Czy można zostać likwidatorem spółki bez zawarcia stosownej umowy - opinia prawna

Stan faktyczny

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została postawiona w stan likwidacji uchwałą zgromadzenia wspólników. Uchwała ustanowiła likwidatorów (którzy są jednocześnie udziałowcami spółki) i ich wynagrodzenie miesięczne, ale nie została podpisana z nimi żadna umowa o pracę, ani inna umowa cywilnoprawna. Jest to jakby analogia do bezumownego piastowania funkcji członka zarządu na podstawie samej uchwały wspólników. Czy bezumowne pełnienie funkcji likwidatora jest dopuszczalne? Jeżeli bezumowne pełnienie funkcji likwidatora jest dopuszczalne, to czy taki likwidator może ubiegać się o status bezrobotnego i otrzymywać zasiłek?

Opinia prawna

Stosownie do art. 280 k.s.h. zasadą jest, że do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu. Na fakt, że do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu wskazuje również podobieństwo funkcji likwidatorów i członków zarządu- likwidatorzy w zakresie czynności likwidacyjnych mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki, są powołani w miejsce członków zarządu, prowadzą postępowanie likwidacyjne. Na gruncie przepisów dotyczących członków zarządu panuje niekwestionowany pogląd (por. Kodeks spółek handlowych Komentarz do artykułów 151- 300, t. II, St. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, W-wa 2002, s. 365-366), zgodnie z którym należy odróżnić stosunek łączący członka zarządu ze spółką wynikający z powołania go przez zgromadzenie wspólników (stosunek organizacyjny) od stosunku łączącego członka zarządu ze spółką wynikającego z umowy o pracę, o zarządzanie, czy z innej umowy cywilnoprawnej (stosunek prawny).  Wskazuje na to również pośrednio przepis art. 203 § 1 k.s.h.

Umowy takie są pochodne w stosunku do powołania przez zgromadzenie wspólników i dookreślają zakres uprawnień i obowiązków członka zarządu względem spółki. Do pełnienia obowiązków członka zarządu nie jest jednak konieczne zawarcie z nim jakiejkolwiek umowy. Tak samo, do ustalenia wynagrodzenia członka zarządu z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu nie jest konieczne zawarcie z nim umowy- wystarczające jest określenie przez zgromadzenie wspólników wysokości wynagrodzenia członka zarządu (umowa spółki może przekazać uprawnienia do ustalenia wynagrodzenia innemu organowi- zwykle uprawnienia takie nadaje się radzie nadzorczej spółki, o ile jest ustanowiona).

Wobec powyższego i przy braku szczególnego uregulowania w przepisach dotyczących likwidacji Spółki, likwidatorzy mogą pobierać wynagrodzenie z tytułu pełnionych funkcji na podstawie powołania przez zgromadzenie wspólników (dotyczy to sytuacji przedstawionej w stanie faktycznym; inaczej jest w przypadku powołania likwidatorów przez Sąd- wtedy Sąd może określić ich wynagrodzenie). Do przyznania likwidatorom wynagrodzenia nie jest konieczne zawarcie z nimi umowy o pracę, o zarządzanie, czy innej umowy cywilnoprawnej. Należy jednak mieć na uwadze (dotyczy to również wynagrodzenia członków zarządu), że wynagrodzenie tak ustalone może w konkretnych okolicznościach zostać potraktowane, jako wynagrodzenie wynikające de facto z wykonywanych przez likwidatora obowiązków noszących znamiona umowy o pracę, o zarządzanie albo innej umowy cywilnoprawnej. Dla przykładu, jeśli ustalimy wynagrodzenie dla likwidatora w wysokości X, który będzie świadczył określone usługi (czynności likwidacyjne), to wynagrodzenie takie może być potraktowane, jako wynagrodzenie z tytułu łączącej strony umowy o świadczenie usług, co spowoduje powstanie obowiązku odprowadzenia składek. W praktyce jako przykład pobierania wynagrodzenia członka zarządu (likwidatora) na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników podaje się wyłącznie wynagrodzenie z tytułu udziału w posiedzeniach zarządu (likwidatorów).

Zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prawo do zasiłku przysługuje osobie bezrobotnej. Definicję osoby bezrobotnej zawiera art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy- bezrobotnym jest m.in. obywatel polski poszukujący i podejmujący zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezatrudniony i niewykonujący innej pracy zarobkowej, zdolny i gotowy do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, jeżeli m.in.:

  • nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (art. 2 ust. 1 pkt 2 ppkt f);

  • nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych (art. 2 ust. 1 pkt 2 ppkt h).

Uzupełnieniem definicji bezrobotnego są definicje:

  • zatrudnienia, tj. wykonywania pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą (art. 2 ust. 1 pkt 43);

  • innej pracy zarobkowej, tj. wykonywania pracy lub świadczenia usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych;

  • przychodów, tj. przychodów z tytułu innego niż zasiłek lub inne świadczenie wypłacane z Funduszu Pracy, podlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe definicje należy przyjąć, że likwidator otrzymujący wynagrodzenie wyłącznie na podstawie powołania przez zgromadzenie wspólników spółki z o.o. (na zasadach określonych powyżej) może być uznany za bezrobotnego. Otrzymywanie wynagrodzenia wyłącznie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników (stosunek organizacyjny) nie rodzi stosunku zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej wg definicji wskazanych wyżej. Nie rodzi również obowiązku ubezpieczenia społecznego. Jedynym, ale z praktycznego punktu widzenia istotnym ograniczeniem, jest limit wynagrodzenia, jakie może otrzymać likwidator- zgodnie ze wskazanymi wyżej definicjami nie jest bezrobotnym osoba, która uzyskuje miesięcznie przychód w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. kwotę 449.55 zł- minimalne wynagrodzenie wynosi obecnie 899,10 zł).

Jeżeli wynagrodzenie likwidatora nie przekroczy kwoty 412 zł, to likwidatora będzie można uznać za bezrobotnego, a tym samym uprawnionego do zasiłku po zarejestrowaniu się we właściwym powiatowym urzędzie pracy (oczywiście po spełnieniu przesłanek określonych w art. 71 i 75 ustawy- omawianie ich nie jest jednak przedmiotem porady).


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • marleco 2012-03-11 19:38:43

    Jest jeden właściciel spółki z o.o., pełniący funkcję prezesa zarządu. Nie ma żadnego pełnomocnika. Likwidator ma być powołany uchwałą. Umowa Likwidatora o pracę, to ma być uchwała? Czy poświadczona notarialnie?


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika