c.). Chodzi tu między innymi o art. 936 k.p.c., w myśl którego zarządcy wolno zawierać umowy najmu na czas przyjęty przez zwyczaj miejscowy. Przepisy nie wykluczają zatem zawarcia umowy najmu na czas nieoznaczony, choć w związku z odesłaniem do miejscowego zwyczaju, w konkretnym przypadku może to przekraczać zakres umocowania kuratora.

W literaturze prezentowany jest pogląd, iż kurator spadku to przedstawiciel ustawowy spadkobierców (K. Korzan, Stanowisko prawne syndyka masy upadłości i jego kwalifikacje, Przegląd Prawa Handlowego z 1998, nr 5, por. też wyrok Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 1956 r., sygn. akt III CR 566/56, w którym sąd uznał, że wyrok wydany przeciw kuratorowi jest skuteczny wobec spadkobierców). Przedstawicielstwo polega na podejmowaniu działań w imieniu reprezentowanego i na jego rachunek (art. 95 §2 k.c.). Umowa najmu zawarta przez kuratora spadku wiąże więc spadkobiercę, przy czym to on jest podmiotem wszystkich praw i obowiązków wynikających z niej. W szczególności ma obowiązek wydania wynajętego przedmiotu, ma roszczenie o zapłatę czynszu. Może też umowę wypowiedzieć.