W związku z podziałem spółek powstaje problem ewentualnego przejęcia zobowiązań podzielonej spółki. W doktrynie wyróżnia się kilka ogólnych zasad dotyczących tej materii. W przypadku spraw z zakresu praw i obowiązków o charakterze cywilnoprawnym mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną, jest ona natomiast ograniczona w zakresie praw i obowiązków wynikających ze stosunków administracyjnoprawnych, w przypadku majątku spółki nieprzypisanego w planie podziału mamy do czynienia ze współwłasnością w częściach ułamkowych, prawa rzeczowe zostają ujawnione w księgach wieczystych a prawa udziałowe wspólników do spółki przejmującej lub nowo tworzonej.
Jakie zasady rządzą przejmowaniem odpowiedzialności za zobowiązania podzielonych spółek?
Co do zasady obowiązuje reguła, zgodnie z którą spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.
Jaki skutek ma dokonany podział spółki?
Z dniem podziału lub dniem wydzielenia spółka przejmująca lub nowo zawiązana wstępują w prawa i obowiązki spółki dzielonej. Jednak wszystkie prawa i obowiązki spółki powinny być określone w planie podziału. Poza tym w planie powinien się znaleźć dokładny opis i podział składników majątkowych (aktywów i pasywów), a także zezwoleń, koncesji lub ulg przypadających spółkom przejmującym bądź nowo zawiązanym. Jest to konieczne właśnie ze względu na fakt, iż poszczególne prawa i obowiązki podlegają sukcesji w zależności od swego charakteru.
Kodeks spółek handlowych wprowadza (w art. 531 § 1) zasadę następstwa prawnego pod tytułem ogólnym i w granicach określonych w planie podziału. Sukcesja uniwersalna, tzn. pod tytułem ogólnym, polega na tym, że nie jest konieczna zgoda wierzycieli na przejęcie długu. Sukcesja uniwersalna ma zastosowanie do wszelkich składników majątkowych wskazanych w planie podziału.
Jak kształtuje się odpowiedzialność spółki przejmującej lub nowo zawiązanej?
Kodeks spółek handlowych stanowi, iż za zobowiązania przypisane w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej pozostałe spółki, na które został przeniesiony majątek spółki dzielonej, odpowiadają solidarnie przez trzy lata od dnia ogłoszenia o podziale. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości aktywów netto przyznanych każdej spółce w planie podziału.
W związku z treścią tego przepisu należy pamiętać, że podział składników majątku dotyczy zarówno aktywów, jak i pasywów.
W jaki sposób k.s.h. reguluje odpowiedzialność spółek?
Co do zasady jest tak, że odpowiedzialność spółek jest ograniczona. Ograniczenie to zostało wskazane jako odpowiedzialność do wartości aktywów netto przyznanych każdej spółce, a więc w zakresie, w jakim zostały wyposażone w aktywa.
Czy w k.s.h. została przewidziana procedura, która chroniłaby wierzycieli spółki dzielonej?
Wierzyciele spółki dzielonej (jak również - zgodnie z nowelizacją Kodeksu spółek handlowych, dokonaną 14 listopada 2003r., a wchodzącą w życie 15 stycznia 2004r. - wierzyciele spółki przejmującej) mogą skorzystać z ochrony pod warunkiem, że w okresie między dniem ogłoszenia planu podziału a dniem ogłoszenia podziału zgłoszą swoje roszczenia oraz uprawdopodobnią, iż podział stanowi zagrożenie dla ich zaspokojenia.
Pamiętaj, że:
- Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej (zasada ta nie ma jednak zastosowania w przypadku zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucją finansową, jeżeli organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, złożył sprzeciw co do przejścia na spółkę przejmującą lub nowo zawiazaną zezwoleń lub koncesji w terminie miesiąca od ogłoszenia planu podziału).
- Dodatkowym skutkiem dokonanego podziału spółki jest kontynuacja stosunków pracowniczych w spółkach przejmujących lub nowo tworzonych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zmianami).

Potrzebujesz porady prawnej?
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności
23 grudnia 2019 r. Minister Finanasów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdź, co z nich wynika. ##baner## Przedmiotowe przepisy podatkowe W dniu 1 listopada 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dalej: (...)
Zakres odpowiedzialności komandytariusza
Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym. Nie stoi on w sprzeczności z kwotowym ograniczeniem jej do wysokości (...)
Od 1 listopada MPP obowiązkowy dla wybranych transakcji
Od 1 listopada 2019 r. mechanizm podzielonej płatności (MPP) będzie obowiązkowy dla faktur powyżej 15 tys. zł brutto, które dotyczą tzw. towarów i usług wrażliwych (np. paliwa, stal, węgiel, smartfony i tablety czy usługi budowlane). Wprowadzenie obowiązkowego MPP ma zapobiegać oszustwom w VAT przez przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym oraz znikaniu (...)
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej
Spółka jawna podmiotem praw i obowiązków. Uregulowanie odpowiedzialności za zobowiązania w spółce jawnej ma charakter modelowy dla wszystkich spółek osobowych uregulowanych w kodeksie spółek handlowych. Zasady odpowiedzialności w tych spółkach zawsze w pewien sposób odnoszą się bowiem do zasad odpowiedzialności za zobowiązania w spółce (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy oraz do korzystania z niej w takim zakresie, (...)
Sądowy podział majątku wspólnego małżonków - uwagi ogólne
Na wstępie należy zaznaczyć, że prawo do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie podziału majątku jest uprawnieniem, z którego można skorzystać praktycznie w każdym czasie. Oznacza to, że prawo do wystąpienia z wnioskiem o podział majątku nie ulega przedawnieniu. Ponieważ od chwili ustania wspólności majątkowej, do majątku wspólnego stosuje się przepisy o (...)
W jaki sposób sąd dokonuje podziału majątku wspólnego (byłych) małżonków?
Jaki sposób podziału majątku powinien wybrać sąd? Sposób, w jaki dochodzi do podziału majątku wspólnego, jest chyba jednym z najbardziej kluczowych zagadnień tego podziału. Podział majątku wspólnego może nastąpić przez: podział w naturze (fizyczny podział rzeczy) - dotyczy głównie nieruchomości; przyznanie rzeczy jednemu z uczestników (...)
Ogólna charakterystyka podziału spółek handlowych
Podział spółek jest odwróceniem procesu łączenia się spółek. Przyczyna podziału może wynikać bądź z wewnętrznych relacji, powstałych wewnątrz spółki, bądź z konieczności restrukturyzacji przedsiębiorstwa spółki, w postaci wydzielenia jego zorganizowanej części. Kiedy możliwy jest podział spółek? Ustawa dopuszcza możliwość (...)
Zniesienie wspólności i podział majątku przed orzeczeniem separacji - opinia prawna
Stan faktyczny Czy jeśli małżonkowie zawarli rozdzielność majątkową z jego podziałem, przed wniesieniem sprawy o separację, to sąd bezwzględnie zastosuje się do tej umowy (zakładając, że nie była ona krzywdząca do żadnej ze stron), czy może jeszcze zmieniać zasady podziału i nałożyć dodatkowe obciążenia, pomijając alimenty? Czy pominięcie w wyszczególnieniu (...)
Czym jest spółka jednoosobowa? Kodeks spółek handlowych zawiera definicję spółki jednoosobowej. Zgodnie z art. 4 ust 1 pkt 3 spółką jednoosobową jest spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza.W aktualnym stanie prawnym jednoosobową może być więc zarówno spółka (...)
Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak przebiega postępowanie upadłościowe spółki cywilnej? Postępowanie" upadłościowe (...)
Spółka w organizacji może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, a także pozywać i być pozywana. Spółka akcyjna w organizacji jest więc podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Spółka akcyjna w organizacji może więc prowadzić działalność gospodarczą jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego (...)
Spółka jawna jako pokrzywdzony
W sprawie dotyczącej przestępstwa z art. 296 k..k. Sąd Okręgowy przedstawił Sądowi Najwyższemu następujące zagadnienie prawne: Czy spółka jawna może brać udział w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego? SN nie podjął uchwały w tym przedmiocie, ale w uzasadnieniu postanowienia stwierdził, że Spółka jawna może występować w postępowaniu karnym w charakterze (...)
Spółka komandytowa w stadium wstępnym
Jak dochodzi do powstania spółki komandytowej? Zawiązanie spółki komandytowej następuje w drodze zawarcia umowy pomiędzy jej uczestnikami, spółka zaś jako odrębny podmiot powstaje z chwilą wpisu do właściwego rejestru (art. 109 § 1 KSH). Chodzi o Krajowy Rejestr Sądowy zwany dalej rejestrem, wprowadzony ustawą z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze (...)
Odpowiedzialność cywilna dłużnika - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Na początku tej porady należy przedstawić relację dług – odpowiedzialność i określić jakie są rodzaje odpowiedzialności, aby dalsze wywody były zrozumiałe. Odpowiedzialność osobista i rzeczowa. Odpowiedzialność wiąże się z obowiązkiem pokrycia długu, z przymusową realizacją świadczenia. Zwykle odpowiedzialność wywodzi się z długu i występuje łącznie z nim, (...)
Odpowiedzialność partnerów spółki partnerskiej
Partner spółki partnerskiej ponosi odpowiedzialność nieograniczoną, osobistą tylko za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce przez niego samego (odpowiedzialność partnera za własny błąd tzw. błąd w sztuce), jak również za zobowiązania spółki stanowiące następstwo działań lub zaniechań osób (...)
Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu spółek prawa handlowego
Odpowiedzialność materialna członków zarządu spółek prawa handlowegoCzłonkowie zarządów spółek prawa handlowego mają szeroki zakres kompetencji i daleko posuniętą niezależność w sprawowaniu swych funkcji. Niejednokrotnie za pełnienie obowiązków otrzymują wysokie wynagrodzenie. Z drugiej strony trzeba mieć świadomość, że w systemie prawa (...)
Stan faktyczny Jaka jest odpowiedzialność Głównego Księgowego za rachunkowość w firmie ( wynikająca z przepisów Ustawy o Rachunkowości oraz innych przepisów regulujących kwestię odpowiedzialność w tym zakresie), za podatki w firmie (wynikająca z przepisów podatkowych, Ordynacji Podatkowej oraz Ustawy Karnej Skarbowej)? Czy pełnomocnictwo udzielone (...)
Zmiana formy prawnej spółki - wierzyciela a sukcesja procesowa po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego
W obrocie gospodarczym często zachodzą zmiany formy prawnej spółek, będących wierzycielami w postępowaniu egzekucyjnym. Taka zmiana wywołuje dalekosiężne skutki procesowe, co może mieć znaczenie w dochodzeniu należności takich spółek. Nie ma wątpliwości, że zmiana formy prawnej spółki nie wpływa (...)
2 lata ustawy o zarządzie sukcesyjnym – blisko 2 tys. działających zarządców sukcesyjnych 19,1 tys. powołanych zarządców sukcesyjnych, z czego 1914 prowadzi obecnie przedsiębiorstwa. Zdecydowaną większość stanowią przypadki, w których przedsiębiorcy sami ustanawiają zarządców sukcesyjnych. Po śmierci przedsiębiorcy powołano 1260 zarządców (...)
Dziedziczenie działalności gospodarczej - Firma nie „umrze” ze śmiercią jej właściciela...
Ponad 2 mln firm z szansą na płynną zmianę pokoleniową. Jest projekt ustawy o sukcesji firm rodzinnych Rozpoczął się proces konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych projektu ustawy o sukcesji dla firm. To kolejna ustawa z pakietu „100 zmian dla firm”, która ma pozytywnie wpłynąć na funkcjonowanie przedsiębiorców prowadzących firmę w formie (...)
Jeżeli chcesz, ażeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować działalność firmy, dowiedz się, jak wyznaczyć i zgłosić w CEIDG zarządcę sukcesyjnego - tj. osobę, która będzie prowadzić sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych. ##baner## Na czym polega sukcesja firmy i zarząd sukcesyjny? Zasady przekazywania firmy następcom, po śmierci przedsiębiorcy, (...)
Światowe koncerny szykują się do decydującego starcia: Blu-ray i HD DVD, formaty pretendujące do miana standardu nowej generacji, mają trafić do masowej sprzedaży pod koniec roku.Kolejna rewolucja w branży rozrywkowej nadchodzi dużymi krokami. Giganci branży elektronicznej ścigają się, by promowane przez nich rozwiązania przejęły spadek po DVD. Nie bez powodu - w grę wchodzi kilkadziesiąt (...)
TK: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji straci moc za 3 miesiące
15 kwietnia 2021 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (sygn. akt K 20/20) w sprawie wniosku grupy posłów dotyczącego pełnienia obowiązków przez Rzecznika Praw Obywatelskich po upływie pięcioletniej kadencji, do czasu objęcia stanowiska nowego Rzecznika. Trybunał Konstytucyjny pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej orzekł: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań (...)
Umowa z następcą - czyli zmiany pokoleniowe w rolnictwie
Poza umowami z Kodeksu cywilnego, które mogą służyć do zmiany właściciela gospodarstwa rolnego, jak umowa sprzedaży, darowizny czy dożywocia, rolnicy mogą również korzystać z innych form przeniesienia własności. Może to być tzw. umowa z następcą, która uregulowana jest w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. W umowie z następcą rolnik będący właścicielem lub (...)