Kiedy następuje przedawnienie zaległych składek ZUS?

Pytanie:

"Kto zaległe składki ZUS ulegają przedawnieniu? Czy jeżeli ZUS nie odezwał się w sprawie zaległych składek za rok 2003, to mogę sprawę uważać za zakończoną? "

Odpowiedź prawnika: Kiedy następuje przedawnienie zaległych składek ZUS?

Niniejsza opinia prawna została sporządzona w oparciu o przepisy:

 - ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2013.1442 j.t. dalej u.s.u.s.), 
- ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U.2011.232.1378 dalej u.r.o.o.p.), - ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłacania składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz.U.2012.1551 dalej ustawa abolicyjna) oraz aktualne poglądy prezentowane w doktrynie i orzecznictwie sądów polskich.  

Okres przedawnienia zaległych składek ZUS już kilkakrotnie w trakcie obowiązywania ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. ulegał zmianie. Z początkiem 2003 roku został on wydłużony z 5 do 10 lat, a w 2012 ponownie skrócony do lat 5 i tyle wynosi do dnia dzisiejszego.


Pana zaległości w ZUS powstały w 2005 roku, zastosowanie znajdzie zatem dziesięcioletni termin przedawnienia i przepis w brzmieniu następującym, obowiązującym od roku 2003:
Art. 24. 1. W razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, Zakład może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę do wysokości 100% nie opłaconych składek. Od decyzji w sprawie wymierzenia dodatkowej opłaty przysługuje odwołanie do sądu według zasad określonych w art. 83.  
2. Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, dodatkowa opłata i opłata prolongacyjna, zwane dalej „należnościami z tytułu składek”, nie opłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej. 
3. Należności z tytułu składek podlegają zaspokojeniu w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji przed innymi wierzytelnościami, z wyjątkiem kosztów egzekucyjnych, należności za pracę, należności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, jak również kosztów ostatniej choroby i kosztów pogrzebu dłużnika, w wysokości odpowiadającej miejscowym zwyczajom.  
4. Należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-5d.  

Powyższy stan prawny obowiązywał od roku 2003, składki wymagalne od roku 2003  roku przedawniłyby się więc najwcześniej dopiero odpowiednio w 2013 roku. Sięgnąć należy jednak do przepisów intertemporalnych, zawartych w akcie prawnym, który wprowadzał ostatnie zmiany (tj. z początkiem roku 2012 ponownie skrócił terminy przedawnienia) w terminach przedawnienia. Otóż zgodnie z ustawą o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców:

Art. 27. 1. Do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 41b ust. 1 ustawy wymienionej w art. 2 oraz w art. 24 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 11, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r.  

2. Jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.  

Powyższe oznacza, że zaległe składki, które powstały przed rokiem 2012 (w tym więc Pana zaległości) przedawniają się z krótszym (jeżeli powstały w czasie obowiązywania 10- letniego terminu przedawnienia), bo 5-letnim terminem. Termin ten jednakże liczony jest od 1 stycznia 2012 r. W konsekwencji Pana zaległości ulegną przedawnieniu najwcześniej dopiero w styczniu 2017 roku.

Warto jednak zaznaczyć, iż zgodnie z art. 24 ust. 5a u.s.u.s. bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy o odroczenie terminu płatności należności z tytułu składek lub rozłożenie należności na raty, do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty. Ponadto bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego (art. 24 ust. 5b u.s.u.s.). Z kolei ogłoszenie upadłości powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia przerywa. Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu (art. 24 ust. 5c u.s.u.s.).

Biorąc pod uwagę powyższe Pana zaległości przedawnią się najwcześniej w 2017 roku o ile zanim to nie nastąpi ZUS nie podejmie odpowiednich działań prowadzących do zawieszenia biegu przedawnienia.

Warto zauważyć, iż przedawnienie zaległości składkowych spowoduje wygaśnięcie zobowiązania (inaczej jest w przypadku zobowiązań cywilnoprawnych w przypadku których zobowiązanie nie wygasa).


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika