Jak odzyskać rzecz zatrzymaną przez Policję - opinia prawna

Zatrzymanie rzeczy następuje na podstawie postanowienia prokuratora lub sądu. W uzasadnionych przypadkach, zatrzymania rzeczy może dokonać policja bez postanowienia o zatrzymaniu, jednakże w takim przypadku zatrzymanie rzeczy powinno zostać zatwierdzone przez uprawniony organ (tj. prokuratora lub sąd) w formie postanowienia. W analizowanym stanie faktycznym brak jest informacji, czy zatrzymanie zostało dokonane na podstawie postanowienia prokuratora lub sądu i czy takie postanowienie zostało osobie, u której zatrzymano rzecz, okazane. Jeżeli organ dokonujący zatrzymania (np. Policja) nie okaże postanowienia o zatrzymaniu, zgodnie z art. 217 § 4 k.p.k., osoba, u której dokonano zatrzymania rzeczy ma prawo żądać sporządzenia i doręczenia postanowienia o zatrzymaniu. O uprawnieniu tym należy osobę tę pouczyć.

Na postanowienie o zatrzymaniu rzeczy służy zażalenie. Zgodnie z art. 460 k.p.k., zażalenie należy wnieść w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia lub od jego doręczenia.

Jeżeli więc w analizowanym stanie faktycznym zatrzymanie rzeczy nastąpiło ponad miesiąc temu, należy domniemywać, że termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o zatrzymaniu już upłynął.

Zatrzymanie rzeczy może nastąpić jedynie w zakresie określonym w art. 217 § 1 k.p.k., tj. można zatrzymać rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie lub te, które zostały zajęte w celu zabezpieczenia kar majątkowych, środków karnych o charakterze majątkowym albo roszczeń o naprawienie szkody.

Określenie celu, w jaki zostało dokonane zajęcie rzeczy może nastąpić w oparciu o analizę przestępstwa, w związku z którym dokonano zatrzymania. Jeżeli przestępstwo to związane było z wykorzystaniem informacji zgromadzonych na dysku twardym komputera, zatrzymanie innych rzeczy (tj. obudowy, monitora itp.) nie ma swego uzasadnienia.

Zgodnie z art. 230 kodeksu postępowania karnego, organ dokonujący zatrzymania rzeczy ma obowiązek niezwłocznego zwrotu zatrzymanych przedmiotów, jeżeli okażą się one zbędne dla postępowania karnego. Obowiązkowi zwrotu rzeczy zbędnych nie towarzyszy skonkretyzowane uprawnienie osoby, u której zatrzymano rzeczy, do żądania jej zwrotu. W takim przypadku pozostaje jedynie pisemne żądanie kierowane do organu, który dokonał zatrzymania, zwrotu rzeczy zbędnych dla celów postępowania karnego.

Podsumowanie

Innymi słowy, kodeks postępowania karnego nie wskazuje w jakiej formie ma nastąpić żądanie zwrotu rzeczy. Pozostają więc pisemne żądania kierowane do właściwego organu (prokuratury lub sądu). Z doświadczenia życiowego wynika, że im więcej pism kierowanych do właściwego organu w danej sprawie, tym większe zainteresowanie tego organu zwrotem rzeczy zbędnych. Należy ponadto, wskazać, że zgodnie z utrwalonym w doktrynie poglądem, zwłoka w zwrocie rzeczy uprzednio zatrzymanych w postępowaniu karnym, które następnie okażą się zbędne dla tego postępowania, rodzi uprawnienie po stronie zainteresowanej osoby (tej, której rzeczy zatrzymano) do żądania odszkodowania za powstałą zwłokę w zwrocie rzeczy, na podstawie art. 476 i 480 § 1 kodeksu cywilnego.

W praktyce jednak, zatrzymanie rzeczy następuje po wydaniu stosownego postanowienia przez prokuratora lub sąd. W takiej sytuacji, nie można domagać się zwrotu zatrzymanych przedmiotów, dopóki stanowią one dowód w sprawie i są niezbędne dla toczącego się postępowania. Nie może być wówczas także mowy o roszczeniach odszkodowawczych.