Ostateczność decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego – opinia prawna

Stan faktyczny

Uzyskałem decyzję o lokalizacji inwestycji publicznego. Został w nim określony czternastodniowy termin na składanie odwołań. Minęło 25 dni od daty wydania decyzji. Żadna ze stron nie wniosła odwołania. Czy w celu dalszego posługiwania się decyzją jestem zobowiązany do uzyskania klauzuli ostateczności na decyzji od organu ją wydającego? Czy istnieje możliwość uznania ostateczności "Decyzji o pozwoleniu na budowę", przed upływem określonego w decyzji terminu 14 dni na odwołanie stron, w przypadku złożenia przez strony postępowania oświadczenia o nie wnoszenia odwołania w terminie 14 dni.

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

• Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118),

• Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, po. 1071).

Przystępując do rozważań przedstawionego w zapytaniu zagadnienia prawnego należy stwierdzić, iż co do zasady, decyzje administracyjne podlegają wykonaniu wyłącznie wówczas, gdy staną się ostateczne. Jak stanowi art. 16 kodeksu postępowania administracyjnego, za ostateczne uważane są takie decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji. Zgodnie z konstytucyjną zasadą, postępowania administracyjne są dwuinstancyjne i wyłącznie wyjątkowo dopuszczalne jest, aby od decyzji nie było możliwości wniesienia odwołania do organu wyższego stopnia. Zawsze jednak wówczas strona ma możliwość wystąpienia z wnioskiem o ponowne rozparzenie jej sprawy.

Odwołania od decyzji wydanych w pierwszej instancji, zgodnie z art. 129 kpa, wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Termin, w ciągu którego strona może wnieść odwołanie wynosi 14 dni i, co należy podkreślić, biegnie od dnia doręczenia decyzji stronie. Nie ma przy tym znaczenia data, kiedy decyzja została wydana. Miarodajnym jest moment doręczenia decyzji stronie, a nie data jej wydania. Może bowiem zdarzyć się tak, że z różnych względów decyzja nie będzie mogła zostać doręczona którejś ze stron postępowania, pomimo tego, że od chwili jej wydania upłynie nawet znaczny okres czasu.

Wówczas nawet termin do wniesienia odwołania nie rozpocznie swojego biegu. Ponadto podkreślić należy, iż nawet doręczenie decyzji jednej, spośród kilku stron postępowania i bezskuteczny w stosunku do niej upływ terminu do wniesienia odwołania, nie skutkuje tym, że decyzja stanie się ostateczna. Taki przymiot decyzja uzyska dopiero wówczas, gdy termin do wniesienia odwołania upłynie w odniesieniu do wszystkich stron danego postępowania administracyjnego. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż nawet upływ 25 dni od dnia wydania decyzji nie daje jeszcze dostatecznych podstaw do tego, aby uznać, że żadna ze stron postępowania nie wniosła odwołania. Ostateczność decyzji administracyjnej może ustalić jedynie organ wydający tę decyzję, jeżeli posiada dowody doręczenia wszystkim stronom postępowania. Dlatego też w celu ustalenia, czy decyzja nabrała już przymiotu ostateczności, należy z pytaniem zwrócić się do organu wydającego decyzję. Gdy okaże się już, że decyzja stała się ostateczna, należy wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie ostateczności decyzji. W tym celu należy do wniosku dołączyć oryginał wydanej decyzji, na którym organ uczyni wzmiankę, że decyzja stała jest ostateczna.

W tym miejscu należy jeszcze wskazać, iż chociaż istnieje potencjalna możliwość wykonania decyzji administracyjnej przed tym jak stanie się ostateczna, jednak wydaje się, iż w przedmiotowej sprawie nie może znaleźć zastosowania. Otóż zgodnie z art. 130 §4 kpc decyzja administracyjna podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania także wówczas, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu, w sytuacji gdy w sprawie występuje wielość stron, strona uprawniona nie może podjąć dobrowolnego wykonania decyzji, jeżeli realizacja przez nią uprawnienia może wpływać na interesy prawne pozostałych stron. Dobrowolne wykonanie decyzji nieostatecznej dopuszczalne jest zatem tylko, gdy w sprawie występuje jedna strona, a decyzja jest zgodna z jej żądaniem oraz gdy w sprawie występuje wielość stron, a ich interesy prawne nie są sporne i decyzja jest zgodna z ich żądaniem, nie naruszając interesów prawnych osób trzecich (B. Adamiak, J. Borkowski; Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa 2006, CH Beck). Ze względu na możliwą sprzeczność interesu inwestora i innych stron postępowania lub możliwość naruszenia interesów prawnych osób trzecich w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego, wydaje się, iż wcześniejsze wykonanie decyzji na podstawie 130 §4, nie jest możliwe.

Zatem, mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż inwestor może kontynuować proces inwestycyjny dopiero wówczas, gdy decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego stanie się ostateczna. Gdy tak się już stanie, inwestor winien wystąpić o stwierdzenie na dokumencie decyzji ostateczności decyzji i dopiero wówczas może przystąpić do kolejnego etapu – uzyskania pozwolenia na budowę.

Także i na tym etapie procesu inwestycyjnego inwestor musi czekać, aż decyzja stanie się ostateczna. Jak stanowi bowiem art. 28 prawa budowlanego, roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29 i art. 30. Jeżeli więc zamierzona inwestycja nie mieści się w żadnym z wyłączeń, o których mowa w art. 29 i 30 prawa budowlanego, rozpoczęcie robót budowlanych będzie mogło nastąpić dopiero wówczas, gdy decyzja o pozwoleniu na budowę stanie się ostateczna. Bez znaczenia przy tym pozostaje wola stron, co do zaskarżania decyzji o pozwoleniu na budowę. Choć zgodnie z zasadą pełnej rozporządzalności strony, strona postępowania może zrzec się prawa do złożenia odwołania. Jednak zrzeczenie się jako czynność prawna strony może być przez nią cofnięta do końca upływu terminu do wniesienia odwołania. Cofnięcie zrzeczenia może nastąpić właśnie poprzez złożenie odwołania. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa zaskarżenia nie pozbawia bowiem strony prawa do zaskarżenia decyzji i może zostać przez nią cofnięte. Z tej racji zrzeczenie się przez stronę lub przez wszystkie strony postępowania z prawa do wniesienia odwołania nie prowadzi do nadania decyzji waloru ostateczności. (B. Adamiak, J. Borkowski; Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Warszawa 2006, CH Beck). Wola strony nie ma żadnego znaczenia prawnego dla ustalenia czy decyzja stała się ostateczna czy też nie.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż w celu dalszego legitymowania się w procesie inwestycyjnym decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego niezbędne jest zaopatrzenie jej w stwierdzenie ostateczności decyzji. Ponadto zarówno w przypadku tej, jak i decyzji o pozwoleniu na budowę, bez znaczenia prawnego pozostaje wola stron co do zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, gdyż i tak aż do upływu terminu
do zaskarżenia decyzji, strony mogą cofnąć złożone wcześniej oświadczenie składając środek odwoławczy. Zrzeczenie się prawa do zaskarżenia decyzji nie wpływa na nadanie decyzji cechy ostateczności.

Zespół
e-prawnik.pl