Zarząd majątkiem przez opiekuna

Odpowiedź prawnika: Zarząd majątkiem przez opiekuna

Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego. Zgodnie z art. 156 kro opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Do ważniejszych spraw dotyczących majątku małoletniego należą niewątpliwie czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem. Przepisanie części masy spadkowej, przypadającej małoletniemu, stanowi bezsprzecznie czynność przekraczającą zwykły zarząd, a w związku z tym opiekunowie będą musieli uzyskać na to zgodę sądu opiekuńczego.

Czynnościami przekraczającymi zwykły zarząd są czynności, które powodują poważniejsze zmniejszenia substancji majątku podopiecznego, a nawet noszące w sobie ryzyko takiego zmniejszenia. Sąd opiekuńczy powinien wziąć pod uwagę, czy rozważana czynność ma na celu ochronę praw podopiecznego i szeroko rozumianych jego spraw majątkowych, czy jest dla niego korzystna i celowa, a także, czy odpowiada względom gospodarczym.

Do czynności przekraczających zwykły zarząd należeć mogą w szczególności: nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, praw na nieruchomościach, oraz nabywanie spółdzielczych ograniczonych praw rzeczowych, zakładanie, wydzierżawianie i zbywanie przedsiębiorstwa zarobkowego, zaciąganie i udzielanie pożyczek, zaciąganie zobowiązań wekslowych, udzielanie poręczeń i przejmowanie cudzych długów, zawieranie umów dzierżawy dotyczących nieruchomości, dokonywanie darowizn, zrzekanie się i odrzucanie spadków, zawieranie ugód i czynienie zapisów na sąd polubowny, jeżeli ich przedmiotem są wyżej wymienione czynności prawne (por. orz. SN z dnia 5 marca 1962 r., 4 CR 578/61, OSNCP 1963, nr 6, poz. 127).

Sądu Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 lipca 1998 r., (III CKU 34/98, niepubl.), wskazał że oświadczenie opiekuna złożone w imieniu małoletniego w sprawie o dział spadku, że zrzeka się należnych mu spłat spadkowych, a dokonane bez zgody sądu opiekuńczego, byłoby bezskuteczne.

Jak więc wynika z powyższego, opiekun sprawuje zarząd również nad majątkiem podopiecznego, jednakże do zarządu przekraczających zakres zwykłych czynności, powinien on uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. Czynności podjęte przez opiekuna bez uzyskania takiej zgody nie będą skuteczne.

W powyższym przedmiocie prosimy również zapoznać się z treścią artykułów zatytułowanych:

• Jak wygląda nadzór nad sprawowaniem opieki nad małoletnim?

• Kiedy sąd ustanawia opiekuna?