3.9.2007
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Czego dotyczy ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych?
Od 21 września 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Na mocy tej ustawy ofiary niektórych przestępstw lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty leczenia oraz koszty pogrzebu, będące skutkiem popełnienia przestępstwa. Przepisy ustawy mają zastosowanie do przestępstw popełnionych od dnia wejścia w życie ustawy.
Została ona wprowadzona, gdyż wielu sprawców przestępstw pozostaje nieznanych i często sprawcy nie są w stanie zrekompensować wyrządzonych ofierze przestępstwa szkód i strat. Nawet więc wtedy, gdy na rzecz ofiary orzeczono obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo zasądzono odszkodowanie od sprawcy przestępstwa, wyegzekwowanie tych świadczeń jest często w praktyce niemożliwe.
Ustawa określa zasady i tryb przyznawania kompensaty oraz warunki współpracy organów w Rzeczypospolitej Polskiej z organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej właściwymi w sprawach postępowania o uzyskanie tego świadczenia.
Jaka jest wysokość kompensaty?
Kompensata to świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Kompensata może być przyznana w kwocie pokrywającej wyłącznie:
- utracone zarobki lub inne środki utrzymania,
- koszty leczenia,
- koszty pogrzebu
- będące skutkiem popełnienia przestępstwa przestępstwa umyślnego, popełnionego z użyciem przemocy. Wysokość kompensaty nie może przy tym przekroczyć 12.000 zł.
Kto jest uprawniony do kompensaty?
Osobą uprawnioną do jej uzyskania jest:
- ofiara - czyli osoba fizyczna, która na skutek przestępstwa umyślnego, popełnionego z użyciem przemocy, poniosła śmierć albo doznała naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia określonych w art. 156 § 1 i art.
157 § 1 Kodeksu karnego, tj. ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia czy innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, albo naruszenia czynności narządu ciała lub innego rozstroju zdrowia.
- lub osoba dla niej najbliższa - tzn. małżonek lub osoba pozostająca z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępny (tj. rodzic, dziadek, babcia, pradziadek, prababcia itd.), zstępny (tj. dziecko, wnuk itd.), osoba pozostająca w stosunku przysposobienia (potocznie: adopcji), jeśli w czasie popełnienia przestępstwa osoby te pozostawały na utrzymaniu ofiary, która poniosła śmierć na skutek przestępstwa.
Kiedy przysługuje kompensata?
Kompensatę przyznaje się, jeżeli przestępstwo zostało popełnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na szkodę osoby mającej obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Kompensatę przyznaje się jedynie wówczas i w takiej wysokości, w jakiej osoba uprawniona nie może uzyskać pokrycia utraconych zarobków, innych środków utrzymania lub kosztów leczenia czy pogrzebu od sprawcy lub sprawców przestępstwa, z tytułu ubezpieczenia, ze środków pomocy społecznej albo z innego źródła lub tytułu, niezależnie od tego, czy sprawca lub sprawcy przestępstwa zostali wykryci, oskarżeni lub skazani. Kompensata państwowa nie ma - co do swej istoty - zastępować restytucji i odszkodowania ze strony sprawcy przestępstwa. Przede wszystkim bowiem to on powinien zadośćuczynić za szkody i cierpienia zadane ofierze. Ingerencja państwa powinna nastąpić jedynie wówczas, gdy osoba pokrzywdzona przestępstwem nie może otrzymać jakichkolwiek środków od sprawcy ani z żadnego innego źródła (ubezpieczenie, pomoc socjalna itp.). Kompensata państwowa ma więc charakter subsydiarny i wyrównuje, w całości lub w części, te straty materialne ofiary, które w żaden inny sposób nie mogą zostać pokryte.
Potrzebujesz porady prawnej?
Państwowe kompensaty dla ofiar przestępstw mają zostać ograniczone czasowo
Czego dotyczy projekt?Do Sejmu trafił niedawno rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Projekt nowelizacji dostosowuje prawo polskie do rozwiązań unijnych. Projekt ten dotyczy mianowicie implementacji dyrektywy (...)
Projekt o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się projekt ustawy o kompensacie ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Jak czytamy w jego uzasadnieniu państwowa kompensacja przysługująca ofiarom przestępstw funkcjonuje na świecie już od 1964 r. Większość państw Europy Zachodniej (...)
Kompensata dla ofiar przestępstw
21 września 2005 r. wchodzi w życie ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Przez kompensatę należy rozumieć świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Czego dotyczy nowa ustawa? Akt ten (...)
Państwowa kompensata dla ofiar wszystkich przestępstw
Kiedy wejdą w życie zmiany przepisów dotyczących ofiar przestępstw?Ustawa z dnia 3 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych wejdzie w życie 12 czerwca 2009 r.Czego dotyczą zmiany?Nowelizacja dotyczy zlikwidowania dotychczasowego (...)
Obowiązkowe kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 lipca 2020 r. wydał wyrok w sprawie C-129/19 - Presidenza del Consiglio dei Ministri przeciwko BV dotyczący przestrzeni wolności oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Wynika z niego, iż państwa członkowskie powinny przyznać kompensatę każdej (...)
Kompensaty dla ofiar przestępstw
Jakie przepisy mogą zainteresować ofiary przestępstw? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz propozycją rządową zajmie się Sejm.Na (...)
Czy kompensata dla ofiar przestępstw podlega opodatkowaniu PIT?
Wielu podatników, którzy otrzymali kompensatę na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, ma dylemat, czy kompensata ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (...)
Jakie zmiany czekają sądownictwo?
Prezydent Aleksander Kwaśniewski już podpisał pięć ustaw wprowadzających zmiany w prawie karnym i wymiarze sprawiedliwości. Przewidują one m.in. surowsze kary za pedofilię oraz rekompensaty z budżetu państwa dla ofiar przestępstw. (...)Będzie państwowa kompensata przysługująca ofiarom (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca (...)
Odszkodowanie dla ofiar przestępstw
Ofierze przestępstwa, która nie otrzymała żadnego odszkodowania, od jutra przysługuje kompensata z budżetu państwa Ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw (Dz. U. nr 169, poz. 1415) obowiązuje od 21 września. Dzięki niej na pieniądze mogą liczyć (...)
Europejski nakaz ochrony "przypilnuje" sprawców przestępstwa
Ofiara przestępstwa będzie chroniona nie tylko na terenie Polski, lecz również wtedy, gdy opuści granice naszego kraju - czytamy na łamach Rzeczpospolitej. Ministerstwo sprawiedliwości pracuje nad przepisami o europejskim nakazie ochrony (ENO). Dokument, który ma być gotowy już (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Kto będzie przyznawał pomoc ofiarom przestępstw?
Osobom poszkodowanym w wyniku przestępstwa będą przyznawali pomoc państwową prezesi sądów. Ta propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości ma uprościć procedurę i przyspieszyć wypłacanie pieniędzy (...)Poszkodowany musi złożyć wniosek o przyznanie kompensaty w ciągu dwóch lat od dokonania (...)
Seminarium z okazji Dnia Ofiar Przestępstw nt. „Naprawienie szkody pokrzywdzonemu”
Na mocy ustawy z 14 lutego 2003 r. Sejm RP ustanowił dzień 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw. W ten sposób Polska dołączyła do krajów Europy Zachodniej zgrupowanych w Europejskim Forum Służb dla Ofiar Przestępstw, które zainicjowało tego rodzaju akcję. Ustanowienie Dnia, a następnie Tygodnia (...)
Kto może złożyć wniosek o naprawienie szkody w postępowaniu karnym?
Oskarżyciel publiczny i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w apelacji od wyroku sądu rejonowego zarzucili orzeczeniu obrazę prawa materialnego - art. 46 § 1 k.k. przez nieorzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia wniosków przez osoby najbliższe, (...)
Organizacje pozarządowe nie pomagają ofiarom
Pieniądze przyznawane przez sądy ofiarom przestępstw w większości trafiają na konta osób pracujących w organizacjach pozarządowych - donosi Dziennik Polski. Dla ofiar przestępców zostaje niewiele. Z kontroli Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w 2009 roku aż 82 proc. (...)
Kogo wspiera Fundusz Sprawiedliwości?
Fundusz Sprawiedliwości wspiera wszystkie osoby pokrzywdzone przestępstwem, osoby im najbliższe oraz świadków przestępstw. Świadczy też pomoc postpenitencjarną. Fundusz Sprawiedliwości - czyli co? Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej zwany dalej Funduszem (...)
Lepsze gwarancje procesowe dla pokrzywdzonych
Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Doprecyzowano i uściślono w nim przepisy dotyczące gwarancji procesowych, (...)
Europejski nakaz ochrony "przypilnuje" sprawców przestępstwa
Ofiara przestępstwa będzie chroniona nie tylko na terenie Polski, lecz również wtedy, gdy opuści granice naszego kraju - czytamy na łamach Rzeczpospolitej. Ministerstwo sprawiedliwości pracuje nad przepisami o europejskim nakazie ochrony (ENO). Dokument, który ma być gotowy już (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Kompensaty dla ofiar przestępstw
Jakie przepisy mogą zainteresować ofiary przestępstw? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz propozycją rządową zajmie się Sejm.Na (...)
Kompensata dla ofiar przestępstw
21 września 2005 r. wchodzi w życie ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Przez kompensatę należy rozumieć świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Czego dotyczy nowa ustawa? Akt ten (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca (...)
Obowiązkowe kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 lipca 2020 r. wydał wyrok w sprawie C-129/19 - Presidenza del Consiglio dei Ministri przeciwko BV dotyczący przestrzeni wolności oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Wynika z niego, iż państwa członkowskie powinny przyznać kompensatę każdej (...)
Kto będzie przyznawał pomoc ofiarom przestępstw?
Osobom poszkodowanym w wyniku przestępstwa będą przyznawali pomoc państwową prezesi sądów. Ta propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości ma uprościć procedurę i przyspieszyć wypłacanie pieniędzy (...)Poszkodowany musi złożyć wniosek o przyznanie kompensaty w ciągu dwóch lat od dokonania (...)
Seminarium z okazji Dnia Ofiar Przestępstw nt. „Naprawienie szkody pokrzywdzonemu”
Na mocy ustawy z 14 lutego 2003 r. Sejm RP ustanowił dzień 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw. W ten sposób Polska dołączyła do krajów Europy Zachodniej zgrupowanych w Europejskim Forum Służb dla Ofiar Przestępstw, które zainicjowało tego rodzaju akcję. Ustanowienie Dnia, a następnie Tygodnia (...)
Kto może złożyć wniosek o naprawienie szkody w postępowaniu karnym?
Oskarżyciel publiczny i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w apelacji od wyroku sądu rejonowego zarzucili orzeczeniu obrazę prawa materialnego - art. 46 § 1 k.k. przez nieorzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia wniosków przez osoby najbliższe, (...)
Organizacje pozarządowe nie pomagają ofiarom
Pieniądze przyznawane przez sądy ofiarom przestępstw w większości trafiają na konta osób pracujących w organizacjach pozarządowych - donosi Dziennik Polski. Dla ofiar przestępców zostaje niewiele. Z kontroli Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w 2009 roku aż 82 proc. (...)
Kogo wspiera Fundusz Sprawiedliwości?
Fundusz Sprawiedliwości wspiera wszystkie osoby pokrzywdzone przestępstwem, osoby im najbliższe oraz świadków przestępstw. Świadczy też pomoc postpenitencjarną. Fundusz Sprawiedliwości - czyli co? Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej zwany dalej Funduszem (...)
Lepsze gwarancje procesowe dla pokrzywdzonych
Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Doprecyzowano i uściślono w nim przepisy dotyczące gwarancji procesowych, (...)
Duża pomoc dla ofiar przestępstw
Ponad 352 mln zł na pomoc dla ofiar przestępstw Do setek tysięcy Polaków pokrzywdzonych przestępstwem trafi pomoc na niespotykaną do tej pory skalę. Dzięki wielkiemu programowi Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości, potrzebujący otrzymają wsparcie (...)
Odszkodowanie dla ofiar przestępstw
Ofierze przestępstwa, która nie otrzymała żadnego odszkodowania, od jutra przysługuje kompensata z budżetu państwa Ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw (Dz. U. nr 169, poz. 1415) obowiązuje od 21 września. Dzięki niej na pieniądze mogą liczyć (...)
Czy wniosek o przyznanie rekompenstaty od SP powinien być opłacony?
Czy ofiara przestępstwa, która ubiega się o kompensatę od państwa, bo nie może jej otrzymać od sprawcy przestępstwa ani z innych źródeł, musi uiścić od wniosku o taką pomoc opłatę sądową? (...)O przyznaniu kompensaty (nie może przekraczać 12 tys. zł) rozstrzyga sąd rejonowy cywilny. (...)
Kiedy małoletnia ofiara przestępstwa będzie mogła żądać naprawienia szkody?
Osoby, które były w dzieciństwie ofiarami przestępstw, będą miały więcej czasu, aby dochodzić naprawienia szkód (...)Co jednak ważne, przedawnienie roszczeń małoletniego o naprawę szkody, która była następstwem uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, nie może skończyć się (...)
Dziecko zeznaje przed sądem tylko raz
Ofiary przestępstw na tle seksualnym, będące dziećmi, zeznają przed sądem tylko raz. To, co mówią, może być nagrywane. Zmieniona 3 czerwca przez Sejm procedura karna właśnie wchodzi w życie (Dz. U. 141, poz. 1181). Nowela chroni prawa małoletnich (do piętnastego roku życia), którzy dotknięci (...)
Ofiary przestępstw mogą brać udział w ściganiu, oskarżeniu i osądzeniu sprawcy - donosi dzisiejsza Rzeczpospolita. Pokrzywdzony musi być np. poinformowany przez policję czy prokuraturę o wszczęciu, odmowie lub umorzeniu śledztwa. Może również złożyć zażalenie na postanowienie (...)
