Wypowiedzenie umowy najmu lokalu

Odpowiedź prawnika: Wypowiedzenie umowy najmu lokalu

W przedstawionej sytuacji zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 31 poz. 266 z późn. zm.; dalej: ustawa o ochronie lokatorów).

Zgodnie z art. 11 ust. 1. ustawy o ochronie lokatorów, jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz w art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy (art. 21 nie będzie miał znaczenia w przedstawionej sprawie). Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia. Wymóg ten jest bezwzględny, zatem fakt, iż umowa zawiera inne postanowienia nie będzie miało tutaj znaczenia. W każdym wypadku będzie Pan musiał dokonać wypowiedzenia w formie pisemnej.

Przepisy powyższych ustępów wskazują:

2. Nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, jeżeli lokator:

1) pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokalu w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub

2) jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, lub

3) wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pisemnej zgody właściciela, lub

4) używa lokalu, który wymaga opróżnienia w związku z koniecznością rozbiórki lub remontu budynku, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 4.

3. Właściciel lokalu, w którym czynsz jest niższy niż 3 % wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku, może wypowiedzieć stosunek najmu:

1) z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia, z powodu niezamieszkiwania najemcy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy;

2) z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego, osobie, której przysługuje tytuł prawny do innego lokalu położonego w tej samej miejscowości, a lokator może używać tego lokalu, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamiennego.

4. Nie później niż na pół roku naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, o ile zamierza zamieszkać w należącym do niego lokalu, jeżeli lokatorowi przysługuje tytuł do lokalu, w którym może zamieszkać w warunkach takich, jakby otrzymał lokal zamienny, lub jeżeli właściciel dostarczy mu lokal zamienny. W lokalu zamiennym wysokość czynszu i opłat, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, musi uwzględniać stosunek powierzchni i wyposażenia lokalu zamiennego do lokalu zwalnianego.

5. Nie później niż na 3 lata naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny lokatorowi, o ile zamierza zamieszkać w należącym do niego lokalu, a nie dostarcza mu lokalu zamiennego i lokatorowi nie przysługuje prawo do lokalu, o którym mowa w ust. 4

Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 10 ustawy o ochronie lokatorów, z ważnych przyczyn, innych niż określone w ust. 2, właściciel może wytoczyć powództwo o rozwiązanie stosunku prawnego i nakazanie przez sąd opróżnienia lokalu, jeżeli strony nie osiągnęły porozumienia co do warunków i terminu rozwiązania tego stosunku. „Ważne przyczyny” to takie, które leżą po stronie wynajmującego lub lokatora bądź w splocie ich relacji i które w kontekście istniejącego najmu lokalu nie dają szans na rozwiązanie konfliktu interesów w zgodzie z zasadami współżycia społecznego (te ostatnie muszą uwzględniać zarówno usprawiedliwione interesy właściciela, jak i lokatora). Dopiero rozwiązanie najmu czyni zadość tym interesom (por. Myczkowski Lesław, Gola Alfred - Ochrona praw lokatorów. Dodatki mieszkaniowe. Komentarz. Warszawa 2003 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis s. 194).

Ograniczenia wypowiadania umów przewidziane w art. 11 dotyczą przede wszystkim umów zawartych na czas nieoznaczony, ale mogą dotyczyć także umów terminowych. Przyczyny przedterminowego rozwiązania umowy powinny pokrywać się z przewidzianymi w tym przepisie. Wypowiedzenie umowy najmu na czas oznaczony wtedy tylko będzie skuteczne, gdy taką możliwość przewiduje umowa, wskazując, z jakich konkretnie przyczyn może zostać rozwiązana przed terminem. Natomiast rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jest możliwe w każdym czasie (por. Myczkowski Lesław, Gola Alfred – op. cit.).

Z powyższych przepisów wynika, iż będzie mógł Pan wypowiedzieć umowę najmu zawartą na czas określony wcześnie, ale jedynie w przypadku, gdy umowa najmu zawiera takie postanowienia oraz postanowienia te są zgodne z ustawą o ochronie lokatorów (a więc ze wskazanymi przepisami art. 11).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika,że będzie Pan mógł wypowiedzieć umowę najmu z przyczyny wskazanej w art. 11 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy o ochronie lokatorów w związku z określonymi postanowieniami umownymi. Pamiętać jednak należy, że wypowiedzenie to ma być dokonane na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego. Tak więc, gdyby wypowiedzenie zostało najemcy złożone 14 października 2010 r., wówczas okres wypowiedzenia minie z upływem 30 listopada 2010 r. Wypowiedzenie wymaga formy pisemnej (pod rygorem nieważności) i wskazania przyczyny, dla której następuje.