Zakładanie firmy w tzw. jednym okienku

Na czym polega "jedno okienko"?

Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uprościła zakładanie działalności gospodarczej poprzez wprowadzenie od dnia 31 marca 2009 r. tzw. „jednego okienka" jako przejściowej formy rejestracji działalności gospodarczej. Osoba zakładająca nową firmę ma składać wniosek o wpis do poszczególnych rejestrów (gminnej ewidencji, urzędu skarbowego, ZUS jako płatnika, urzędu statystycznego) tylko w urzędzie gminy (bądź razem ze zgłoszeniem do KRS - w sądzie rejestrowym).

Oprócz złożenia wniosku dodatkowo samozatrudniający musi jednak zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz złożyć w formie elektronicznej lub pisemnej bezpośrednio do ZUS formularz ZUS ZUA albo ZUS ZZA. Ponadto należy pamiętać o konieczności osobnego zgłaszania w urzędzie skarbowym formy opodatkowania PIT przedsiębiorcy oraz ewentualnej rejestracji w zakresie VAT. 

Kiedy przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą?

Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą już w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Działalność gospodarczą można więc rozpocząć natychmiast po złożeniu w urzędzie gminy wniosku rejestrującego działalność gospodarczą, nie czekając na uzy­skanie z urzędu decyzji o rejestracji natychmiast po złożeniu w dowolnym urzędzie gminy wniosku rejestrującego działalność gospodarczą. Nie dotyczy to jednak przypadków, gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia.

Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi.

 Osoba fizyczna rozpoczynająca działalność gospodarczą składa więc jeden zintegrowany wniosek (EDG-1) o wpis do  ewidencji działalności gospodarczej tylko w urzędzie miasta lub gminy. Wniosek o wpis oraz zmianę wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie podlega już opłacie.

Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku.

W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej, przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej również we właściwym organie ewidencyjnym, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.  

Natomiast spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej

Również od 31 marca 2009 r. obowiązuje rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Wprowadziło ono jednolity formularz zgłoszeniowy dotyczący zakładania firm przez osoby fizyczne (tzw. druk zintegrowany EDG-1). Jest to realizacja zasady „jednego okienka". Przedsiębiorca zamierzający założyć firmę wypełnia obecnie tylko jeden wniosek, zamiast dotychczasowych czterech.

Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej zawiera przede wszystkim: 

• oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada,

• numer NIP przedsiębiorcy, o ile taki posiada,

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej,

• określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),

• wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.

• numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej, o ile przedsiębiorca posiada.

Od wniosków o wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie pobiera się opłat. Wolne od nich jest również wydanie zaświadczenia o wpisie.

W ten sam sposób można także zgłaszać zmiany w działalności firmy. Każda zmiana działalności gospodarczej będzie odnotowywana w tym samym kwestionariuszu, również bez opłat. Zintegrowany wniosek EDG-1 przewidziany jest bowiem dla:

• osoby fizycznej rozpoczynającej działalność gospodarczą (przedsiębiorcy) i

• osoby fizycznej prowadzącej działalność - która dokonuje zmiany danych objętych wpisem, np. w zakresie oznaczenia przedsiębiorcy, PESEL, NIP, oznaczenia miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy oraz zakładu głównego, przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej według PKD, daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, numeru telefonu kontaktowego i adresu poczty elektronicznej, informacji o zawieszeniu działalności.

Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej jest jednocześnie wnioskiem do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym NIP i zgłoszeniem płatnika składek społecznych (ZUS).

Obok tradycyjnego formularza nowe rozporządzenie określa też elektroniczny wzór wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Elektroniczny wzór jest dostępny w specjalnej, ogólnodostępnej bazie - Centralnym Repozytorium Wzorów Pism w Formie Dokumentów Elektronicznych na stronie http://www.crd.gov.pl/. Formularz elektroniczny powinien być dostępny również za pośrednictwem stron internetowej Ministerstwa Gospodarki http://www.mg.gov.pl/ oraz stron internetowych wszystkich urzędów gmin.

Rejestracja w KRS

Obowiązujący od 31 marca 2009 r. system tzw. „jednego okienka" dotyczy nie tylko przedsiębiorców jednoosobowych, ale również podmiotów podlegających rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców (KRS) określają przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego są wpisywane następujące podmioty:

• spółki jawne,

• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,

• spółki partnerskie,

• spółki komandytowe,

• spółki komandytowo-akcyjne,

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

• spółki akcyjne,

• spółki europejskie,

• spółdzielnie,

• przedsiębiorstwa państwowe,

• ,

• przedsiębiorcy określeni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gospodarczej wzakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne ifizyczne, zwane dalej „przedsiębiorcami zagranicznymi",

• towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,

• oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń,

• inne osoby prawne oraz podmioty wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jeżeli wykonują działalność gospodarczą, z wyjątkiem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i kolumny transportu sanitarnego.

Wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 7 dni od daty jego złożenia. Jeśli rozpoznanie wniosku wymaga wezwania do usunięcia przeszkody do dokonania wpisu, wniosek powinien być rozpoznany w ciągu 7 dni od usunięcia przeszkody przez wnioskodawcę, co nie uchybia terminom określonym w przepisach szczególnych. Jeżeli rozpoznanie wniosku wymaga wysłuchania uczestników postępowania albo przeprowadzenia rozprawy, należy rozpoznać go nie później niż w ciągu miesiąca. W przypadku przedsiębiorców będących osobami prawnymi wraz z wnioskiem o wpis lub zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców wnioskodawca ma składać:

1. wniosek o wpis albo zmianę wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON);

2. zgłoszenie płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych;

3. zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne NIP wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego pod rygorem zwrotu wniosku. Trzeba więc wypełnić zgłoszenie identyfikacyjne/aktualizacyjne NIP-2, które należy załączać do wniosku o wpis lub zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców.

W przypadku więc rejestracji spółki handlowej obowiązkiem jest złożenie wszystkich dokumentów w KRS, a nie można już ich składać samodzielnie do wszystkich urzędów z osobna. Sąd rejestrowy natomiast prześle z urzędu ww. wnioski i zgłoszenia do właściwych organów. W terminie 3 dni roboczych od dnia dokonania wpisu prześle je odpowiednio do:

1. urzędu statystycznego województwa, na terenie którego przedsiębiorca ma siedzibę, oraz 

2. wskazanego przez przedsiębiorcę naczelnika urzędu skarbowego 

- wraz z odpisem postanowienia o wpisie i zaświadczeniem o dokonaniu wpisu. 

Po uzyskaniu informacji o nadaniu przedsiębiorcy numeru NIP sąd rejestrowy prześle zaś zgłoszenie płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych do właściwej jednostki terenowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Powyższe zasady nie dotyczą sytuacji, gdy:

1. wnioskodawca składa wniosek w formie elektronicznej; w takim przypadku wnioskodawca wysyła ww. wnioski i zgłoszenia samodzielnie, drogą elektroniczną; 

2. zmiana nie dotyczy danych objętych wpisem do rejestru przedsiębiorców. 

W przypadku gdy przedsiębiorca dołącza ww. wnioski i zgłoszenia do innych organów, do wniosku o pierwszy wpis do rejestru przedsiębiorców winien dołączyć w szczególności umowę spółki oraz dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w których znajduje się jego siedziba. Sąd rejestrowy przesyła do urzędu skarbowego dodatkowy odpis umowy spółki, dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w których znajduje się siedziba, oraz inne dokumenty złożone przez przedsiębiorcę wraz z wnioskiem o wpis lub zmianę wpisu w KRS.

Wniosek o wpis do KRS podlega opłacie sądowej. Wpisy do rejestru podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Wykaz wniosków do KRS i odpowiednich do nich załączników:

Źródło: ww.ms.gov.pl

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2009 r., Nr 18, poz. 97);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, przedłożone przez ministra gospodarki (Dz.U. 2009 r., Nr 50, poz. 399)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl