Okres przejściowy, czyli jak rozliczyć czynności dokonane przed wyborem metody kasowej
Wybór metody kasowej wiąże się z odpowiednim rozliczeniem czynności dokonanych w poprzednich okresach. Ustawodawca wprowadził rozwiązania mające uchronić podatnika przed podwójnym opodatkowaniem danej czynności.
Zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy o VAT, w zakresie czynności, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstał przed okresem, za który podatnik rozlicza się metodą kasową, obowiązek podatkowy nie powstaje w terminie określonym zgodnie z metodą kasową.
Przykład:
Pan Adam wykonał usługę w dniu 29 czerwca i w tym dniu wystawił fakturę VAT. W związku z tym powstał u niego obowiązek podatkowy. Od III kwartału Pan Adam stosuje metodę kasową. Zapłata za fakturę nastąpiła w lipcu. Gdyby nie powyższy zapis, w lipcu powstałby obowiązek podatkowy zgodnie z metodą kasową, co oznaczałoby podwójne opodatkowanie.
Czy zależy to od daty wykonania czynności?
Zauważmy, iż powyższy przepis nic nie wspomina o dacie wykonania czynności, lecz o dacie powstania obowiązku podatkowego. Oznacza to, że jeżeli przed okresem rozliczania się na zasadach metody kasowej powstał już obowiązek podatkowy, to nie powstanie on ponownie. Jeśli jednak (nawet w stosunku do czynności wykonanej w tym samym czasie) obowiązek ten nie powstał w okresie poprzednim, to powstanie już na nowych zasadach, czyli zgodnie z metodą kasową.
Przykład:
Podatnik wydał towar 28 grudnia, a od I kwartału następnego roku stosuje metodę kasową. Faktura została wystawiona w dniu wydania towaru, a zatem obowiązek podatkowy powstał z chwilą wystawienia faktury i nie powstanie już na zasadzie metody kasowej.
Powyższe oznacza również, że podatnik poprzez datę wystawienia faktury ma możliwość wyboru momentu powstania obowiązku podatkowego dla potrzeb podatku VAT. Oczywiście mowa o takich przesunięciach w dacie wystawienia faktury, które mieszczą się w limitach ustawowych. Co do zasady fakturę wystawia się bowiem nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (§ 13 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego w sprawie wystawiania faktur VAT).
Przykład:
Podatnik wybrał metodę kasową począwszy od II kwartału 2012 r. W dniu 29 marca podatnik wydał towar kupującemu. Zgodnie z § 13 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur VAT, podatnik musi wystawić fakturę do 5 kwietnia. Załóżmy, że do zapłata za sprzedany towar nastąpiła w lipcu 2012 r. Podatnik poprzez datę wystawienia faktury ma możliwość regulacji momentu powstania obowiązku podatkowego.
Sytuacja 1: Podatnik wystawił fakturę do końca marca. W związku z tym obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, a więc zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT. Późniejsza zapłata w okresie rozliczania się metodą kasową nic już nie zmieni.
Sytuacja 2: Podatnik postanowił wystawić fakturę do 5 kwietnia. Ponieważ obowiązek podatkowy nie powstał do końca marca, powstanie on z chwilą dokonania zapłaty w całości lub w części, albo 90. dnia od dnia wydania towaru - w zależności od tego, która z tych dat okaże się wcześniejsza (a więc obowiązek powstanie zgodnie z metodą kasową). Ponieważ zapłata została dokonana dopiero w lipcu, obowiązek podatkowy powstanie w dniu 27 czerwca (tj. 90. dnia od dnia wydania towaru). Podatek należny z tytułu sprzedaży podatnik wykaże w deklaracji składanej do 25. lipca 2012 r.
W powyższym przykładzie została przedstawiona sytuacja, jak poprzez odpowiedni termin wystawienia faktury (ale rzecz jasna mieszczący się w limicie ustawowym) można przesunąć obowiązek zapłaty podatku o 3 miesiące. W tym miejscu należy jeszcze wspomnieć, iż faktura wystawiana w kwietniu powinna zawierać już wszelkie elementy wymagane dla faktur wystawianych przez podatników stosujących metodę kasową.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r., Nr 54, poz. 535, ze zm.);

Potrzebujesz porady prawnej?
Jak rozliczyć VAT po rezygnacji z metody kasowej lub utracie do niej prawa?
Jak rozliczyć VAT należny od czynności wykonanych w okresie przejściowym? Rezygnacja z metody kasowej oraz utrata do niej prawa oznacza pewne komplikacje w zakresie rozliczania podatku. Zgodnie z art. 21 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku podatnika, który zrezygnował z metody kasowej lub utracił (...)
Na jakich zasadach mały podatnik może wybrać metodę kasową rozliczeń z VAT?
Na czym polega metoda kasowa? Mały podatnik może wybrać kasową metodę rozliczeń z fiskusem albo składanie deklaracji kwartalnych bez stosowania metody kasowej. Wprowadzenie do polskiego systemu podatku VAT instytucji małego podatnika i metody kasowej miało stanowić uwzględnienie postulatów (...)
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy u podatnika VAT stosującego metodę kasową?
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy na zasadach ogólnych? Istota metody kasowej sprowadza się do szczególnego momentu określenia obowiązku podatkowego. Obowiązek ten w metodzie kasowej (poza pewnymi wyjątkami) powstaje w inny sposób niż dla pozostałych podatników. Co (...)
Jak zmienić sposób płacenia podatków i prowadzenia księgowości?
Jeśli prowadzisz firmę, jednym z twoich obowiązków jest terminowe opłacanie podatków i prowadzenie księgowości. Jeżeli wybrałeś daną formę opodatkowania i zasady płacenia zaliczek nie oznacza to, że nie możesz tego zmienić. Dowiedz się, jak dokonać zmiany formy opodatkowania (...)
Czy opłaca się wybór metody kwartalnego rozliczenia VAT?
Zalety i wady wyboru metody kwartalnego rozliczenia W praktyce metoda kwartalnego systemu rozliczeń bez stosowania metody kasowej ma znacznie więcej zwolenników niż metoda kasowa. Co prawda obowiązek podatkowy nie powstaje w tej metodzie na szczególnych zasadach, ale termin (...)
Jak zrezygnować z metody kasowej?
Kiedy rezygnacja z metody kasowej jest dopuszczalna? Podatnik wybierając metodę kasową nie musi jej stosować bezterminowo. Może bowiem z niej zrezygnować (choć nie w dowolnym terminie); może się również okazać, iż podatnik utraci prawo do stosowania tej metody. Omawiane okoliczności (...)
Transakcje grupy VAT w okresach przejściowych
Ten artykuł ma na cel wyjaśnienie zagadnień finalizacji transakcji w okresach przejściowych występujących w sytuacji tworzenia i kończenia funkcjonowania grupy VAT. Od 2023 r. będzie można bowiem tworzyć grupy VAT. Przedstawione one zostały na podstawie objaśnień MF. ##baner## Transakcje (...)
Jakie deklaracje i informacje powinien składać mały podatnik rozliczający się metodą kasową?
Rejestracja i aktualizacja danych małego podatnika Mały podatnik, tak jak każdy podatnik VAT, ma obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego oraz zgłoszeń aktualizacyjnych. Dotyczy to również podatnika, który wybiera kasową metodę rozliczeń w zakresie tego podatku. Rejestracji i (...)
Jakie są metody rozliczeń VAT?
Dla kogo poszczególne metody? Różne metody rozliczenia podatku od towarów i usług umożliwiają podatnikom wybór, dzięki któremu mogą oni dostosować rozliczenie do specyfiki prowadzonej działalności. Warto zapoznać się z każdą z dostępnych metod, (...)
Podatek należny u podatnika stosującego kwartalne rozliczenie
Brak szczególnych regulacji dla podatnika rozliczającego się kwartalnie Dla małego podatnika, który rozlicza się za okresy kwartalne bez stosowania metody kasowej nie ma żadnych szczególnych regulacji odnoszących się do momentu powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek (...)
Zapłata podatku VAT - teraz i według projektowanej nowelizacji
W naszym systemie podatkowym przywiązuje się dużą wagę do wykonania przez podatnika wielu sformalizowanych czynności. Zaniechanie spełnienia określonych obowiązków może prowadzić do poważnych konsekwencji. Wiedza dotycząca tych powinności jest szczególnie ważna w aspekcie podatku VAT. (...)
Szczególne zasady odliczania podatku przez podatnika stosującego metodę kasową
Czy można odliczyć podatek w kolejnym okresie rozliczeniowym? W praktyce podatnicy mają wątpliwości, czy podatek można odliczyć jedynie w okresie, w którym uregulowano całość należności na rzecz kontrahenta, czy też możliwe jest rozliczenie tego podatku w następnym okresie rozliczeniowym. Prawo (...)
Jakie są szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego dla małego podatnika?
Jakie szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego obowiązują również małego podatnika? Ustawodawca określił wiele szczególnych momentów powstania obowiązku podatkowego, uzależnionych np. od terminu płatności czy chwili wykonania usługi. Dotyczą one (...)
Formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej
Dostępne formy opodatkowania podatkiem dochodowym W zależności od tego, czy rejestruje się działalność w CEIDG (jednoosobowa działalność albo spółka cywilna), czy w KRS (spółka, fundacja, spółdzielnia), opodatkowanie podatkiem dochodowym może się znacząco różnić. Osoby (...)
Jak należy składać deklaracje VAT?
Kto jakie deklaracje musi składać? Deklaracja jest istotnym elementem rozliczenia VAT, gdyż zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego czy różnicy podatku, przyjmuje się generalnie w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, (...)
Deklaracje VAT i informacje podsumowujące
Jakie deklaracje VAT trzeba składać? Składanie deklaracji podatkowych jest podstawowym obowiązkiem każdego podatnika. Przepisy o podatku VAT wyróżniają kilka rodzajów deklaracji dla celów rozliczenia tego podatku. Podstawową jest deklaracja VAT-7, którą składają (...)
Rozliczenie kontrahenta niebędącego małym podatnikiem lub będącego małym podatnikiem niekorzystającym z preferencji Wybór przewidzianego przez ustawę sposobu rozliczeń z podatku VAT przez małego podatnika wywołuje określone skutki również w zakresie obowiązków (...)
Płatności gotówkowe i bezgotówkowe
Jak przedsiębiorcy i konsumenci mogą płacić za transakcje? Przedsiębiorcy i konsumenci realizują płatności zarówno przy użyciu gotówki, jak i bezgotówkowo. To, czy przyjmujesz płatność lub płacisz w gotówce czy bezgotówkowo, zależy od wielkości kwoty (...)
Odwrotne obciążenie VAT przy świadczeniu usług budowlanych
17 marca i 3 lipca 2017 r. 2017 r. i Ministerstwo Finansów objaśniło zasady stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych od 1 stycznia 2017 r. Dlaczego warto poznać objaśnienia resortu finansów (...)
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT
Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, obowiązek podatkowy to wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Jakie są zasady ogólne (...)