Komu przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?

Jaka pomoc finansowa przysługuje osobie niepełnosprawnej według ustawy o świadczeniach rodzinnych?

Od dnia 1 maja 2004 r. obowiązują nowe przepisy w zakresie świadczeń rodzinnych, które regulują m.in. świadczenia przyznawane osobom niepełnosprawnym lub rodzinom, które wychowują niepełnosprawne dziecko. 

Obecnie osoba niepełnosprawna może zostać wsparta zasiłkiem pielęgnacyjnym, a ponadto jeżeli niepełnosprawnym jest dziecko, osoba sprawująca nad nim opiekę może uzyskać świadczenie pielęgnacyjne, a także dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka. W zasadzie jedyną przesłanką uzyskania takich świadczeń jest pozostawanie osoby w stanie niepełnosprawności, który niejako automatycznie pociąga za sobą cięższą sytuację materialną niż u osób całkowicie zdrowych. Osoba niepełnosprawna bowiem wymaga zazwyczaj specjalistycznego leczenia, rehabilitacji, stałej opieki, specjalnego kształcenia, a poza tym nie ma często możliwości samodzielnego podjęcia pracy lub może to zrobić jedynie w ograniczonym zakresie. Wszystkie te elementy przesadzają o tym, że osoba taka ponosi z reguły wyższe koszty swojego utrzymanie przy jednoczesnym braku możliwości zarobkowania w przeciętnie przyjętej wysokości. Oprócz tego fizyczny stan kalectwa niejako obliguje do pomocy takiej osobie zgodnie z zasadami współżycia społecznego.

Kiedy dziecko jest uznane za niepełnosprawne i co oznacza umiarkowany oraz znaczny stopień niepełnosprawności?

Przyjmuje się, że dziecko jest niepełnosprawne, jeżeli nie ukończyło 16 roku życia i ma naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia mu całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne zdrowej osobie w takim samym wieku.
Niepełnosprawność w stopniu znacznym oznacza:

• stan osoby mającej naruszoną sprawność organizmu, przez który jest ona niezdolna do podjęcia zatrudnienia bądź zdolna do wykonywania zatrudnienia jedynie w zakładzie pracy chronionej albo w zakładzie aktywizacji zawodowej; osoba taka wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, przez którą należy rozumieć umiejętność zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się, komunikację i komunikowanie się;

• całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy i samodzielnej egzystencji z powodu naruszenia czynności organizmu, nierokującej możliwości powrotu do pracy po przekwalifikowaniu, orzeczoną przez lekarza – orzecznika ZUS;

• stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania przewidzianych tam świadczeń;

• posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów.

Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym oznacza zaś:

• stan osoby o naruszonej sprawności organizmu, która jest zdolna do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności; osoba taka wymaga częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;

• całkowitą niezdolność do pracy orzeczoną przez lekarza - orzecznika ZUS;

• posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalidów.

Kiedy rodzina niepełnosprawnego dziecka może się starać o dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka?

Warunkiem otrzymania takiego dodatku jest uprawnienie rodziny bądź pełnoletniej osoby uczącej się, która nie pozostaje na utrzymaniu rodziców (rodzice nie żyją albo świadczą na rzecz takiej osoby alimenty) do otrzymania zasiłku rodzinnego.

Zasiłek rodzinny zasadniczo przysługuje, jeżeli miesięczny dochód na osobę w rodzinie, której członkiem jest niepełnosprawne dziecko lub miesięczny dochód niepełnosprawnej osoby uczącej się nie przekracza 583,00 zł. Jeżeli jednak osoba niepełnosprawna pozostaje w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, tj. w domu pomocy społecznej, placówce opiekuńczo – wychowawczej, zakładzie opiekuńczo – leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym, zasiłek rodzinny na taką osobę nie przysługuje, w związku z czym nie przysługuje na nią również dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego. Należy również zauważyć, iż zasiłek rodzinny przysługuje na osobę, która maksymalnie nie ukończyła 24 roku życia.

Celem dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka jest pomoc w chociażby częściowym pokryciu wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka. Dodatek taki przysługuje:

• matce lub ojcu dziecka; także rodzicom „przybranym” tzn. przysposabiającym;

• opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli wystąpił z wnioskiem o jego adopcję;

• opiekunowi prawnemu dziecka;

• pełnoletniej osobie uczącej się, która nie jest utrzymywana przez rodziców, ponieważ oni nie żyją albo ma zasądzone od nich na swoją rzecz alimenty.

Aby jednak otrzymać taki dodatek niepełnosprawne dziecko musi mieścić się w pewnych określonych granicach wiekowych. Zatem dodatek przysługuje dla dziecka w wieku:

• do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;

• powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym bądź o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wysokość takiego dodatku to 50 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia i 70 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Co to jest zasiłek pielęgnacyjny i kiedy przysługuje?

Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem pieniężnym przyznawanym w celu częściowego pokrycia wydatków, wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

• niepełnosprawnemu dziecku (zgodnie z wyżej podaną definicją);

• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej lat 16, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (wg podanej wyżej definicji);

• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (wg definicji), jeżeli niepełnosprawność ta powstała w wieku do 21 roku życia;

• osobie, która ukończyła 75 lat.

Pomimo jednak spełnienia powyższych kryteriów, zasiłek nie będzie przysługiwał, jeżeli:

• osoba niepełnosprawna przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, np. w zakładzie opiekuńczo – leczniczym. Jednakże gdy osoba przebywa poza taka placówką przez co najmniej 14 dni w miesiącu – zasiłek przysługuje;

• niepełnosprawne dziecko przebywa w rodzinie zastępczej;

• osoba niepełnosprawna pobiera dodatek pielęgnacyjny , który przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli została ona uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji albo gdy ukończyła 75 lat.

Zasiłek pielęgnacyjny wypłaca się w wysokości 142,00 zł miesięcznie.

Co to jest świadczenie pielęgnacyjne i kiedy przysługuje?

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem jest to pomoc finansowa udzielana przez państwo osobie, która nie podejmuje albo rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem
o niepełnosprawności (dla dziecka do 16 roku życia) lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (dla dziecka powyżej 16 roku życia). Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

• matce lub ojcu dziecka;

• opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli wystąpił z wnioskiem o jego adopcję;

• opiekunowi prawnemu dziecka.

Świadczenie takie jest formą pomocy materialnej udzielanej rodzinom lub osobom
o niewielkim miesięcznym dochodzie, dla których konieczność rezygnacji z zatrudnienia jest dużym obciążeniem finansowym. Z tego też powodu świadczenie opiekuńcze przysługuje, jeżeli miesięczny dochód na jednego członka rodziny nie przekracza 583,00 zł.
Świadczenie pielęgnacyjne nie będzie przysługiwało, jeżeli:

• osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;

• osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty socjalnej, emerytury, renty inwalidzkiej lub renty z tytułu niezdolności do pracy;

• dziecko wymagające opieki przebywa, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez co najmniej 5 dni w tygodniu;

• osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 420,00 zł miesięcznie.

Pamiętaj, że:

• Świadczenia dla osoby niepełnosprawnej mogą być realizowane bądź w postaci -- świadczeń opiekuńczych, bądź w postaci dodatku do zasiłku rodzinnego;

• Osoba niepełnosprawna jest uprawniona do otrzymania jedynie zasiłku pielęgnacyjnego, a jeżeli jest pełnoletnią osobą uczącą się w wieku do 24 lat i niepozostajacą na utrzymaniu rodziców także do dodatku do zasiłku rodzinnego, jeżeli spełnia warunki do otrzymania samego zasiłku rodzinnego;

• Zasadniczo dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka, a także świadczenie pielęgnacyjne przysługują osobom, które pełnią rzeczywistą opiekę nad osobą niepełnosprawną;

• Dodatek do zasiłku rodzinnego na niepełnosprawne dziecko przysługuje jedynie wtedy, gdy rodzinie przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego generalnie;

• Do otrzymania zasiłku pielęgnacyjnego uprawniona jest również osoba, która ukończyła 75 lat, jeżeli nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego i nie przebywa stale np. w domu pomocy społecznej;

• Aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne, osoba sprawująca opiekę musi legitymować się miesięcznym dochodem na osobę nieprzekraczającym kwoty, która uprawnia do otrzymania zasiłku rodzinnego, a więc 583 zł.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. 2003 r., Nr 228, poz. 2255),

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 1997 r., Nr 123, poz. 776 ze zmianami);

• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 r., Nr 162, poz. 1118 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl