Najniższa i najwyższa renta z tytułu niezdolności do pracy

Czy ubezpieczony musi płacić zawsze składki?

W trakcie podlegania ubezpieczeniu uwzględnia się zarówno okresy składkowe jak i okresy gdzie taka składka nie jest opłacana. Jednakże okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać jednej trzeciej składkowych. Szeroko ujmując okresem składkowym jest czas aktywności zawodowej natomiast nieskładkowymi najszerzej ujmując są okresy pobierania jakichkolwiek świadczeń.

Jak zatem ustawa określa ryzyko niezdolności do pracy?

Podmiotowo można powiedzieć, że osobą niezdolną do pracy jest taka, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej. Powodem jest utrata sprawności organizmu, która nie rokuje możliwości jej odzyskania po przekwalifikowaniu. Poziom kwalifikacji ma znaczenie dla oceny czy takowa niezdolność jest całkowita czy częściowa. Niezdolny całkowicie jest ten kto nie może wykonywać żadnej pracy, za niezdolnego częściowo należy uznać osobę, która utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji.

Duże znaczenie ma też stopień naruszenia oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy. Oceny niezdolności dokonuje lekarz orzecznik. Orzeczenie lekarza orzecznika stanowi podstawę dla organu rentowego do obliczenia wysokości świadczenia.

Jak oblicza się wysokość świadczenia oraz jaka jest gwarantowana jego najniższa i najwyższa wysokość?

Podstawę wymiaru renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki w okresie 10 kolejnych lat z wybranych 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o rentę. W celu ustalenia podstawy wymiaru do renty oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek w okresie każdego roku z wybranych lat przez ubezpieczonego. Oblicza się stosunek każdej z tych sum do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia wyrażając to w procentach. Średnia arytmetyczna tych procentów stanowić będzie zatem wysokość podstawy wymiaru renty. Następnie tak wyrażoną podstawę wymiaru należy pomnożyć przez kwotę bazową. Powstaje pytanie co należy uczynić gdy osoba ubezpieczona nie posiada 10 letniego okresu ubezpieczenia.Ustawa łagodzi to zagadnienie poprzez skrócenie okresów podlegania ubezpieczeniu w stosunku do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy i tak 1 rok podlegania ubezpieczeniu gdy osoba nie przekroczyła 20 lat, 2 lata w przedziale wieku 20-22 lata, 3 lata w przedziale 22-25, 4 lata w przedziale 25-30 i 5 lat gdy niezdolność powstała w wieku powyżej 30 roku życia. Okres ten musi przypadać w czasie ostatnich 10 lat przed zgłoszeniem wniosku. Podstawą wymiaru renty stanowić będzie tu okres rzeczywistego podlegania ubezpieczeniu nie mniejszy niż 1 rok.

Jak oblicza się kwotę bazową?

Stanowi ona 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszona o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z zamieszczonymi wskaźnikami przez ZUS przeciętne wynagrodzenie w 2003 roku wynosiło 2201,41zł. Od 1 marca 2004 roku została ustalona na poziomie 1829,24 zł.

Wysokość składki na ubezpieczenie rentowe jest ustalone na poziomie 13% podstawy wymiaru składki, przy czym w marcu 2004 r. składka ta nie mogła być niższa niż 177,05 zł. Wynikałoby z tego, że składka mogłaby rosnąć w nieskończoność w zależności od osiąganego wynagrodzenia. W 2005 roku kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie rentowe wynosi 13% z sumy 72 690 zł. Kwota ta będzie miała zasadnicze znaczenie dla wyliczenia, ile będzie wynosiła maksymalna wysokość świadczenia rentowego. Jeżeli takiej podstawy nie można ustalić, ustala się prawo do świadczeń w wysokości najniższej renty. Komunikat ZUS podaje wysokość takiej renty minimalnej. Od 1 marca 2004 roku najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosić będzie 562,58 zł, natomiast z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 432,74 zł. Zatem mimo nie spełniania jakiejkolwiek z przesłanek prócz podlegania ubezpieczeniu minimum 1 rok, renta zostanie ustalona na poziomie renty minimalnej.

Pamiętaj, że:

• Jeśli podstawą do ustalenia renty z tytułu niezdolności do pracy był wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, wartość renty stanowi 80% podstawy jej wymiaru dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, a 60% podstawy wymiaru dla osoby częściowo niezdolnej do pracy. Przy czym najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 675,10 zł a gdy niezdolność jest tylko częściowa wtedy wysokość jej została ustalona na poziomie 519, 29 zł.

Zespół
e-prawnik.pl