Wynagrodzenie członka zarządu i prokurenta a ZUS

Odpowiedź prawnika: Wynagrodzenie członka zarządu i prokurenta a ZUS

Członek zarządu może wykonywać swoją funkcję nieodpłatnie lub odpłatnie. W przypadku odpłatnego wykonywania zadań członka zarządu na ogół dochodzi do zawarcia umowy zlecenia lub kontraktu menedżerskiego; praktyka dopuszcza również zawarcie z członkiem zarządu umowy o pracę. Jednakże to ostatnie rozwiązanie jest przez niektórych przedstawicieli nauki prawa kwestionowane z uwagi na brak podporządkowania członka zarządu, szczególnie jeśli jest on jednocześnie udziałowcem spółki. Zarówno w przypadku umowy zlecenia, kontraktu menedżerskiego czy umowy o pracę wynagrodzenie podlega oskładkowaniu. Dopuszcza się również przy sprawowaniu funkcji przez członka zarządu bez żadnej umowy wypłacanie wynagrodzenia ustalonego w uchwale o powołaniu członka zarządu. Wówczas wynagrodzenie członka zarządu (ustalane z reguły w akcie powołania) jest wynagrodzeniem stanowiącym przychód z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 7  ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tak M. Rodzynkiewicz. Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II).

Przy takim sposobie ustalenia wynagrodzenia dla członka zarządu pojawia się czasem problem interpretacji stosunku prawnego łączącego członka zarządu ze spółką. Należy bowiem pamiętać, iż wiele umów może być zawartych w sposób dorozumiany. Wiele więc zależy od tego, czy i jaki węzeł obligacyjny (np. umowa zlecenia) powstanie miedzy członkiem zarządu a spółką. W sytuacji, gdy nie można przyjąć, iż członek zarządu zawarł umowę (np. zlecenia), która stanowiłaby tytuł obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, nie jest wykluczone uznanie, iż wynagrodzenie ustalone w samej uchwale wspólników nie podlega oskładkowaniu.

Naszym zdaniem w takim przypadku "pełnienie funkcji zarządu" należy interpretować bardzo ściśle (może tu chodzić np. o pewne narady, udział w powiedzeniach zarządu, reprezentowanie spółki) i nie mogą to być prace wykonywane na rzecz spółki, które świadczone są zwykle na podstawie innych umów cywilnoprawnych czy umowy o pracę - w takim bowiem przypadku należałoby uznać, iż taka inna umowa została zawarta w sposób dorozumiany.

Sama prokura stanowi jedynie umocowanie do podejmowania czynności prawnych w imieniu i na rzecz podmiotu reprezentowanego. Nie stanowi natomiast źródła obowiązku do podejmowania tych czynności, który byłby skorelowany z wynagrodzeniem. Dlatego - naszym zdaniem - w przypadku prokurenta, który ma obowiązek wykonywać czynności za które przysługuje mu wynagrodzenie, będziemy mieć do czynienia z umową zlecenia albo inną umową o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia - a taka umowa podlega oskładkowaniu.