Czym jest zameldowanie i wymeldowanie? Przesłanki i zasady realizacji obowiązku meldunkowego

Każda osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące najpóźniej w 30. dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca. Zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu.

Obowiązek ten należy do tzw. obowiązku meldunkowego, który może również polegać na:

• zameldowaniu się w miejscu czasowego,
• wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,
• zameldowaniu o urodzeniu dziecka,
• zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego, np. w przypadku zawarcia małżeństwa,
• zameldowaniu o zgonie osoby.

Co to jest pobyt stały i pobyt czasowy?

Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Z kolei pobytem czasowym jest np. przebywanie w innej miejscowości pod oznaczonym adresem (ale bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego) np. Marek Nowak zameldowany jest na stałe w Sławkowie, ale studiuje w Krakowie i właśnie w Krakowie powinien zameldować się czasowo.

Kiedy należy zameldować się?

Jeśli ktoś będzie przebywał w określonej miejscowości pod tym samym adresem przez co najmniej 3 miesiące, powinien się zameldować na pobyt stały lub czasowy najpóźniej 30 dnia od chwili przybycia do tej miejscowości. 

Zgłaszając pobyt czasowy, należy podać termin, do którego zamierza się czasowo przebywać pod określonym adresem.

Osoba zobowiązana do zameldowania się na pobyt stały lub czasowy, zgłasza wymagane do zameldowania dane organowi gminy, właściwemu ze względu na nowe miejsce jej pobytu.

Co, jak i gdzie załatwić w związku z meldunkiem?

Osoba zobowiązana do zameldowania się na pobyt stały musi przedstawić organowi gminy właściwemu ze względu na nowe miejsce jej pobytu stałego zaświadczenie o wymeldowaniu się z poprzedniego miejsca pobytu stałego oraz musi zgłosić następujące dane osobowe:

• nazwiska i imiona,
• nazwisko rodowe,
• nazwiska i imiona poprzednie,
• imiona rodziców,
• nazwiska rodowe rodziców,
• stan cywilny,
• imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe,
• płeć, datę i miejsce urodzenia,
• obywatelstwo,
• numer PESEL,
• adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego,
• adres nowego miejsca pobytu stałego,
• rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości.

Przy zameldowaniu na pobyt stały osoba zgłaszająca przedstawia potwierdzenie pobytu w lokalu, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu, oraz, do wglądu, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego podmiotu. Potwierdzenia faktu pobytu osoby w lokalu dokonuje się na formularzu meldunkowym w formie czytelnego podpisu z oznaczeniem daty jego złożenia. Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu może być umowa cywilnoprawna, wypis z księgi wieczystej, decyzja administracyjna, orzeczenie sądu lub inny dokument poświadczający tytuł prawny do lokalu. 

Do wymeldowania z pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące należy także zgłosić dane osobowe wymienione powyżej, z jednym wyjątkiem: przy wymeldowywaniu się nie trzeba podawać adresu miejsca do którego mamy zamiar się przeprowadzić.

Wymeldowania z dotychczasowego miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące można dokonać podczas zameldowania w nowym miejscu pobytu, wskazując adres dotychczasowego miejsca pobytu, z którego ma nastąpić wymeldowanie. 

Czy obowiązek meldunkowy dotyczy cudzoziemców?

Tak, bowiem cudzoziemiec będący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące najpóźniej w 30. dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca. Zasady te są więc analogiczne jak w przypadku meldunku obywatela polskiego. 

Inni cudzoziemcy (a więc tacy, którzy nie są obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej ani członkami rodziny takich osób) przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego trwającego do 3 miesięcy albo trwającego ponad 3 miesiące najpóźniej w 4. dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca, chyba że jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przekracza 14 dni. 
W przypadku opuszczenia miejsce pobytu czasowego, trwającego do 3 miesięcy przed upływem czasu zgłoszonego przy zameldowaniu przez cudzioziemca nie będącego członkiem UE ani członkiem jego rodziny, jest on obowiązany wymeldować się najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. Jeżeli okres pobytu czasowego trwającego do 3 miesięcy odpowiada okresowi zgłoszonemu przy zameldowaniu, obowiązek wymeldowania nie powstaje. 

Kiedy powstaje obowiązek wymeldowania się?

Obowiązek taki posiada osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące. Powinna go dokonać najpóźniej w dniu opuszczenia miejsca swojego dotychczasowego miejsca pobytu. Koniecznym przy tym jest zgłoszenie organowi gminy właściwemu ze względu na dotychczasowe miejsce pobytu stałego lub czasowego następujących dane osobowe:

1. nazwisko i imiona,
2. nazwisko rodowe,
3. nazwiska i imiona poprzednie,
4. imiona rodziców,
5. nazwiska rodowe rodziców,
6. stan cywilny,
7. imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe,
8. płeć,
9. datę i miejsce urodzenia,
10. obywatelstwo,
11. numer PESEL,
12. adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące,
13. rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości.

Organ gminy wydaje na wniosek właściciela lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. 

Natomiast osoba, która wyjeżdża poza granice Rzeczypospolitej Polskiej na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jest obowiązana zgłosić swój wyjazd oraz powrót właściwemu ze względu na miejsce pobytu stałego organowi gminy. Zgłoszenia wyjazdu dokonuje się najpóźniej w dniu opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu, a zgłoszenia powrotu - najpóźniej w 30. dniu, licząc od dnia powrotu. 

Pamiętaj, że:

• Zameldowanie nie tworzy po stronie zameldowanego żadnego uprawnienia! Jest tylko administracyjnym potwierdzeniem zamieszkiwania określonej osoby w danym miejscu. W każdym postępowaniu można jednak dowodzić, że w rzeczywistości zameldowany mieszka w innym miejscu niż wynikające z meldunku.
• Sądowe stwierdzenie nabycia spadku jest podstawą do uzyskania stałego zameldowania w odziedziczonym mieszkaniu lub domu.
• Zameldowanie się jest bezpłatne.
• W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego. Fakt zameldowania i wymeldowania odnotowuje się w dowodzie tożsamości.
• Za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych (np. za dzieci do lat 13 i osoby całkowicie ubezwłasnowolnione) obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu.
• Przy zameldowaniu osoby niepełnoletniej należy przedstawić odpis skrócony aktu urodzenia, a osoby podlegające powszechnemu obowiązkowi obrony muszą przedstawiać książeczkę wojskową,
• Zgłoszenie zgonu, dokonane w urzędzie stanu cywilnego zgodnie z przepisami prawa o aktach stanu cywilnego, zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 139 poz. 993 z późn. zm.)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.