26.8.2009
Zespół
e-prawnik.pl
O jakości pracy biegłych sądowych w procesie karnym, z adwokatem Michałem Krysztofowiczem z kancelarii w Warszawie - rozmawia Piotr Czarnyszewicz
Piotr Czarnyszewicz
W postępowaniu karnym coraz częściej dopuszcza się dowody z opinii biegłych. Czy to dobrze?
Michał Krysztofowicz
Moim zdaniem tak. Rzeczywistość się zmienia. Mamy nowe rodzaje przestępstw. Przed wydaniem wyroku sąd musi mieć przekonanie, że wyrok, który zamierza wydać będzie prawidłowy. Dlatego powinien - jeśli to konieczne- poprosić fachowców o opinię, która powinna rozwiać wszelkie wątpliwości i być wiarygodna dla wszystkich stron procesu.
PC
Te nowe rodzaje przestępstw to ...... co na przykład?
MK
Choćby świat internetu. Rośnie liczba oszustw dokonywanych w sieci. Terminy którymi opisuje się wirtualną rzeczywistość , mogą być dziecinnie proste dla młodego pokolenia, nie koniecznie natomiast są jasne dla sądu lub stron procesu. Wtedy opinia biegłego wydaje się istotna dla rozstrzygnięcia.
PC
Coś jeszcze?
MK
Kiedyś spotkałem się z opinią biegłego , która miała wyjaśnić metajęzykowe znaczenie zeznań stanowiących dowód w sprawie karnej. Tłumacząc przystępnie: chodziło o wyjaśnienie slangu jakim posługiwali się oskarżeni. To pokazuje , jak szeroko w istocie wymiar sprawiedliwości zaczyna rozumieć tę konieczność i korzystać z pomocy osób, które posiadają „wiedzę specjalną", jak mówi art. 193 kodeksu postępowania karnego.
PC
Biegły w sprawie, to oczywiście dłuższy proces. Zwłaszcza, że nie zawsze kończy się na jednej opinii.
MK
No i bardzo dobrze. Co jest najważniejsze w procesie karnym? Najważniejszy jest sprawiedliwy wyrok. Sąd ma zdecydować o losie oskarżonego, dlatego trzeba powołać wszystkie dowody istotne dla wyroku. Zrozumiała jest chęć wprowadzania kolejnych regulacji mających doprowadzić do sprawnego i szybkiego procedowania, ale w mojej opinii nie powinien być to cel nadrzędny, bo może to doprowadzić do zaprzeczenia całej idei wymiaru sprawiedliwości i zamiast tego będziemy mieli procesy szybkie, ale niesprawiedliwe. Szukajmy złotego środka. Na ogół pośpiech jest złym doradcą. I przy tym proponuję pozostać.
PC
Mówi to Pan z pozycji obrońcy.
MK
Nie. Mówię z pozycji prawnika i obywatela. Na sali sądowej przegrać lub wygrać może jedynie sprawiedliwość. Proces karny to nie jest mecz między prokuratorem i obrońcą. Dlatego prokurator, który nie obroni swojego aktu oskarżenia nie powinien z tego tytułu popadać w depresję, tylko korzystać z uprawnień, które daje kodeks postępowania karnego, by np. Sąd wyższej instancji przyznał mu rację. To samo dotyczy obrońcy nie zadowolonego z rozstrzygnięcia.
PC
Zostawmy na boku zdrowie psychiczne prokuratorów i wróćmy do biegłych. Ustaliliśmy już, że ich procesowa rola wzrasta. Jak Pan ocenia poziom ich pracy ?
MK
Niestety bardzo różnie. Są tacy, którzy „odwalają" robotę. Są tacy, którzy pracują bardzo rzetelnie. Ci, na całe szczęście, stanowią większość, co nie oznacza, że tak jak w każdej grupie zawodowej, nie mamy czasami do czynienia z osobami, które składają nierzadko opinie, które przy kontroli Sądu i stron postępowania nie mogą obronić pierwotnie stawianej stanowczej tezy. I właśnie o tym elemencie kontroli, czyli możliwości zadawania pytań na sali sądowej przez Sąd, prokuratora, obrońcę, czy samego oskarżonego biegły powinien pamiętać.
PC
Jakieś przykłady?
MK
Znam sprawę, która w wyniku nierzetelności biegłego , mogła zakończyć się bardzo przykro dla podsądnego. Pewien dżentelmen został obwiniony o popełnienie wykroczenia polegającego na prowadzeniu pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu. Wskazywać na to miał jeden z trzech obligatoryjnych pomiarów alkomatem. Od samego początku obwiniony nie przyznawał się do winy. Stwierdził, że pewne leki, które stale zażywa - mogły spowodować taki właśnie wynik badania alkomatem. Sąd zapytał biegłego, czy to możliwe.
Przesłana opinia ( jedna strona maszynopisu) była kategoryczna. Powołany biegły stwierdził, że nie istnieje taka możliwość, by leki spowodowały taki właśnie wynik badania. Tym samym zakwestionowana została prawdziwość linii obrony.
Potrzebujesz porady prawnej?
Bezpieczne wakacje dzieci i młodzieży
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży na wakacjach - pod okiem rodziców Wakacyjna beztroska sprzyja różnego rodzaju zagrożeniom, na które narażone są dzieci i młodzież. Pamiętajmy, że urlop nie zwalnia rodziców i opiekunów z odpowiedzialności za bezpieczeństwo (...)
Pomoc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie
Sprawdź, z jakiej pomocy mogą skorzystać osoby doświadczające przemocy w rodzinie. Czym jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie to każde celowe działanie lub brak działania, na przykład zaniedbywanie, które powodują krzywdę i cierpienie fizyczne albo psychiczne członka rodziny. Sprawca (...)
Małe elementy w grzechotkach, zbyt dużo ftalanów w lalkach, pluszaki z pękniętymi szwami – takie nieprawidłowości wykryła Inspekcja Handlowa. Miała też wiele zastrzeżeń formalnych, np. brakowało danych producenta lub importera, niezbędnych ostrzeżeń czy instrukcji. W (...)
Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym
O tym, że spadek nie zawsze związany jest ze wzbogaceniem, ma świadomość coraz więcej osób. Niestety wielu przekonało się na własnej skórze, że zaniedbanie tych kwestii tzw. milczące przyjęcie spadku, powodowało scalenie się odziedziczonych aktywów i pasywów (...)
Oznaczanie treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych
Rekomendacje Prezesa UOKiK Promujesz telefon w zamian za zniżkę na produkty tej marki? Reklamujesz swoje książki lub testujesz kosmetyki otrzymane w paczce PR? Jesteś influencerem? Czy wiesz, jak prawidłowo oznaczyć wymienione treści? Przeczytaj tezy z rekomendacji Prezesa UOKiK. Rekomendacje (...)
Sądowy podział majątku wspólnego małżonków - uwagi ogólne
Na wstępie należy zaznaczyć, że prawo do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie podziału majątku jest uprawnieniem, z którego można skorzystać praktycznie w każdym czasie. Oznacza to, że prawo do wystąpienia z wnioskiem o podział majątku nie ulega przedawnieniu. Ponieważ od (...)
Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego czy intelektualnego, (...)
Co zrobić, aby twój telefon był przyjacielem, a nie szpiegiem?
Telefon komórkowy bądź smartwatch to dziś narzędzia, które oferują nam wiele użytecznych funkcji. Służą nie tylko komunikacji, ale dzięki zainstalowanym na nich aplikacjom także rozrywce, ułatwiają załatwienie codziennych spraw, poruszanie się, wspomagają aktywność fizyczną. (...)
Pora na arbitraż z prawdziwego zdarzenia
17 pażdziernika br. wchodzi w życie ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Wprowadza ona przede wszystkim szczegółowe unormowanie rozwiązywania sporów przed sądem polubownym - dostosowujące nasze przepisy do praktyki sądownictwa polubownego w kraju (...)
Wszystko o protokołach w postępowaniu karnym
Zagadnienia ogólne Kodeks postępowania karnego rozróżnia czynności, z których protokół musi być sporządzony, oraz czynności, z których protokół można sporządzić, ale nie jest to bezwzględnie konieczne. Zgodnie z art. 143 § (...)
Układ z wierzycielami w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Postępowanie układowe jest typem postępowania sądowego, które ma na celu doprowadzenie do zawarcia pomiędzy dłużnikiem i jego wierzycielami układu umożliwiającego wykonanie zobowiązań. Efektem powyższych działań jest zapobieżenie upadłości dłużnika. W jaki sposób dochodzi (...)
Jak szybko ustalić kto jest spadkobiercą?
Potrzeba zmian Rozwiązania przyjęte w nowelizacji ustawy prawo o notariacie, kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego mają osiągnąć dwa zasadnicze cele. Z jednej strony zamierzeniem ustawodawcy było odciążenie, i tak już nadmiernie obciążonych sądów, od spraw, (...)
Jak ustalić prawo do nieruchomości – opinia prawna
Stan faktyczny Ze względu na błąd w nazwisku mojego dziadka w zapisie hipotecznym dokonanym w 1926 r., musimy wystąpić o nabycie prawa własności naszej rodzinnej nieruchomości przez zasiedzenie. Po śmierci babci w 1967 r. tą nieruchomością władały moja mama i jej siostra. Obecnie (...)
Rząd popiera reformę instytucji ekspertów sądowych. Krajowa lista biegłych i ich weryfikacja - tak ma wyglądać przyszłość sądowych ekspertów. Rząd przyjął projekt ustawy, w którym stawia na fachowców na odpowiednim poziomie zawodowym i etycznym. (...) Rząd chce, aby kandydaci na biegłych (...)
Rząd przyjął założenia do projektu ustawy o biegłych sądowych
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o biegłych sądowych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Usprawnienie postępowań sądowych przez zapewnienie dostępu do wysoko kwalifikowanego korpusu ekspertów wpisanych na listy biegłych sądowych - to jeden z najważniejszych (...)
Wynagrodzenie biegłych sądowych
W sądach przybywa spraw, do których rozpoznania niezbędne są wiadomości specjalne. Przeciętny sędzia ich nie ma, ale są znane biegłym. Sprawy wynikłe z błędu w sztuce lekarskiej są tego najlepszym przykładem. Opinie biegłych są niezbędne do rozpoznania także innych spraw, np. (...)
Kiedy biegły nie płaci podatku?
Biegły sądowy musi co do zasady płacić VAT. Nie odprowadza jednak podatku, dopóki wartość jego usług nie przekroczy 50 tys. zł. Uznał tak w interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-232/09-2/PR). Rzeczpospolita 07.05.2009 r. podatek, biegły, ekspertyza, postępowanie
Projekt ustawy o biegłych sądowych do konsultacji
Uregulowanie statusu biegłych sądowych w jednym akcie prawnym – to główny cel przygotowanego w Ministerstwie Sprawiedliwości projektu założeń projektu ustawy o biegłych sądowych, który wczoraj został skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. Projekt (...)
Centralna lista biegłych sądowych
Biegłym sądowym nie podoba się ministerialny pomysł reformowania ich środowiska. Mają swój: chcą dwóch list, tańszych wpisów i racjonalnej weryfikacji. Biegli mają swój pomysł na zmiany w funkcjonowaniu tej grupy zawodowej (projekt przygotowało Stowarzyszenie Rzeczoznawców Ekonomicznych). (...)
Jak sąd powinien traktować biegłego?
W sali rozpraw sędziowie mają władzę także nad partnerami, jakimi niewątpliwie są biegli. A władza nie tylko uprawnia, ale przede wszystkim zobowiązuje (...)Z pomocy konkretnego partnera można zrezygnować i sięgnąć do wiadomości fachowych innych biegłych, ale tylko wtedy, jeśli ujawnią (...)
Rząd popiera reformę instytucji ekspertów sądowych. Krajowa lista biegłych i ich weryfikacja - tak ma wyglądać przyszłość sądowych ekspertów. Rząd przyjął projekt ustawy, w którym stawia na fachowców na odpowiednim poziomie zawodowym i etycznym. (...) Rząd chce, aby kandydaci na biegłych (...)
Rząd przyjął założenia do projektu ustawy o biegłych sądowych
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o biegłych sądowych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Usprawnienie postępowań sądowych przez zapewnienie dostępu do wysoko kwalifikowanego korpusu ekspertów wpisanych na listy biegłych sądowych - to jeden z najważniejszych (...)
Pomoc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie
Sprawdź, z jakiej pomocy mogą skorzystać osoby doświadczające przemocy w rodzinie. Czym jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie to każde celowe działanie lub brak działania, na przykład zaniedbywanie, które powodują krzywdę i cierpienie fizyczne albo psychiczne członka rodziny. Sprawca (...)
Wynagrodzenie biegłych sądowych
W sądach przybywa spraw, do których rozpoznania niezbędne są wiadomości specjalne. Przeciętny sędzia ich nie ma, ale są znane biegłym. Sprawy wynikłe z błędu w sztuce lekarskiej są tego najlepszym przykładem. Opinie biegłych są niezbędne do rozpoznania także innych spraw, np. (...)
Kiedy biegły nie płaci podatku?
Biegły sądowy musi co do zasady płacić VAT. Nie odprowadza jednak podatku, dopóki wartość jego usług nie przekroczy 50 tys. zł. Uznał tak w interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-232/09-2/PR). Rzeczpospolita 07.05.2009 r. podatek, biegły, ekspertyza, postępowanie
Projekt ustawy o biegłych sądowych do konsultacji
Uregulowanie statusu biegłych sądowych w jednym akcie prawnym – to główny cel przygotowanego w Ministerstwie Sprawiedliwości projektu założeń projektu ustawy o biegłych sądowych, który wczoraj został skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. Projekt (...)
Centralna lista biegłych sądowych
Biegłym sądowym nie podoba się ministerialny pomysł reformowania ich środowiska. Mają swój: chcą dwóch list, tańszych wpisów i racjonalnej weryfikacji. Biegli mają swój pomysł na zmiany w funkcjonowaniu tej grupy zawodowej (projekt przygotowało Stowarzyszenie Rzeczoznawców Ekonomicznych). (...)
Jak sąd powinien traktować biegłego?
W sali rozpraw sędziowie mają władzę także nad partnerami, jakimi niewątpliwie są biegli. A władza nie tylko uprawnia, ale przede wszystkim zobowiązuje (...)Z pomocy konkretnego partnera można zrezygnować i sięgnąć do wiadomości fachowych innych biegłych, ale tylko wtedy, jeśli ujawnią (...)
Ten sam biegły w jednym sądzie może być zarejestrowany jako ekspert od księgowości, w innym jako finansista (listy prowadzą prezesi sądów okręgowych). Choć wynagrodzenie (zresztą niskie: 20 - 30 zł za godzinę) powinni otrzymywać niezwłocznie, dostają je po kilku miesiącach, a (...)
Wynagrodzenie biegłego bez VAT
Jeśli biegły sądowy sporządzający opinię w sprawie cywilnej jest podatnikiem podatku od towarów i usług, sąd obowiązany jest przyznać mu wynagrodzenie bez tego podatku. Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 21 grudnia 2006 r. (...) Praktyka sądowa nie jest bowiem jednolita. Jedne sądy (...)
Rządowy projekt ustawy o biegłych sądowych
Ustanawianie i korzystanie z pomocy biegłych sądowych w postępowaniu karnym i cywilnym z pewnością wymaga nowej ustawowej regulacji. Ale czy takiej, jaką proponuje minister sprawiedliwości. (...)Właśnie pojawiły się dwa projekty ustaw o biegłych: poselski oraz powstały w Ministerstwie Sprawiedliwości. (...)
Składniki wynagrodzenia dla biegłego sądowego
Wynagrodzenie biegłego za wykonaną pracę nie obejmuje zwrotu należności za czas poświęcony na dojazd do sądu. (...)Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy w zakres wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę wchodzi wynagrodzenie za czas poświęcony na dojazd do siedziby sądu dla wzięcia (...)
Składniki wynagrodzenia dla biegłego sądowego
Wynagrodzenie biegłego za wykonaną pracę nie obejmuje zwrotu należności za czas poświęcony na dojazd do sądu. (...)Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy w zakres wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę wchodzi wynagrodzenie za czas poświęcony na dojazd do siedziby sądu dla wzięcia (...)
Zwolnienia z podatku VAT biegłych sądowych
Jest szansa, że już wkrótce sprawa zwolnienia z podatku VAT biegłych sądowych znajdzie swój finał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W trwającą blisko dwa lata walkę Piotra O. z Kielc z organami podatkowymi zaangażował się rzecznik praw obywatelskich (...)Innego zdania (...)
Odpowiedzialność karna biegłego sądowego
Ekspert, który dla sądu sporządził nieprawdziwą opinię geodezyjną, podlega odpowiedzialności karnej(...)Apelację od wyroku złożył obrońca oskarżonego. Podnosił, że jego klient nie powinien odpowiadać z art. 271 k.k. (poświadczenie nieprawdy przez funkcjonariusza publicznego) z (...)
Czy sądy mogą udostępniać listę biegłych?
Izba rozpoznająca spory przetargowe ma prawo powoływać ekspertów z listy biegłych sądowych. Tyle że nie może dostać tej listy od sądu Spory przetargowe dotyczą często niuansów technicznych, o których nikt poza ekspertem z danej dziedziny nie ma pojęcia. Dlatego art. 188 ust. 4 prawa zamówień (...)
Tłumacz przysięgły tylko z listy
Bez świadectwa wydanego przez ministra sprawiedliwości nie można być tłumaczem przysięgłym. Ustawa z 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego, która zastąpiła rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 1987 r. o biegłych sądowych i tłumaczach przysięgłych, precyzuje warunki zdobycia (...)
Rz: Na rozpoczynającej się właśnie dziś V Krajowej Konferencji Biegłych Sądowych eksperci będą mieli o czym rozmawiać. Coraz głośniej się mówi o reformie zawodu biegłego i sprzeciwie środowiska wobec pomysłów Ministerstwa Sprawiedliwości. (...)Rządowy projekt ustawy podporządkowany (...)
VAT obrońców z urzędu oraz biegłych sądowych
Poglądy ministra finansów i ministra sprawiedliwości na celowość objęcia podatkiem od towarów i usług obrońców z urzędu oraz biegłych sądowych są rozbieżne. Przyznaje to premier Marek Belka w piśmie do rzecznika praw obywatelskich. Rzecznik interweniował w sprawie obłożenia VAT przychodów (...)
W błahych sprawach na obserwację psychiatryczną
Sądy zbyt pochopnie kierują oskarżonych w błahych sprawach na obserwację psychiatryczną do szpitala. Pozbawiają ich tym samym wolności. Wszystko przez zbyt ogólnikowy przepis, którym zajmie się jutro Trybunał Konstytucyjny (...)Nieco inaczej patrzy na sprawę Jerzy Pobocha, biegły psychiatra (...)
