10.6.2007
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Po śmierci mojej matki, jako spadkobierca ustawowy, założyłem w sądzie rejonowym we Wrocławiu sprawę o stwierdzenie nabycia spadku oraz poinformowałem sąd, że spadkiem zarządza bezprawnie wnuk zmarłej, nie dopuszczając do niego spadkobierców ustawowych. Spadkobiercy ustawowi są jednocześnie współwłaścicielami owej nieruchomości po zmarłym ojcu. Dział spadku w toku. Przedstawiając dowody wnioskowałem o zabezpieczenie spadku i oddanie go pod dozór wybranej przez sąd osobie. Wnuk zmarłej przedłożył w sądzie kopię aktu darowizny sporządzonego na 2 miesiące przed śmiercią darczyńcy oraz testament z 1999 r., w którym spadkodawczyni powołała owego wnuka do całości spadku. Testament do dnia dzisiejszego nie został jeszcze otwarty. W akcie notarialnym darczyńca przenosi na obdarowanego swój udział wynoszący 5/8 części w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu oraz we współwłasności domu mieszkalnego i zabudowań gospodarczych, a obdarowany darowiznę ową przyjął wraz z zastrzeżeniem zawartym w § 5 w następującym brzmieniu: "Wydanie przedmiotu umowy nastąpi w dniu dzisiejszym, po podpisaniu aktu i z tą chwilą przejdą na obdarowanego wszelkie korzyści i ciężary związane z nabytym udziałem w nieruchomości." (uwaga: pozostałe 3/8 nieruchomości jest własnością spadkobierców po mężu darczyńcy). Na podstawie przedstawionych przeze mnie sądowi dowodów w postaci kopii weksla wystawionego przez darczyńcę oraz kopii umowy wynajmu całej nieruchomości obcej osobie przez obdarowanego wnuka, sąd wydał postanowienie o zabezpieczeniu wszystkich ruchomości po zmarłej oraz o oddaniu ich pod mój dozór. Do tego jeszcze nie doszło, bo wnuk i jego matka odwołują się od tego postanowienia. Czy ja, jako wierzyciel z weksla, mogę wezwać obdarowanego wnuka do jego wykupienia na podstawie cyt. wyżej § 5 umowy darowizny? Na wekslu są klauzule, że remitent w dowolnie wybranym terminie po 31.12.2000 r. ma prawo przedstawić weksel do zapłaty wystawcy albo jego spadkobiercom oraz w przypadku, gdy nie zostaną dotrzymane warunki zapłaty i w razie odmowy zapłaty sumy wekslowej wraz z odsetkami remitent ma prawo bez protestu ściągnąć swoje wierzytelności z majątku będącego własnością wystawcy. Czy są inne możliwości prawne do ściągnięcia należności z weksla od owego wnuka oprócz przypadku, gdy przyjmie on spadek z dobrodziejstwem inwentarza? Czy działanie wystawcy weksla polegające na pozbyciu się nieruchomości w celu uniknięcia zapłaty przedstawionego weksla może być podstawą unieważnienia aktu darowizny? (weksel został przedstawiony wystawcy przed sporządzeniem aktu darowizny). Czy spadkobiercy ustawowi, którzy nie zostali wydziedziczeni mogą ubiegać się o zachowek z owej darowizny?
Opinia prawna
Zobowiązanie wekslowe
Jedną z podstawowych cech zobowiązania wekslowego jest jego abstrakcyjność. Oznacza to, iż ważność tego zobowiązania nie zależy od ważności stosunku prawnego, który uzasadniał jego zaciągnięcie, chyba, że chodzi o stosunek osobisty łączący dłużnika wekslowego z wierzycielem (posiadaczem weksla), albo gdy nabywca weksla świadomie działał na szkodę dłużnika wekslowego (art. 17 prawa wekslowego). Tym samym przyjąć należy, iż przedstawienie weksla do zapłaty nie zależy od zawartej wcześniej umowy darowizny. Podstawą dochodzenia roszczeń przez wierzyciela wekslowego jest sam weksel nie zaś jakaś osobna umowa. Oznacza to, że nie może Pan traktować par. 5 umowy darowizny jako podstawy do wykupu weksla. Podstawa ta (tj. możliwość przedstawienia weksla do zapłaty) wynika zaś z samej istoty zobowiązania wekslowego. W aktualnej sytuacji, wobec śmierci wystawcy, zobowiązanie z tego tytułu wchodzi do pozostawionego spadku, by w następstwie przeprowadzonego postępowania spadkowego przejść na określonych spadkobierców. Okoliczność ta oznacza, iż weksel powinien być przedstawiony do zapłaty właśnie im. Brak zapłaty daje podstawę do wytoczenia powództwa o zapłatę w postępowaniu nakazowym. Sąd jednak rozpoznając tą sprawę zawiesi postępowanie do czasu prawomocności postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Indos
Zasadniczo możliwe są w tej sprawie dwie drogi postępowania. Pierwsza z nich polega na przedstawieniu weksla do zapłaty. Fakt śmierci wystawcy powoduje jednak, iż zachodzi w tym wypadku konieczność ,,przebrnięcia’’ przez postępowanie spadkowe. Szczegóły co do tej drogi nakreślone zostały w pkt.1 a także w ramach wcześniejszej porady.
Dogodniejszym wyjściem z tej sytuacji może okazać się jednak druga droga. Chodzi tutaj o możliwość indosowania. Weksel, o którym mowa w zleceniu ma charakter dokumentu na zlecenie, może więc być następnie przeniesiony na dalsze osoby w drodze indosu z tym skutkiem, że nabywca uzyskuje bezwarunkowe prawa wynikające z weksla. Przeniesienie wierzytelności wekslowej w drodze indosu okazać się więc może dogodnym sposobem ściągnięcia tej wierzytelności.
Potrzebujesz porady prawnej?
Kiedy przedawnia się roszczenie o zachowek? Przykłady praktyczne liczenia terminu.
Podstawową zasadą prawa spadkowego jest swoboda testowania. W oparciu o nią spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku osobę także spoza kręgu najbliższych krewnych. Pojawia się więc niebezpieczeństwo, że spadkodawca sporządzi testament, na podstawie którego (...)
Jakie darowizny można odliczyć od dochodu do opodatkowania w PIT?
Jakie darowizny na działalność pożytku publicznego można odliczyć? Odliczeniu od podstawy opodatkowania (dochodu) podlegają darowizny na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacjom, o których (...)
Jak odliczyć darowizny w zeznaniu rocznym za 2020 r.?
Podatnik, który w roku podatkowym 2020 przekazywał pewne darowizny na określone w ustawie cele, może część z nich lub całość odliczyć od dochodu lub przychodu w rozliczeniu PIT. ##baner## Jakie darowizny można odliczyć? Podatnik, który w roku podatkowym 2020 przekazywał (...)
Darowizna - czyli jak coś komuś podarować...
Na czym polega umowa darowizny? Poprzez zawarcie umowy darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Świadczenie na rzecz obdarowanego może w szczególności polegać na przeniesieniu określonych praw z majątku darczyńcy (...)
Czy można odwołać wykonaną darowiznę?
Umowa darowizny znajduje częste zastosowanie w stosunkach pomiędzy bliskimi sobie osobami. Przekazanie własności różnych przedmiotów majątkowych, może być wyrazem naszej dobroczynności, sympatii lub wdzięczności dla innej osoby. Jednakże po pewnym czasie może okazać się, (...)
Czym jest spadek - czyli co możesz odziedziczyć?
Pod pojęciem spadku kryje się ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą na spadkobierców w drodze spadkobrania. Nie należą jednak do spadku praw i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego, jak również prawa, które z chwilą śmierci spadkodawcy (...)
Zachowek - czym jest zachowek i komu się należy?
Podstawową zasadą prawa spadkowego jest swoboda testowania. Oznacza ona, iż spadkodawca może za życia w drodze testamentu dowolnie rozrządzić swoim majątkiem, jeśli zaś tego nie uczyni, krąg uprawnionych do spadku wyznaczą przepisy ustawy. Pojawia się jednak niebezpieczeństwo, że testator (...)
Na czym polega ulga z tytułu darowizn?
Jak i ile można odliczyć? Podstawą prawną tej ulgi jest art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Odliczeniu od dochodu podlegać mogą przekazane przez podatnika darowizny. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego (...)
Darowizny na kształcenie zawodowe
Od 1 stycznia 2019 r. możliwe jest odliczenie darowizn na kształcenie zawodowe w ramach ulgi z tytułu darowizn zarówno w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), jak i w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Darowizny na kształcenie zawodowe w PIT Co (...)
Na czym polega warunek ulgi mieszkaniowej zamieszkiwania przez obdarowanego w nabytym tytułem darowizny lub dziedziczenia lokalu przez okres 5 lat? W art. 16 ust. 2 pkt 1-5 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca wymienił enumeratywnie przesłanki, jakie łącznie musi spełnić (...)
Jak obliczyć wysokość zachowku?
Prawo spadkowe wyposaża określone osoby (zstępnych, małżonka i w zasadzie rodziców spadkodawcy) w instrument, umożliwiający uzyskanie należnej im części spadku w sytuacji, gdy testator rozrządził swoim mieniem z pominięciem tychże osób. Instrumentem tym jest roszczenie z tytułu (...)
Odliczenie od dochodu darowizn w CIT
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych pozwala odliczyć od dochodu do opodatkowania określone darowizny na cele pożytku publicznego i kultu religijnego oraz darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze kościołów. Jakie darowizny na cele pożytku publicznego (...)
Jak odliczyć od dochodu darowiznę na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej w UE?
Niewielu podatników wie, że za można odliczać od dochodu wartość darowizn, przekazanych od początku 2007 roku na rzecz organizacji pożytku publicznego działających w państwach Unii Europejskiej. Jak dokonać odliczenia od dochodu darowizny na rzecz organizacji mających (...)
Zachowek z gospodarstwa rolnego
Spadkodawca był właścicielem gospodarstwa rolnego. Miał dwoje dzieci, syna i córkę. W 1990 roku przekazał gospodarstwo w darowiźnie synowi. Ta darowizna wyczerpała cały spadek. Spadkodawca zmarł w 2004 roku. Po jego śmierci córka wystąpiła przeciwko bratu o zachowek. (...)
Zachowek - kto jest uprawniony i w jaki sposób to uprawnienie jest realizowane?
Według zasady swobody testowania spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku osobę spoza kręgu najbliższych krewnych. Zabezpieczenie interesów osób najbliższych spadkodawcy, by mogli oni po śmierci spadkodawcy uzyskać pewne korzyści ze spadku występuje pod (...)
Kto dokonuje pisemnej interpretacji przepisów na wniosek przedsiębiorcy? Zgodnie z art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, (...)
Druk SD-Z2 - zgłoszenie darowizny lub spadku bez podatku
Dostajesz darowiznę albo dziedziczysz spadek po kimś z bliskiej rodziny? Jeżeli chcesz skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, złóż formularz podatkowy SD-Z2. Sprawdź, jak to zrobić. Kto może złożyć formularz SD-Z2, aby skorzystać z całkowitego (...)
Podatek od spadku - Co jest opodatkowane? Jak ustalić wysokość opodatkowania?
Fakt dziedziczenia bądź otrzymania zachowku przynosi ze sobą nie tylko potencjalne korzyści w postaci przedmiotów spadkowych, ale także szereg obowiązków. Wśród nich oczywiście jednymi z ważniejszych są obowiązki podatkowe. Czy każdy z nas pamięta, iż w przypadku, gdy (...)
Od czego trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?
Nawet pewnie nie przypuszczamy jak wiele czynności, których dokonujemy podlega obowiązkowo podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Wydawać by się mogło, że sama nazwa tego ciężaru wskazuje od czego należy taki podatek uiścić, ale czy na pewno potrafisz określić owe czynności (...)
PIT 2013. Darowizna zmniejszy podatek
Nie każda pozwoli jednak na obniżenie dochodu, od którego płacimy fiskusowi daninę. W PIT za rok 2013 możesz odliczyć od dochodu darowizny, jakie przekazałeś na cele charytatywne w zeszłym roku. Masz do tego prawo nawet wtedy, gdy dary nie trafiły do statusowej organizacji (...)
Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych
Czym jest zwolnienie od podatku? Zwolnienia podatkowe stosowane są w praktycznie każdej ustawie podatkowej. Dokonuje się ich z uwagi na rodzaj tych zwolnień. Zwolnienie może być bowiem przedmiotowe – zwalnia się wówczas określone czynności, z którymi z normalnym toku zdarzeń (...)
